محمود داودی؛ حسین مراد محمدی؛ ناصر بای
دوره 34، 71-70 ، مهر 1389، ، صفحه 35-46
چکیده
در این مقاله با استفاده از نمودارها و روش‌های اقلیمی به تجزیه و تحلیل اقلیم مشهد پرداخته شده است و سپس باتوجه به روندهای عناصر اقلیمی و نیز بررسی‌های دوره‌ای 18 ساله، این عناصر تا سال 2015 پیش بینی شده‌اند. برای انجام این کار از آمار سازمان هواشناسی در یک دوره آماری 55 ساله (2005–1951) استفاده شده است. مطالعه تغییرات و نحوه روند آنها به ...
بیشتر
در این مقاله با استفاده از نمودارها و روش‌های اقلیمی به تجزیه و تحلیل اقلیم مشهد پرداخته شده است و سپس باتوجه به روندهای عناصر اقلیمی و نیز بررسی‌های دوره‌ای 18 ساله، این عناصر تا سال 2015 پیش بینی شده‌اند. برای انجام این کار از آمار سازمان هواشناسی در یک دوره آماری 55 ساله (2005–1951) استفاده شده است. مطالعه تغییرات و نحوه روند آنها به کمک مدل رگرسیون خطی و پردازش‌های آماری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و EXCEL انجام شده است. باد نیز با استفاده از نرم افزار WRPLOT View مطالعه شده است. دما، بارش، رطوبت نسبی، یخبندان، باد، Z استاندارد دما و بارش، تبخیر و تعرق و طبقه بندی‌های اقلیمی از جمله مواردی هستند که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته‌اند. برخی نتایج حاصل از پردازش آمارهای مورد بررسی عبارتند از: دما با روند معنی داری قوی درحال افزایش است. بارش روند معنی داری ندارد و تقریبا ثابت است. رطوبت نسبی نیز در حال کاهش می‌باشد. بررسی آمار یخبندان‌ها روند کاهشی را نشان می‌دهد. بادهای جنوب شرقی باد غالب مشهد هستند و باد با سرعت 6–3 نات نیز از نظر سرعت غالب است. با بررسی Z استاندارد دما و بارش مشخص شد که در سال 1979 اقلیم مشهد تغییر کرده است. تبخیر و تعرق پتانسیل سالانه مشهد 1509 میلیمتر و تبخیر و تعرق واقعی آن 2/255 میلیمتر محاسبه شد. اقلیم مشهد براساس روش دمارتن نیمه خشک، براساس روش آمبرژه نیمه خشک معتدل و براساس روش کوپن آب و هوای مدیترانه‌ای تعیین شد.
هدیه احمدپری؛ سید ابراهیم هاشمی گرم دره؛ کبری قلعه کهنه
چکیده
تبخیر-تعرق پتانسیل یکی از عوامل مهم چرخه هیدرولوژی است که باید در طرح‌های آبیاری و زهکشی برآورد شود. نتایج مطالعات مختلف نشان داده است که در فقدان لایسیمتر، روش فائو- پنمن- مانتیث تخمین قابل قبولی از مقادیر تبخیر ...
بیشتر
تبخیر-تعرق پتانسیل یکی از عوامل مهم چرخه هیدرولوژی است که باید در طرح‌های آبیاری و زهکشی برآورد شود. نتایج مطالعات مختلف نشان داده است که در فقدان لایسیمتر، روش فائو- پنمن- مانتیث تخمین قابل قبولی از مقادیر تبخیر و تعرق ارائه می‌نماید، ولی به دلیل نیاز به وجود پارامترهای زیاد هواشناسی دارای محدودیت می‌باشد. از این رو روش‌های غیرمستقیم برآورد تبخیر-تعرق گیاه مرجع که به داده‌های کمی احتیاج دارند بایستی برای شرایط اقلیمی هر منطقه مورد ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش تبخیر-تعرق گیاه مرجع به وسیله‌ی نرم‌افزار Ref-ET و با بکارگیری داده‌های هواشناسی ایستگاه سینوپتیک سپیدان در طی سال‌های آماری 1383 تا 1394 محاسبه شد. ارزیابی نتایج روش‌های مختلف با روش استاندارد فائو-پنمن-مانتیث صورت گرفت. کارایی روش‌های مورد مقایسه با استفاده از آماره‌های ریشه میانگین مربع خطا (RMSE) و میانگین خطای مطلق (MAE) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش‌های با پایه پنمن مانتیث (ASCE st PM، ASCE PM rs، ASCE PM) به ترتیب با RMSE حدود 03/0، 079/0، 079/0 و MAE حدود 021/0، 068/0، 069/0 مناسب‌ترین روش‌ها برای برآورد تبخیر-تعرق گیاه مرجع به شمار می‌آیند و روش‌های FAO 24Rd و FAO Pan به ترتیب با RMSE حدود 426/1، 338/2 و MAE حدود 186/1، 072/2 دارای کمترین تطابق با روش فائو پنمن مانتیث هستند. بنابر این در صورت کمبود آمار مورد نیاز برای بکارگیری روش فائو–پنمن-مانتیث در منطقه سپیدان می‌توان روش‌های دارای بیشترین تطابق با روش مرجع را به عنوان بهترین شاخص برای اندازه‌گیری و بررسی تبخیر-تعرق پتانسیل و نیاز آبی گیاهان در نظر گرفت.
