تحلیل آماری ویژگی های پوشش برفی در منطقه زاگرس میانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری اقلیم شناسی

2 استاد گروه اقلیم شناسی دانشگاه یزد

10.30467/nivar.2022.332572.1214

چکیده

یکی از شکل‌های مهم بارش در چرخه آب شناسی مناطق کوهستانی برف است. در این پژوهش پس از جمع‌آوری آمار و اطلاعات مربوط به روزهای همراه با برف در طول دوره آماری (2018-1989) در ایستگاه‌های واقع در سطح سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان به بررسی روند روزهای برفی با استفاده از روش های تحلیل آماری و نیز توزیع زمانی و فراوانی روزهای برفی و روند تغییرات آن‌-ها به تفکیک ماهانه و سالانه پرداخته شد، به منظور آشکارسازی روند تغییرات سالانه روزهای برفی، آزمون‌های ‌تعیین روند من- کندال و تخمینگر شیب سن مورد بررسی قرار گرفت. این آزمون‌ها‌ برای سری زمانی 30 ساله مورد بررسی در مقیاس سالانه و ماهانه صورت گرفت. نتایج حاصل از تحلیل روند روزهای برفی به صورت ماهانه و سالانه در زاگرس میانی نشان داد،‌ روزهای برفی در طول دوره‌ی آماری مورد مطالعه تغییر کرده است که بیشترین و کمترین تغییرات با بیشترین و کمترین فراوانی روزهای برفی در سطح منطقه مورد مطالعه مطابقت دارد، در واقع نواحی جنوب شرقی و شمال شرقی منطقه که دارای بیشترین فراوانی روزهای برفی بوده‌اند بیشترین تغییرات را نیز داشته‌اند. در مجموع بر اساس نتایج حاصل از بررسی روند تغییرات روزهای برفی در زاگرس میانی می‌توان اظهار داشت که روزهای برفی در منطقه مورد مطالعه دارای روند کاهشی است که این روند کاهشی در برخی ایستگاه‌ها و برخی سری‌ها (ماه ژانویه و سری سالانه)، در سطح اطمینان 95 درصد معنی‌دار شده است. بر اساس روش تخمین‌گر شیب سن نیز تغییرات روزهای برفی در سطح منطقه محسوس و قابل توجه است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Statistical analysis of snow cover characteristics in the Middle Zagros region

نویسندگان [English]

  • moslem seidy shahivandi 1
  • kamal omidvar 2
1 دکتری اقلیم شناسی
2 profesor of yazd university
چکیده [English]

One of the most important forms of precipitation in the hydrological cycle of mountainous regions is snow. In this research, after collecting statistics and information related to days with snow during the statistical period (1989-2018) in stations located in the three provinces of Kermanshah, Ilam and Lorestan. Also, the time distribution and frequency of snowy days and their change process were discussed monthly and annually, In order to reveal the trend of annual changes in snowy days, Man-Kendall trend determination tests and Sen's slope estimator were investigated. These tests were carried out for the 30-year time series examined on an annual and monthly scale. The results snow days trend in Middle Zagros showed that the snow days have changed during the statistical period of the study, that the highest and lowest changes correspond to the highest and lowest frequency of snowy days in the studied region, In fact, the southeastern and northeastern regions of the region, which had the highest number of snowy days, have also had the greatest changes. In general, based on the results of the investigation of the trend of snow days in the Middle Zagros, it can be stated that the number of snow days in the study area has a decreasing trend, and this decreasing trend in some stations and some series (months of January and series annually), has become significant at the 95% confidence level. Based on the Sen's slope estimator method, the changes of snow days in the region are noticeable and significant

کلیدواژه‌ها [English]

