نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید مجتبی صفوی ¹
• حمید مسلمی ²
• مرضیه رضایی ³
• راحله درویشی ⁴

¹ دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز- حفاظت آب و خاک دانشگاه هرمزگان

² دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز- مدیریت حوزه های آبخیز دانشگاه هرمزگان

³ استادیاربیابان زایی، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

⁴ دبیر جغرافیا، آموزش و پرورش شهرستان بشاگرد، استان هرمزگان

چکیده

وقوع بارش‌های سنگین و رویدادهای حدی در اثر تغییر اقلیم اثرات مخربی را در زمینه اقتصادی، اجتماعی به جا گذاشته است. بنابراین مطالعه تغییرپذیری و تغییر رفتار رویدادهای حدی جوّی بارش سنگین از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر بارش‌های سنگین و دماهای حدی دوره پایه (2008-1989) با دوره آتی 20 ساله (2030-2011) برای ایستگاه‌های سینوپتیک بیجار، خلخال، زنجان و میانه واقع در حوضه آبریز سفیدرود پرداخته شد. بارش‌های سنگین و مقادیر حدی دمای بیشینه و کمینه با استفاده از مدل LARS-WG و سناریوی اقلیمی A1B، A2، B1 برای دوره 20 ساله آینده تولید شد. جهت شناسایی بارش‌های سنگین و دماهای حدی دوره مشاهداتی و آتی از روش بروکس استفاده شد. مطابق این روش دماهای حدی و بارش‌های سنگین دوره‌های پایه و آتی، به چهار دسته پنج ساله تقسیم شده و با استفاده از روش‌های آماری طبقه بندی گردیدند. نتایج حاصله حاکی از آن است که دماهای حدی در طی سال‌های آینده از نظر تعداد رخداد، روند نزولی ولی از نظر مقدار، روند صعودی را شاهد خواهیم بود و روند گرم شدن زمین در شاخص‌های دمای کمینه بیشتر از روند افزایشی مربوط به دمای بیشینه خواهد بود. برای بارش سنگین نیز طی دوره آتی میزان بارش در ایستگاه بیجار و خلخال روند صعودی و در ایستگاه‌های زنجان، قروه و میانه روند نزولی خواهد داشت و از نظر تعداد رخداد بارش‌های سنگین به جز بیجار در بقیه ایستگاه‌ها برای دوره آتی 20 ساله روند صعودی را شاهد هستیم.

کلیدواژه‌ها

• دمای حدی
• بارش سنگین
• حوضه آبریز سفیدرود
• روش بروکس
• مدل LARS-WG

عنوان مقاله [English]

The Impact of Climate Change on the heavy Rainfall and Extreme Temperatures (Bijar, Khalkhal, Zanjan, Qorveh and Miane stations Sefidrood Basin)

نویسندگان [English]

• mojtaba Safavi ¹
• Hamid Moslemi ²
• marzeyh Rezai ³
• Raheleh Darvishi ⁴

¹ PhD student in Watershed Science and Engineering - Soil Conservation University of Hormozgan

² student of Watershed Management and Engineering, Watershed Management, Hormozgan University

³ Assistant Professor, Department of Rangeland and Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Hormozgan University, Hormozgan, Iran

⁴ دبیر جغرافیا، آموزش و پرورش شهرستان بشاگرد، استان هرمزگان

چکیده [English]

The occurrence of heavy rains and extreme events due to climate change has had devastating effects on the economic, social context. Therefore, studying the variability and behavior of heavy rainfall events and heavy rainfall is of particular importance. In this study, we investigated the impact of climate change on heavy rainfall and baseline temperatures (1989-2008) with a 20-year future period (2011-2030) for five stations in Bijar, Khalkhal, Zanjan and Mianeh in Sefidrood catchment. Heavy rainfall and maximum and minimum temperature values were generated using the LARS-WG model and climate scenario A1B, A2, B1 for the next 20 years. Brooks method was used to identify heavy precipitation and future temperatures of observation and future periods. According to this method, the upper temperatures and heavy rainfall of the base and future periods were divided into four groups of five years and were classified using statistical methods. The results show that the upper temperatures over the next few years will see an increase in the number of events, a downward trend but in terms of quantity, and the global warming trend in the minimum temperature indices will be higher than the maximum temperature related trend. . Heavy rainfall will be upward during the next period in Bijar and Khalkhal stations and in Zanjan, Qorveh and Middle stations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Brooks’s approaches
• Extreme temperatures
• Heavy precipitation
• LARS-WG model
• Sefidrud’s basin