حسین ملکی نژاد؛ مهدی سلیمانی مطلق؛ اعظم جایدری؛ سمیه شاطر‌آبشوری
دوره 37، 81-80 ، فروردین 1392، ، صفحه 43-54
چکیده
بررسی روند عوامل اقلیمی بویژه بارش در سری‌های زمانی مختلف می‌تواند نشان‌دهنده سیر وضعیت اقلیمی هر منطقه باشد از طرفی دیگر چنانچه مقایسه نتایج روند با نتایج یکی از شاخص‌های خشکسالی همراه باشد بهتر می‌توان شرایط اقلیمی را تحلیل نمود. در این تحقیق به منظور مطالعه روند بارش در استان تهران، بارش چهار ایستگاه سینوپتیک شاخص (آبعلی، دوشان ...
بیشتر
بررسی روند عوامل اقلیمی بویژه بارش در سری‌های زمانی مختلف می‌تواند نشان‌دهنده سیر وضعیت اقلیمی هر منطقه باشد از طرفی دیگر چنانچه مقایسه نتایج روند با نتایج یکی از شاخص‌های خشکسالی همراه باشد بهتر می‌توان شرایط اقلیمی را تحلیل نمود. در این تحقیق به منظور مطالعه روند بارش در استان تهران، بارش چهار ایستگاه سینوپتیک شاخص (آبعلی، دوشان تپه، کرج و مهرآباد)، طی سال‌های 2007-1985 مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر آزمون‌های ناپارامتری من-کندال و سن در سری‌های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه در این دوره آماری محاسبه و نتایج آن مقایسه شد. هم چنین برای تحلیل ترسیمی روند از مقادیر آماره کندال نیز استفاده شد. برای تحلیل بهتر نتایج و تعیین روند خشکسالی در منطقه مورد مطالعه، شاخص استاندارد بارش در سری زمانی سالانه محاسبه گردید. نتایج مقادیر روند با استفاده از دو آزمون من-کندال و سن نشان داد که روند خاصی در سری زمانی فصلی مشاهده نمی شود، اما در سری سالانه با استفاده از آزمون سن در ایستگاه‌های آبعلی و کرج در سطح اعتماد 99 درصد روند صعودی وجود دارد. دلیل آن را می‌توان به ارتفاع بالاتر این دو ایستگاه از سطح دریا نسبت به ایستگاه های دیگر و دقت بیشتر آزمون سن در تعیین روند سری های زمانی بر اساس داده‌های غیرصفر نسبت داد. روند بارش در داده‌های ماهانه با استفاده از آزمون من-کندال در اکثر ایستگاه‌ها صعودی بدست آمد. تحلیل نمودارها نیز نشان‌دهنده روند افزایشی بارش ماهانه در منطقه است. مقایسه روند بارش و روند خشکسالی در مقیاس سالانه نشان داد که آزمون سن نسبت به آزمون من-کندال میزان روند را در منطقه مورد بررسی بهتر نمایش می‌دهد.
پروین غفاریان؛ نفیسه پگاه فر؛ الهه اولاد
چکیده
ریزش برف سنگین که پدیده‌ای حدی محسوب می‌شود در استان گیلان موجب خسارات سنگین اقتصادی شده و زندگی عادی مردم را مختل می‌نماید. به منظور یافتن ساختار بزرگ مقیاس و همدیدی این پدیده، تاریخ‌های ریزش برف سنگین در بازه‌ی زمانی 1964 تا 2014 استخراج شد. سپس الگوی فشار متوسط سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیلی در ترازهای 10 و 500 هکتوپاسکال و بی‌هنجاری ...
بیشتر
ریزش برف سنگین که پدیده‌ای حدی محسوب می‌شود در استان گیلان موجب خسارات سنگین اقتصادی شده و زندگی عادی مردم را مختل می‌نماید. به منظور یافتن ساختار بزرگ مقیاس و همدیدی این پدیده، تاریخ‌های ریزش برف سنگین در بازه‌ی زمانی 1964 تا 2014 استخراج شد. سپس الگوی فشار متوسط سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیلی در ترازهای 10 و 500 هکتوپاسکال و بی‌هنجاری آنها نسبت به سال‌های 1981 تا 2010 بررسی شدند. در این مطالعه از داده‌های ایستگاه هواشناسی سینوپتیکی رشت و داده‌های بازتحلیل مرکز ملی پیش‌بینی محیط زیست- مرکز ملی پژوهشهای جوی (NCEP/NCAR) استفاده شد. نتایج نشان داد که شدت وقوع این پدیده در سال‌های اخیر افزایش یافته است. گرچه در تمامی سالها گرمایش ناگهانی پوشسپهر و تضعیف تاوهی قطبی رخ نداده است، اما در تمامی آنها الگوی بندالی در سطح 500 هکتوپاسکال به ویژه از نوع زوجی به چشم میخورد. الگوی فشار سطح زمین نشاندهندهی گسترش زبانههای پرفشار سیبری یا بالکان و در برخی موارد ترکیب این دو پرفشار است که با قرار گرفتن بر روی دریای خزر موجب بروز ناپایداری و انتقال رطوبت به سمت سواحل شمالی ایران شده‌اند.
تقی طاوسی؛ زینب رخشانی؛ فاطمه فیروزی
دوره 38، 87-86 ، مهر 1393، ، صفحه 29-38
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند تغییرپذیری بیشینه و کمینه دماهای فصلی و سالانه تعدادی از ایستگاه‌های استان فارس با استفاده از روش‌های آماری می‌باشد. بدین منظور دو آزمون "من- کندال" و "سنس استیمیتور" که از متداول‌ترین روش‌های ناپارامتری به شمار می‌روند برای تحلیل روند داده‌های دما در مقیاس‌های فصلی و سالانه بکار گرفته شدند. ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند تغییرپذیری بیشینه و کمینه دماهای فصلی و سالانه تعدادی از ایستگاه‌های استان فارس با استفاده از روش‌های آماری می‌باشد. بدین منظور دو آزمون "من- کندال" و "سنس استیمیتور" که از متداول‌ترین روش‌های ناپارامتری به شمار می‌روند برای تحلیل روند داده‌های دما در مقیاس‌های فصلی و سالانه بکار گرفته شدند. نخست این دو آزمون بر روی سری‌های زمانی بیشینه و کمینه دماهای فصلی و سالانه 6 ایستگاه همدیدی در گستره استان فارس، که در بازه زمانی 2010-1989 دارای آمار کامل بودند اعمال شد و نتایج حاصل از این دو روش با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کارایی دو روش "من- کندال" و "سنس استیمیتور" در تحلیل روند کمینه و بیشینه دمای ایستگاه‌های منتخب استان فارس در بیشتر موارد مشابه یکدیگر است. در هر دو روش، روند سری داده‌های فصلی و سالانه بیشینه و کمینه دما کم و بیش برای همه ایستگاه‌ها یکسان بدست آمد، مگر در ایستگاه درودزن که داده‌های بیشینه دما در فصل تابستان و کمینه دما در فصل زمستان یک روند افزایشی با معنی داری ضعیف نشان داده شد. به طورکلی، بیشینه دمای ایستگاه‌های مورد مطالعه در استان فارس (به جز فصل بهار در ایستگاه هواشناسی آباده) دارای روند صعودی و کمینه دما نیز (به جز فصل بهار در ایستگاه هواشناسی آباده و نیز فصول تابستان و زمستان و میانگین سالانه در ایستگاه هواشناسی فسا) دارای روند صعودی می‌باشد.
)
