تجزیه و تحلیل و پیش بینی برخی عناصر اقلیمی مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه تهران

2 عضو هیئت علمی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد نجف آباد

چکیده

در این مقاله با استفاده از نمودارها و روش‌های اقلیمی به تجزیه و تحلیل اقلیم مشهد پرداخته شده است و سپس باتوجه به روندهای عناصر اقلیمی و نیز بررسی‌های دوره‌ای 18 ساله، این عناصر تا سال 2015 پیش بینی شده‌اند. برای انجام این کار از آمار سازمان هواشناسی در یک دوره آماری 55 ساله (2005–1951) استفاده شده است. مطالعه تغییرات و نحوه روند آنها به کمک مدل رگرسیون خطی و پردازش‌های آماری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و EXCEL انجام شده است. باد نیز با استفاده از نرم افزار WRPLOT View مطالعه شده است. دما، بارش، رطوبت نسبی، یخبندان، باد، Z استاندارد دما و بارش، تبخیر و تعرق و طبقه بندی‌های اقلیمی از جمله مواردی هستند که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته‌اند. برخی نتایج حاصل از پردازش آمارهای مورد بررسی عبارتند از: دما با روند معنی داری قوی درحال افزایش است. بارش روند معنی داری ندارد و تقریبا ثابت است. رطوبت نسبی نیز در حال کاهش می‌باشد. بررسی آمار یخبندان‌ها روند کاهشی را نشان می‌دهد. بادهای جنوب شرقی باد غالب مشهد هستند و باد با سرعت 6–3 نات نیز از نظر سرعت غالب است. با بررسی Z استاندارد دما و بارش مشخص شد که در سال 1979 اقلیم مشهد تغییر کرده است. تبخیر و تعرق پتانسیل سالانه مشهد 1509 میلیمتر و تبخیر و تعرق واقعی آن 2/255 میلیمتر محاسبه شد. اقلیم مشهد براساس روش دمارتن نیمه خشک، براساس روش آمبرژه نیمه خشک معتدل و براساس روش کوپن آب و هوای مدیترانه‌ای تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis and Forecasting some Climatic Element of Mashhad

نویسندگان [English]

  • mahmoud davodi 1
  • hosien mohamadi 2
  • naser bay 3
1
2
3
چکیده [English]

In this study climate of Mashhad is analyzed by applying climatic methods and then according to trends of climatic elements based on 18-year periods the future climate of Mashhad is studied. Climatic factors have been predicted up to year 2015. The researchers took advantage of statistics of archives of I.R. of Iran Meteorological Organization during a 55-year statistical period (1951-2005). SPSS and EXCEL for statistical analysis are applied in this study, as well as WRPLOT View software for studying wind. Parameters such as temperature, precipitation, relative humidity, frost, wind, Z-standard temperature and precipitation, Evapotranspiration and climate classification is analyzed in this paper. It can be concluded that there is a strong increased trend in temperature. There is not a significant trend in precipitation. Relative humidity is decreasing and frost data shows a descending trend. Winds normally blow at speed of 3-6 knots and base on wind rose among them; south-eastern wind is dominant in Mashhad. The studying and surviving Z-standard of precipitation and temperature revealed that the climate has been changed in 1979 in Mashhad. According Thurnthwait and Torck methods annual potential evapotraspiration of Mashhad is 1509 mm and actual evapotraspiration 255.2 mm. Also Mashhad's climate is Semi-Arid, based on De Martonne method, Temperate Semi-Arid, based on Emberger method and Mediterranean, based on Koppen method

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate change
  • Mashhad Climate
  • Climatic Method
  • Trend Analyzed
  • Trend Forecast

مراجع

1-    آرخی، ع.، 1384، امکان سنجی اقلیمی کشت کلزا در استان گلستان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا، ص 124 و 128.
2-    بابائی فینی، ا.، م.، فرج زاده، 1382، شاخص های مکانی بارش و تغییرات آن در ایران، سومین کنفرانس منطقه ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم (دانشگاه اصفهان)، ص 167.
3-    جهانبخش، س.، س.، ترابی، 1383، بررسی و پیش بینی دما و بارش در ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، مشهد، شماره 74، ص 104 – 126.
4-    حسینی، س. ع.، 1387، بررسی گسترش افقی شهر مشهد در چند دهه اخیر و تاثیر آن بر منابع آب و خاک، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، 48-45.
5-    خسروی، م.، ن.، جاودانی خلیفه، س.، محمدنیاقرائی، 1382، بررسی انطباق سری های زمانی دمای مشهد با تغییرات و نوسانات دمای کره زمین، سومین کنفرانس منطقه ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم (دانشگاه اصفهان)، ص 463.
6-    خورشیددوست، ع.، ی.، قویدل رحیمی، 1383، مطالعه نوسانات بارش و پیش بینی و تعیین فصل مرطوب و خشک زمستانه استان آذربایجان شرقی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، مشهد، شماره 72، ص 25–36.
7-    سازمان هواشناسی کشور، آمار ایستگاه سینوپتیکی مشهد.
8-    سیدان، س. ج.، ف.، محمدی، 1374، روش‌های طبقه بندی اقلیمی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، ص 109–74.
9-    طاهری، م.، 1377، مدل بندی میزان دما و بارش در 11 ایستگاه هواشناسی در دوره آماری 97–1951 و پیش بینی تا سال 2000، سازمان هواشناسی ایران.
10-عزیزی،ق.، 1383، تغییر اقلیم، انتشارات قومس، ص 232.
11-عساکره، ح.، 1383، تحلیل آماری بر تغییرات میانگین سالانه دمای شهر زنجان، مجله نیوار، شماره 52، ص 30–9.
12-علیجانی، ب.، 1381، آب و هوای ایران، انتشارات پیام نور، ص 136.
13-علیجانی، ب.، م.، کاویانی، 1380، مبانی آب و هواشناسی، انتشارات سمت، ص 366-363.
14-علیزاده، ا.، غ.، کمالی، 1381، اثرات تغییر اقلیم بر افزایش مصرف آب کشاورزی در دشت مشهد، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، مشهد، شماره 65، ص 189–201.
15-علیزاده، ا.، 1383، اصول هیدرولوژی کاربردی، انتشارات دانشگاه امام رضا (ع)، ص 242-240.
16-علیزاده، ا.، غ.، کمالی، ف.، موسوی، م.، موسوی بایگی، 1383، هوا و اقلیم شناسی، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، ص 346-336.
17-غیور، ح.، 1374، بررسی تغییرات بارش در چند ایستگاه ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، مشهد، شماره 39، ص 55–71.
18-کرمی، م.، 1385، تعیین تقویم کشت گندم دیم در استان همدان با استفاده از داده های اقلیمی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، دانشکده دانشکده جغرافیا، ص 94-95.
19-محمدی، ح.، 1385، آب و هواشناسی کاربردی، انتشارات دانشگاه تهران، ص 5.
20-مهدوی، م.، م.، طاهرخانی، 1383، کاربرد آمار در اقلیم شناسی، انتشارات قومس، چاپ اول، ص 178.
21-     منصورفر، ک.، 1385، روش‌های آماری، انتشارات دانشگاه تهران، ص 45-44.
22-هدایتی دزفولی، ا.، 1381، برخی مشخصه های بارندگی تهران، مجله نیوار، شماره 46، ص 70–55.
 
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 دی 1387
  • تاریخ بازنگری: 13 اردیبهشت 1388
  • تاریخ پذیرش: 24 مرداد 1388
  • تاریخ اولین انتشار: 01 مهر 1389

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار