تحلیل آماری ویژگی های پوشش برفی در منطقه زاگرس میانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری اقلیم شناسی

2 استاد گروه اقلیم شناسی دانشگاه یزد

10.30467/nivar.2022.332572.1214

چکیده

یکی از شکل‌های مهم بارش در چرخه آب شناسی مناطق کوهستانی برف است. در این پژوهش پس از جمع‌آوری آمار و اطلاعات مربوط به روزهای همراه با برف در طول دوره آماری (2018-1989) در ایستگاه‌های واقع در سطح سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان به بررسی روند روزهای برفی با استفاده از روش های تحلیل آماری و نیز توزیع زمانی و فراوانی روزهای برفی و روند تغییرات آن‌-ها به تفکیک ماهانه و سالانه پرداخته شد، به منظور آشکارسازی روند تغییرات سالانه روزهای برفی، آزمون‌های ‌تعیین روند من- کندال و تخمینگر شیب سن مورد بررسی قرار گرفت. این آزمون‌ها‌ برای سری زمانی 30 ساله مورد بررسی در مقیاس سالانه و ماهانه صورت گرفت. نتایج حاصل از تحلیل روند روزهای برفی به صورت ماهانه و سالانه در زاگرس میانی نشان داد،‌ روزهای برفی در طول دوره‌ی آماری مورد مطالعه تغییر کرده است که بیشترین و کمترین تغییرات با بیشترین و کمترین فراوانی روزهای برفی در سطح منطقه مورد مطالعه مطابقت دارد، در واقع نواحی جنوب شرقی و شمال شرقی منطقه که دارای بیشترین فراوانی روزهای برفی بوده‌اند بیشترین تغییرات را نیز داشته‌اند. در مجموع بر اساس نتایج حاصل از بررسی روند تغییرات روزهای برفی در زاگرس میانی می‌توان اظهار داشت که روزهای برفی در منطقه مورد مطالعه دارای روند کاهشی است که این روند کاهشی در برخی ایستگاه‌ها و برخی سری‌ها (ماه ژانویه و سری سالانه)، در سطح اطمینان 95 درصد معنی‌دار شده است. بر اساس روش تخمین‌گر شیب سن نیز تغییرات روزهای برفی در سطح منطقه محسوس و قابل توجه است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Statistical analysis of snow cover characteristics in the Middle Zagros region

نویسندگان [English]

  • moslem seidy shahivandi 1
  • kamal omidvar 2
1 دکتری اقلیم شناسی
2 profesor of yazd university
چکیده [English]

One of the most important forms of precipitation in the hydrological cycle of mountainous regions is snow. In this research, after collecting statistics and information related to days with snow during the statistical period (1989-2018) in stations located in the three provinces of Kermanshah, Ilam and Lorestan. Also, the time distribution and frequency of snowy days and their change process were discussed monthly and annually, In order to reveal the trend of annual changes in snowy days, Man-Kendall trend determination tests and Sen's slope estimator were investigated. These tests were carried out for the 30-year time series examined on an annual and monthly scale. The results snow days trend in Middle Zagros showed that the snow days have changed during the statistical period of the study, that the highest and lowest changes correspond to the highest and lowest frequency of snowy days in the studied region, In fact, the southeastern and northeastern regions of the region, which had the highest number of snowy days, have also had the greatest changes. In general, based on the results of the investigation of the trend of snow days in the Middle Zagros, it can be stated that the number of snow days in the study area has a decreasing trend, and this decreasing trend in some stations and some series (months of January and series annually), has become significant at the 95% confidence level. Based on the Sen's slope estimator method, the changes of snow days in the region are noticeable and significant

کلیدواژه‌ها [English]

  • middle Zagros
  • statistical analysis
  • snow cover
  • characteristics
1. امینی نیا، کریم (1389)، بررسی تحلیل نوسانات بارش برف سنگین شمالغرب ایران، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات،تهران. 2. اوجی، روح الله، داودی، محمود(1394)، اثر تغببر اقلیم بر روند و تغییرپذیری بارش برف مطاله موردی (غرب میانی ایران)، پنجمین کنفرانس منطقه ای تغییر اقلیم، تهران. 3. بابائیان ایمان، نجفی نیک، زهرا، زابل عباسی ، فاطمه، حبیبی نوخندان، مجبد، ادب، مجید، بلوسی، شراره (۱۳۸۸)، ارزیابی تغییر اقلیم در دوره ۲۰۳۹-۲۰۱۰ با استفاده از ریزمقیاس نمایی داده‌های مدل گردش عمومی جو، مجله جغرافیا و توسعه، دوره 7، شماره 16، صص152-135. 4. بیرودیان، نادر.، جندقی، نادر (1384). برآورد رواناب ذوب برف به‌وسیله مدل اس.آر.ام و مقایسه نتایج آن با اطلاعات آبنمود رودخانه در آبخیز زیارت. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. دوره 12، شماره 6، صص 188-181. 5. براتیان ، علی، رحیم زاده، فاطمه (۱۳۷۷)، پارامتر های موثر بر تغییر اقلیم ، مجله نیوار، شماره37، صص 58-47. 6. پدرام، مژده، قائمی، هوشنگ، دزفولی، اکبر، مرتضوی، افسانه، (۱۳۹۰)، ریزش برف و ارتباط آن با دما در استان کردستان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 26، صص 44-28. 7. خالدی، شهریار (۱۳۸1)، هیدروکلیماتولوژی برف و کاربرد آن در برنامه ریزی ناحیه ای با تاکید بر بهمن در ایران (جاده هراز)، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. 8. شرکت آمار پردازان (1377). راهنمای کاربران SPSS 6.0 for Windose. مرکز فرهنگی انتشاراتی حامی، تهران، جلد 2، ص 417. 9. عادلی، ام البنین (1384)، کلیماتولوژی باش برف در شمال غرب کشور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز. 10. فرشادفر، عزت الله (1380)، اصول و روش‌های آماری چند متغیره. (چاپ اول). کرمانشاه: انتشارات طاق‌بستان. 11. شریفی، محمدرضا.، آخوندعلی، علی محمد. پرهمت، جهانگیر (1385)، بررسی تغییرات آب معادل برف با ارتفاع در مقیاس حوضه‌های کوچک(مطالعه موردی: حوضه صمصامی از سرشاخه‌های کارون)، هفتمین سمینار بین‌المللی مهندسی رودخانه. 12.قاسمی، مرضیه، طاهریان، الهام، فتاحی نافچی، روح الله (1394)، بررسی تغییرات سطح پوشش برف حوضه آبریز زاینده رود با استفاده از تصاویر ماهواره ای مودیس، اولین کنفرانس ملی مهندسی فناوری اطلاعات، تهران. 13. قائمی