1-    بحری، م. دستورانی، م. ت، گودرزی، م، 1392، پتانسیل اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی های اینده با استفاده از مدل HadCM3 درحوزه آبخیز اسکندری. نهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران،آبان ماه، یزد، ایران.
2-    حجازی زاده، ز. فتاحی، ا. مساح بوانی، ع. ر.  ناصرزاده، م. ح. 1391، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر هیدروگراف سیلاب در دوره‌های آتی مطالعه موردی: حوضه آبخیز بختیاری، نشریه جغرافیا، 10(34) : 24-5
3-    خلیلی، م، پورمحمدی، س. 1393، بررسی اثرات تغییر اقلیم بر بارش سنگین، همایش ملی راهکارهای پیشروی بحران آب در ایران و خاورمیانه،اردیبهشت ماه، شیراز، ایران.
4-    واثقی، رفیعه و دیگران.1390 ، بررسی رواناب حوزه تحت تاثیر سناریو انتشار A2 وB1  با در نظرگرفتن اثر دسته جمعی مدل های AOGCM، چهارمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، مهرماه، تهران، ایران.
5-    Balling, Jr. R. C., Idso, S. B., 1990. Effects of greenhouse warming on maximum summer temperatures. Agric. For. Meteorol., vol53, pp,143–147.
6-    C. E. P. Brooks and N. Carruthers, 1953. Handbook of Statistical Methods in Meteorology, London: Her Majesty's Stationary Office, 
7-    Easterling Dr., et al. (1997). Maximum and Minimum Temperature Trends for the Glob, Science vol, 277pp, 364-367. 
8-    Hashemi,M. Shmseldin, B Melville, W. (2011). comparison of SDSM and LARS-WG for simulationand downscaling of extreme precipitation eventsin. watershed-Stoch Environ Res Risk Assess vol25,pp,475-484.
9-    Heino, R., Brázdil, R., Forland, E., Tuomenvirta, H., Alexandersson, H., Beniston, M., Pfister, C., Rebetez, M., Rosenhagen, G., Rösner, S. and Wibig, J., (1999). Progress in the study of  climatic extremes in northern and central Europe. Climatic Change, vol42, pp,151–181.
10-    Hellstrom, A. (2005).  Atmospheric Conditions During Extreme and Non-Extreme Precipitation Events in Sweden, Int. J. Climatol, vol25, pp. 631-648.
11-    Hidalgo-Muñoz, D. Argüeso, D. Calandria-Hernández, S. R. Gámiz-Forti, M. J. Esteban-Parra and Y. Castro-Díez, (2010). Synoptic patterns associated with heavy rainfall events in the South of the Iberian Peninsula,« EMS Annual Meeting Abstracts, vol. 7.pp,451-468
12-    Modarres, R. and A. Sarhadi. (2009). Rainfall trend analysis of Iran in the last half of the twentieth century. J. Geophys. Res. vol14 pp,1-9. 
13-    Moonen, A. C., Ercoli, L., Mariotti, M. and Masoni, A.( 2000). Climate change in Italy indicated by agrometeorological indices over 122 years. Agric. For. Meteorol., vol111, pp,13–27.
14-    Sheffield,  J. and, Wood, E. (2008) .projected changes in drought occurrence under future global warming from multi-model,multi-scenario, IPCC AR4 simulations.clim DynJ . vol31,pp,79-105.
15-    Racsko,P.,L.Szeidl,(1991). A serial approach to local stochastic weather models.Ecological modeling, vol57,pp, 27-41.
16-    Yan, G. Qi, F. Wei, L. Aigang, L. Yu, W. Jing, Y. Aifang, C. Yamin, W. Yubo, S. Li, L . Qianqian, M. (2014). Changes of daily climate extremes in Loess Plateau during 1960–2013. Original Research Article Quaternary International, Available.vol371,pp,5-21.