مقاله پژوهشی
مسلم صیدی شاهیوندی؛ کمال امیدوار
چکیده
یکی از شکل‌های مهم بارش در چرخه آب شناسی مناطق کوهستانی برف است. در این پژوهش پس از جمع‌آوری آمار و اطلاعات مربوط به روزهای همراه با برف در طول دوره آماری (2018-1989) در ایستگاه‌های واقع در سطح سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان به بررسی روند روزهای برفی با استفاده از روش های تحلیل آماری و نیز توزیع زمانی و فراوانی روزهای برفی و روند تغییرات ...
بیشتر
یکی از شکل‌های مهم بارش در چرخه آب شناسی مناطق کوهستانی برف است. در این پژوهش پس از جمع‌آوری آمار و اطلاعات مربوط به روزهای همراه با برف در طول دوره آماری (2018-1989) در ایستگاه‌های واقع در سطح سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان به بررسی روند روزهای برفی با استفاده از روش های تحلیل آماری و نیز توزیع زمانی و فراوانی روزهای برفی و روند تغییرات آن-ها به تفکیک ماهانه و سالانه پرداخته شد، به منظور آشکارسازی روند تغییرات سالانه روزهای برفی، آزمون‌های تعیین روند من- کندال و تخمینگر شیب سن مورد بررسی قرار گرفت. این آزمون‌ها برای سری زمانی 30 ساله مورد بررسی در مقیاس سالانه و ماهانه صورت گرفت. نتایج حاصل از تحلیل روند روزهای برفی به صورت ماهانه و سالانه در زاگرس میانی نشان داد، روزهای برفی در طول دوره‌ی آماری مورد مطالعه تغییر کرده است که بیشترین و کمترین تغییرات با بیشترین و کمترین فراوانی روزهای برفی در سطح منطقه مورد مطالعه مطابقت دارد، در واقع نواحی جنوب شرقی و شمال شرقی منطقه که دارای بیشترین فراوانی روزهای برفی بوده‌اند بیشترین تغییرات را نیز داشته‌اند. در مجموع بر اساس نتایج حاصل از بررسی روند تغییرات روزهای برفی در زاگرس میانی می‌توان اظهار داشت که روزهای برفی در منطقه مورد مطالعه دارای روند کاهشی است که این روند کاهشی در برخی ایستگاه‌ها و برخی سری‌ها (ماه ژانویه و سری سالانه)، در سطح اطمینان 95 درصد معنی‌دار شده است. بر اساس روش تخمینگر شیب سن نیز تغییرات روزهای برفی در سطح منطقه محسوس و قابل توجه است
مقاله پژوهشی
سید مجتبی صفوی؛ حمید مسلمی؛ مرضیه رضایی؛ راحله درویشی
چکیده
وقوع بارش‌های سنگین و رویدادهای حدی در اثر تغییر اقلیم اثرات مخربی را در زمینه اقتصادی، اجتماعی به جا گذاشته است. بنابراین مطالعه تغییرپذیری و تغییر رفتار رویدادهای حدی جوّی بارش سنگین از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر بارش‌های سنگین و دماهای حدی دوره پایه (2008-1989) با دوره آتی 20 ساله (2030-2011) ...
بیشتر
وقوع بارش‌های سنگین و رویدادهای حدی در اثر تغییر اقلیم اثرات مخربی را در زمینه اقتصادی، اجتماعی به جا گذاشته است. بنابراین مطالعه تغییرپذیری و تغییر رفتار رویدادهای حدی جوّی بارش سنگین از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر بارش‌های سنگین و دماهای حدی دوره پایه (2008-1989) با دوره آتی 20 ساله (2030-2011) برای ایستگاه‌های سینوپتیک بیجار، خلخال، زنجان و میانه واقع در حوضه آبریز سفیدرود پرداخته شد. بارش‌های سنگین و مقادیر حدی دمای بیشینه و کمینه با استفاده از مدل LARS-WG و سناریوی اقلیمی A1B، A2، B1 برای دوره 20 ساله آینده تولید شد. جهت شناسایی بارش‌های سنگین و دماهای حدی دوره مشاهداتی و آتی از روش بروکس استفاده شد. مطابق این روش دماهای حدی و بارش‌های سنگین دوره‌های پایه و آتی، به چهار دسته پنج ساله تقسیم شده و با استفاده از روش‌های آماری طبقه بندی گردیدند. نتایج حاصله حاکی از آن است که دماهای حدی در طی سال‌های آینده از نظر تعداد رخداد، روند نزولی ولی از نظر مقدار، روند صعودی را شاهد خواهیم بود و روند گرم شدن زمین در شاخص‌های دمای کمینه بیشتر از روند افزایشی مربوط به دمای بیشینه خواهد بود. برای بارش سنگین نیز طی دوره آتی میزان بارش در ایستگاه بیجار و خلخال روند صعودی و در ایستگاه‌های زنجان، قروه و میانه روند نزولی خواهد داشت و از نظر تعداد رخداد بارش‌های سنگین به جز بیجار در بقیه ایستگاه‌ها برای دوره آتی 20 ساله روند صعودی را شاهد هستیم.
مقاله پژوهشی
بابک محمدی
چکیده
در این تحقیق تخمین دمای عمق 10 سانتی متری خاک ایستگاه سینوپتیک تبریز واقع در استان آذربایجان شرقی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی(ANN) و ماشین بردار پشتیان(SVM) انجام گرفته است. از دو روش تحلیل مؤلفه اصلی(PCA) و آزمون گاما(GT) برای پیش‌پردازش داده‌ها و تعیین داده های ورودی استفاده گردید . با توجه به نتایج، برای ایستگاه تبریز 3 متغیر ورودی توسط ...
بیشتر
در این تحقیق تخمین دمای عمق 10 سانتی متری خاک ایستگاه سینوپتیک تبریز واقع در استان آذربایجان شرقی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی(ANN) و ماشین بردار پشتیان(SVM) انجام گرفته است. از دو روش تحلیل مؤلفه اصلی(PCA) و آزمون گاما(GT) برای پیش‌پردازش داده‌ها و تعیین داده های ورودی استفاده گردید . با توجه به نتایج، برای ایستگاه تبریز 3 متغیر ورودی توسط آزمون گاما انتخاب شد. در روش تحلیل مؤلفههای اصلی نیز برای ایستگاه سینوپتیک تبریز چهار مؤلفه اصلی انتخاب شده است. نتایج مدلسازی حاکی از این است که، مدل ماشین بردار پشتیان مبتنی بر آزمون گاما ( GT-SVM ) با مجذور میانگین مربعات خطای 48/2 در جه سانتی گراد را می توان به عنوان مدل منتخب برای ایستگاه مذکور انتخاب کرد. در نهایت با توجه به نتایج می‌توان چنین نتیجه گرفت که روش‌های استفاده شده پیش‌پردازش داده‌ها در این تحقیق برای پیش‌بینی دمای خاک با یکدیگر اختلاف چندانی ندارند و هر دو روش بهخوبی عمل کرده اند. همچنین مدل SVM در تمام تخمینها نسبت به مدل ANN عملکرد قابل قبول تری داشته است.
مقاله پژوهشی
آناهیتا خیرخواه؛ غلامعلی کمالی؛ امیر حسین مشکواتی؛ حسین بابازاده؛ ابراهیم اسعدی اسکویی
چکیده
در این پژوهش سعی شده است که نوسانات پارامترهای مختلف هواشناسی در سطوح مختلف احتمالاتی در مراحل مهم در تقویم زراعی بررسی و مطالعه شود. برای انجام این مطالعه ابتدا تقویم زراعی سنتی از طریق گزارشهای مرکز تحقیقات برنج آمل و با کمک مصاحبه با شالیکاران و همکاری کارشناسان امور زراعی برنج تهیه شد. در بین مراحل مختلف در تقویم زراعی، 5 مرحله ...
بیشتر
در این پژوهش سعی شده است که نوسانات پارامترهای مختلف هواشناسی در سطوح مختلف احتمالاتی در مراحل مهم در تقویم زراعی بررسی و مطالعه شود. برای انجام این مطالعه ابتدا تقویم زراعی سنتی از طریق گزارشهای مرکز تحقیقات برنج آمل و با کمک مصاحبه با شالیکاران و همکاری کارشناسان امور زراعی برنج تهیه شد. در بین مراحل مختلف در تقویم زراعی، 5 مرحله به عنوان مراحل اصلی شامل: آماده سازی زمین، خزانه، نشاءکاری، گلدهی و رسیدن دانه و برداشت انتخاب شدند . سپس داده های دما، بارش، رطوبت، سرعت باد، ساعت آفتابی و دمای سطح زمین در 9 ایستگاه هواشناسی به عنوان معرف مناطق عمده برنجکاری در استان .برای دوره آماری 2005 تا 2020 از سازمان هواشناسی دریافت گردید. . با توجه به تقویم زراعی و بازه های زمانی برای 5 مرحله نام برده و آستانه‌های مناسب و شرایط آب و هوایی در آن زمان، مطابقت شرایط مساعد برای عملیات شالیکاری در مراحل مختلف با شرایط واقعی بررسی و مقادیر مورد انتظار هر پارامتر در هر دوره در سطوح احتمالاتی مختلف محاسبه شد. نتایج نشان دهنده میزان و آستانه های احتمالاتی فراسنج های اثر گذار در مراحل 5 گانه تقویم کشت شالیزاری می باشند. نتایج نشان داد که متوسط دما در پنج مرحله نام برده به ترتیب 8/12، 3/14، 7/18، 7/20و 4/31 درجه سانتیگراد می باشد که در محدوده آستانه حرارتی مطلوب برای تمام عملیات زراعی بوده و شرایط مناسبی برای رشد برنج فراهم است.
مقاله پژوهشی
منصوره کوهی؛ ابراهیم فتاحی؛ ابراهیم اسعدی اسکویی
چکیده
تغییرات در زیست کره از 1970 با گرمایش جهانی منطبق است. طی دهه‌های اخیر، نواحی اقلیمی در هر دو نیمکره به سمت قطب شمال جابجا شده‌اند و فصل رشد در مناطق برون حاره‌ی نیمکره شمالی از دهه 1950 به طور میانگین تا دو روز بر دهه افزایش یافته است. در این پژوهش، تغییرات پیش نگری شده طول فصل رشد (GSL) و تاریخ آغاز فصل رشد در استان یزد با استفاده از سه مدل ...
بیشتر
تغییرات در زیست کره از 1970 با گرمایش جهانی منطبق است. طی دهه‌های اخیر، نواحی اقلیمی در هر دو نیمکره به سمت قطب شمال جابجا شده‌اند و فصل رشد در مناطق برون حاره‌ی نیمکره شمالی از دهه 1950 به طور میانگین تا دو روز بر دهه افزایش یافته است. در این پژوهش، تغییرات پیش نگری شده طول فصل رشد (GSL) و تاریخ آغاز فصل رشد در استان یزد با استفاده از سه مدل GFDL، HadGEM و MIROC5 تحت سناریوی RCP8.5 برای دوره 2040-2021 ارایه شد. نتایج نشان داد استان یزد GSL طولانی تری را در اقلیم گرمتر آتی تجربه خواهد کرد. بر اساس پیشنگری انجام شده تحت سناریوی RCP8.5، طول فصل رشد با جابجایی به سمت اوایل فروردین و اواخر زمستان در سه مدل در سه ایستگاه منتخب افزایش خواهد یافت. سناریوهای آتی دما این استان بر مبنای دو مدل GFDL و HadGEM شرایط نامناسبتری را نشان می‌دهد بطوریکه دما به طور معنیداری افزایش خواهد یافت. به دلیل حساسیت کشاورزی به شرایط آب و هوا و اقلیمی، این اثرات ممکن است بر تولید و بهره وری کشاورزی این استان به طور مستقیم یا غیر مستقیم تاثیر بگذارد.
مقاله پژوهشی
سیده عاطفه محمدی؛ مجید آزادی
چکیده
ارزش اقتصادی و کارایی پیش‌بینی‌های احتمالاتی بیشتر از پیش‌بینی‌های یقینی متناظر است. در مراکز پیشرفته پیش‌بینی وضع هوا، صدور پیش‌بینی‌های احتمالاتی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش، ابتدا یک سامانه همادی 18 عضوی تشکیل شده است که هر یک از اعضای آن یک اجرای مستقل از مدل WRF با یک پیکربندی فیزیکی خاص است. به علت وجود محدودیت‌های ...
بیشتر
ارزش اقتصادی و کارایی پیش‌بینی‌های احتمالاتی بیشتر از پیش‌بینی‌های یقینی متناظر است. در مراکز پیشرفته پیش‌بینی وضع هوا، صدور پیش‌بینی‌های احتمالاتی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش، ابتدا یک سامانه همادی 18 عضوی تشکیل شده است که هر یک از اعضای آن یک اجرای مستقل از مدل WRF با یک پیکربندی فیزیکی خاص است. به علت وجود محدودیت‌های سخت افزاری، دستیابی به یک سامانه همادی با تعداد اعضای کمتر و حفظ کارایی یک هدف اصلی است. در روش پسپردازش آماری BMA با توجه به تاریخچه خطای مدل در یک دوره آموزش به هر عضو همادی یک وزن تخصیص داده می‌شود. در این مطالعه، با حذف اعضاء با وزن کمتر، اندازه سامانه همادی به 7 عضو کاهش پیدا کرده است. مقایسه پیش‌بینی احتمالاتی به دست آمده از هر دو سامانه همادی نشان داد که سامانه همادی 7 عضوی دارای عملکردی مشابه با سامانه همادی 18 عضوی است. همچنین نتایج نشان می‌دهند که پیش‌بینی احتمالاتی صادر شده برای بارش تجمعی 24 ساعته از مهارت کافی برخوردار است.
مقاله پژوهشی
مهدی اصلاحی؛ فرناز پوراصغر؛ یونس اکبرزاده؛ محمد امیدفر؛ عباس شاهماری؛ ناصر منصوری درخشان
چکیده
در این تحقیق نقاط سیل‌خیز استان آذربایجان‌شرقی با استفاده از اطلاعات خسارات ناشی از سیل مدیریت بحران و آب منطقه‌ای برای بازه 1397-1378 شناسایی شده و نقشه توزیع مکانی و فراوانی رخداد سیل ترسیم شد. بیشترین فراوانی وقوع سیل در نیمه غربی استان به ویژه شهرستانهای مرند، شبستر و تبریز رخ داده است که در این میان سیل‌های با فراوانی بیش از 10 ...
بیشتر
در این تحقیق نقاط سیل‌خیز استان آذربایجان‌شرقی با استفاده از اطلاعات خسارات ناشی از سیل مدیریت بحران و آب منطقه‌ای برای بازه 1397-1378 شناسایی شده و نقشه توزیع مکانی و فراوانی رخداد سیل ترسیم شد. بیشترین فراوانی وقوع سیل در نیمه غربی استان به ویژه شهرستانهای مرند، شبستر و تبریز رخ داده است که در این میان سیل‌های با فراوانی بیش از 10 روز مربوط به شهرستانهای تبریز، شبستر، مرند، جلفا و سراب می‌باشد. به منظور تعیین الگوهای همدیدی برای هر روز بارش سیل‌آسا و شدید در استان نقشه‌های سطوح فوقانی جو و همچنین شاخص‌های ناپایداری جو به همراه نقشه skew-T مورد بررسی قرار گرفت. سامانه‌ها براساس منشأ سامانه طبقه‌بندی و 7 سامانه که عبارتند از پرفشار سیبری، دریای سیاه، مدیترانه و دریای سرخ و همچنین ترکیبی از این سامانه‌ها شناسایی شد. بیشترین فراوانی سامانه ها مربوط به سامانه‌ی مدیترانه با 78 مورد و سامانه مدیترانه و دریای سیاه با 54 مورد در رتبه دوم است. سامانه بارشی از نظر عامل صعود هوا به دو دسته دینامیکی و حرارتی تقسیم می‌شوند و فراوانی سامانه‌های منجر به سیل به طور کلی 58 درصد مربوط به سامانه‌های دینامیکی و 42 درصد آنها مربوط به سامانه‌های حرارتی ناشی از تشکیل ابرهای همرفتی محلی می‌باشند.
مقاله پژوهشی
محمدحسین حجاریان؛ سارا عطارچی؛ سیدکاظم علوی پناه
چکیده
یکی از مهم‌ترین مسائل برنامه ریزی شهری، وجود نقشه‌های کاربری اراضی و پوشش زمین است. در دسترس بودن نقشه های کاربری اراضی موجب استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت‌های موجود در مناطق شهری و برنامه‌ریزی هدفمند می‌شود. این مطالعه، تاثیر فیلترهای کاهش اسپکل بر طبقه‌بندی کاربری اراضی با داده‌های ترکیبی سنتینل1 و سنتینل2 در بندر ماهشهر ...
بیشتر
یکی از مهم‌ترین مسائل برنامه ریزی شهری، وجود نقشه‌های کاربری اراضی و پوشش زمین است. در دسترس بودن نقشه های کاربری اراضی موجب استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت‌های موجود در مناطق شهری و برنامه‌ریزی هدفمند می‌شود. این مطالعه، تاثیر فیلترهای کاهش اسپکل بر طبقه‌بندی کاربری اراضی با داده‌های ترکیبی سنتینل1 و سنتینل2 در بندر ماهشهر مورد بررسی قرار داده‌است. فیلترهای پرکاربرد باکسکار ، میانه ، فراست ، گامامپ ، لی ، لی‌بهبودیافته ، لی‌سیگما و همسایگی تطبیقی مبتنی برشدت بر روی تصاویر سنتینل1 اعمال شد، با روش تلفیق گرم-اشمیت داده‌های سنتینل 1 در هر دو قطبش VV,VH با باندهای سنتینل2 ترکیب شد. سپس با طبقه‌بندی کننده جنگل تصادفی اقدام به تولید نقشه کاربری اراضی شد. بالاترین عملکرد فیلتر را در ترکیب قطبش VH با باندهای سنتینل2 ، فیلتر IDAN با صحت کلی 76.64% و ضریب کاپا 0.72 ارائه می‌کند. همچنین در ترکیب قطبش VV با باندهای سنتینل2، فیلتر میانه با صحت کلی 76.6% و ضریب کاپا 0.7 بالاترین عملکرد را ارائه می‌کند. با توجه به محیط مورد مطالعه و حضور مناطق دارای رطوبت به این منظور ترکیب دو قطبش VV,VH بدون استفاده از باندهای سنتینل2 نیز مورد مطالعه قرارگرفت. بالاترین عملکرد را فیلتر باکسکار با صحت کلی 95.56% و ضریب کاپا 0.94 ارائه کرد. با توجه به نتایج، نقش داده‌های سار با هر دو قطبش در جداسازی بهتر مناطق دارای رطوبت بسیار با اهمیت است.
مقاله پژوهشی
فیزیک
مصطفی سلگی؛ مهدی محمد مهدیزاده؛ عباسعلی علی اکبر بیدختی؛ اسماعیل حسن زاده
چکیده
ساختارهای پخش دوگانه (Double Diffusion Convection)، در دو نوع انگشت نمکی (Salt-Fingering) و همرفت پخش (Diffusion Convection)، به دلیل گرادیان‌های قائم دما و شوری با ضرایب پخش متفاوت رخ می‌دهند و گردش ترموهالینی در تنگه هرمز موجب می شود تا غالبا در طول سال ساختار نمکی در سطح و در بخش های شمالی و میانی تنگه و ساختار همرفت پخش در عمق و بخش های جنوبی تنگه هرمز تشکیل ...
بیشتر
ساختارهای پخش دوگانه (Double Diffusion Convection)، در دو نوع انگشت نمکی (Salt-Fingering) و همرفت پخش (Diffusion Convection)، به دلیل گرادیان‌های قائم دما و شوری با ضرایب پخش متفاوت رخ می‌دهند و گردش ترموهالینی در تنگه هرمز موجب می شود تا غالبا در طول سال ساختار نمکی در سطح و در بخش های شمالی و میانی تنگه و ساختار همرفت پخش در عمق و بخش های جنوبی تنگه هرمز تشکیل شود. در این مطالعه شکل‌گیری ساختارهای پخش دوگانه و نقش آنها در تغییرات دمایی و انرژی گرمایی آب در تنگه هرمز بررسی شده است. این اثرگذاری به شرایط شکل‌گیری ساختارهای پخش و میانگین دما و انرژی گرمایی توده آب بستگی دارد. به دلیل نوسانات حاصل از ساختارهای پخش دوگانه در روزهای گرم سال، 5-2 درصد تغییر در دما و انرژی گرمایی آب مشاهده می‌شود، بطوریکه بیشینه تغییرات تا 5 درصد (تغییردر انرژی) در بخش‌های جنوبی تنگه رخ می دهد. تبادل گرمایی در طول فرآیند همرفت بیشتر از ساختار انگشت نمک (بیش از 10 برابر) است. با این وجود انرژی گرمایی در محل توده سرد و همرفت قوی کمینه است، و ساختار همرفت پخش با افزایش تبادل انرژی با محیط، ضعیف می شود. این تبادل گرمایی موجب می شود تا انرژی درونی آب تا حدود 250 ژول کاهش یابد. در حالیکه در طول رشد ساختار نمکی دما و انرژی گرمایی محیط (در مقیاس کوچک) افزایش می یابد.
مقاله پژوهشی
محمد فرتوت عنایت؛ کورش محمدپور؛ علی اصغر عبداللهی؛ بیتا جدی
چکیده
تالاب بین‌المللی هامون به عنوان دوازدهمین ذخیره‌گاه زیست کره مسکون ایران نقش مهمی در فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، سیاسی و زیست‌محیطی جنوب شرق ایران دارد.در پژوهش حاضر با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین و شاخص NDWI1 سنجنده مادیس و راستی آزمایی آن با تصاویرماهوارههای لندست و سنتینل۲ وضعیت نوسانات آبی تالاب‌های سه گانه ...
بیشتر
تالاب بین‌المللی هامون به عنوان دوازدهمین ذخیره‌گاه زیست کره مسکون ایران نقش مهمی در فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، سیاسی و زیست‌محیطی جنوب شرق ایران دارد.در پژوهش حاضر با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین و شاخص NDWI1 سنجنده مادیس و راستی آزمایی آن با تصاویرماهوارههای لندست و سنتینل۲ وضعیت نوسانات آبی تالاب‌های سه گانه هامون با تحلیل ۱۰۳۲ تصویر در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ بررسی شد.نتایج نشان داد تالاب هامون«هیرمند» ناپایدارترین شرایط آبی را نسبت به دو تالاب دیگر داشته و به طورمیانگین میزان ۳۱.۵ کیلومتر مربع معادل ۱.۳ درصد از مساحت کل آن در دوره مورد مطالعه در حالت آبگیری بوده است.به عبارتی در این مدت 98.8 درصد مساحت آن خشک و به طور متناوب ۲۲۶ ماه معادل ۱۸.۸ سال به صورت کامل خشک بوده است. بیشینه مساحت آبگیری این تالاب نیز در این مدت ۱۸۳ کیلومتر مربع معادل 7.3 درصد از کل مساحت آن بوده است. همچنین تالاب هامون «صابری» با میانگین بیشینه مساحت آبگیری ۲۴۳.۷ کیلومتر مربع معادل ۱۵.۶ درصد از کل مساحت این تالاب در دوره مورد مطالعه، پایدار ترین شرایط آبی را داشته است و در این دوره 194 ماه معادل 16.2 سال به صورت متناوب دارای آب بوده است. همچنین بیشترین مساحت تحت آبگیری این تالاب با میزان 797 کیلومتر مربع معادل ۵۱.۱ درصد کل مساحت آن در سال ۲۰۲۰ ثبت شده است. این سطح آبگیری در منطقه خشک شمال سیستان و بلوچستان که میانگین بارندگی در آن ۵۰ میلی متر است، می تواند منبع مهمی برای تامین آب بخش های مختلف لحاظ شود
مقاله پژوهشی
الهام مبارک حسن؛ مهناز کریم خانی
چکیده
استان خوزستان تحت تاثیر توفان‌های گردوخاک است. هدف از این مطالعه تعیین مهم‌ترین عامل‌های اقلیمی و شرایط سطحی در انتقال و انتشار گردوخاک‌های داخلی این استان می‌باشد. با استفاده از داده‌های سنجش از دور از سه منبع مختلف داده شامل MERRA-2، GLDAS و آکوا، میانگین ماهانه غلظت جرمی گردوخاک سطحی و گردوخاک ستون هوا و همچنین برخی ...
بیشتر
استان خوزستان تحت تاثیر توفان‌های گردوخاک است. هدف از این مطالعه تعیین مهم‌ترین عامل‌های اقلیمی و شرایط سطحی در انتقال و انتشار گردوخاک‌های داخلی این استان می‌باشد. با استفاده از داده‌های سنجش از دور از سه منبع مختلف داده شامل MERRA-2، GLDAS و آکوا، میانگین ماهانه غلظت جرمی گردوخاک سطحی و گردوخاک ستون هوا و همچنین برخی متغیرهای اقلیمی شامل دما و باد سطحی، رطوبت ویژه و آهنگ بارش باران و شرایط سطحی شامل رطوبت خاک و پوشش گیاهی از سال 2011 تا 2019 تهیه و توزیع آنها ترسیم و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، استان خوزستان با متوسط شاخص پوشش گیاهی 15/0 مستعد فرسایش بادی و گردوخاک محلی است. همچنین غلظت جرمی گردوخاک سطحی و گردوخاک ستون هوا از جنوب غرب به شمال شرق استان کاسته می‌شود که دلیل آن را می توان ساختار کوهستانی و همچنین افزایش فاصله مناطق شمال شرق استان از کانون‌های بیرونی گردوخاک دانست. در توزیع ماهانه غلظت جرمی گردوخاک سطحی با دما و سرعت باد به ترتیب همبستگی 84/0 و 96/0 داشته و با بارش، رطوبت خاک و شاخص پوشش گیاهی به ترتیب ضریب همبستگی 84/0-، 81/0- و 54/0- دارد. گردوخاک سطحی بیشترین همبستگی را با عوامل اقلیم دارد که نشان دهنده تاثیر گردوخاک فرامحلی هستند. در توزیع سالانه، رابطه غلظت جرمی گردوخاک سطحی با پوشش گیاهی منفی به دست آمد. همپنین ارتباط گردوخاک ستون هوا با پوشش گیاهی منفی و بارش مثبت بود.
مقاله پژوهشی
دنیا صادق نژاد؛ ابراهیم فتاحی؛ غلامعلی کمالی؛ زهرا قصابی