  • middle Zagros
  • statistical analysis
  • snow cover
  • characteristics

مراجع

  1. امینی نیا، ک. (1389)، بررسی تحلیل نوسانات بارش برف سنگین شمالغرب ایران، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات،تهران.
  2.  اوجی، ر.، داودی، م.(1394)، اثر تغببر اقلیم بر روند و تغییرپذیری بارش برف مطاله موردی (غرب میانی ایران)، پنجمین کنفرانس منطقه ای تغییر اقلیم، تهران.
  3.  بابائیان،ا.،نجفی نیک، ز.، زابل عباسی ، ف.، حبیبی نوخندان، م.،ادب، م.، بلوسی، ش. (۱۳۸۸)، ارزیابی تغییر اقلیم در دوره ۲۰۳۹-۲۰۱۰ با استفاده از ریزمقیاس نمایی داده‌های مدل گردش عمومی جو، مجله جغرافیا و توسعه، دوره 7، شماره 16، صص152-135.
  4.  بیرودیان، ن.، جندقی، ن. (1384). برآورد رواناب ذوب برف به‌وسیله مدل اس.آر.ام و مقایسه نتایج آن با اطلاعات آبنمود رودخانه در آبخیز زیارت. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. دوره 12، شماره 6، صص 188-181. 
  5. براتیان، ع.، رحیم زاده، ف. (۱۳۷۷)، پارامترهای موثر بر تغییر اقلیم ، مجله نیوار، شماره37، صص 58-47.
  6.  پدرام، م.، قائمی، ه.، دزفولی، ا.، مرتضوی، ا.(۱۳۹۰)، ریزش برف و ارتباط آن با دما در استان کردستان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 26، صص 44-28.
  7.  خالدی، ش. (۱۳۸1)، هیدروکلیماتولوژی برف و کاربرد آن در برنامه ریزی ناحیه ای با تاکید بر بهمن در ایران (جاده هراز)، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
  8.  شرکت آمار پردازان. (1377). راهنمای کاربران SPSS 6.0 for Windose.مرکز فرهنگی انتشاراتی حامی، تهران، جلد 2، ص 417.
  9.  عادلی، ا.ا. (1384)، کلیماتولوژی باش برف در شمال غرب کشور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز.
  10.  فرشادفر،ع. (1380)، اصول و روش‌های آماری چند متغیره. (چاپ اول). کرمانشاه: انتشارات طاق‌بستان.
  11.  شریفی، م.ر.، آخوندعلی، ع.م.، پرهمت، ج. (1385)، بررسی تغییرات آب معادل برف با ارتفاع درمقیاس حوضه‌های کوچک(مطالعه موردی: حوضه صمصامی ازسرشاخه‌های کارون)، هفتمین سمینار بین‌المللی مهندسی رودخانه.
  12. قاسمی، م.، طاهریان، ا.، فتاحی نافچی، ر.ا. (1394)، بررسی تغییرات سطح پوشش برف حوضه آبریز زاینده رود با استفاده از تصاویر ماهواره ای مودیس، اولین کنفرانس ملی مهندسی فناوری اطلاعات، تهران.
  13.  قائمی، ه. (1355)، تجزیه و تحلیل آماری ریزش برف، انتشارات سازمان هواشناسی کشور.
  14.  منتظری، م.، فنایی، ر. (1397)، شناسایی قلمروهای برفی ایران به روش تحلیل خوشه ای، نشریه مخاطرات محیط طبیعی، شماره 16، صص 258-241.
  15.  مزیدی، ا.، نادری بنی، ر.، جهانگیری، م. (1393)، تحلیل آماری از وضعیت روزهای برفی با استفاده از تحلیل خوشه‌ای (مطالعه موردی: شهرستان شهرکرد)، همایش ملی تغییرات اقلیم و مهندسی توسعه پایدار کشاورزی و منابع طبیعی، همدان.
  16.  Akyürek, Z., &Şorman, A. Ü. (2002). Monitoring snow-covered areas using noaa-avhrr data in the eastern part of turkey. Hydrological Sciences Journal, 47(2), 243-252. 
  17. Australian Bureau of Meterology ,(2006). Annual Astraliancliamate statement 2005,http//ww bom.gov.au annooucements/ media- releases /climate change.
  18.  Bagheri Fahrji, R. (2011). Estimating the spatial distribution of snow water equivalent in mountain watersheds using geostatistic methods (Case study: Bidakhovid). M. Sc. thesis, Islamic Azad University Maybod branch.
  19.  Crawford, C. J., Manson, S. M., Bauer, M. E., & Hall, D. K. (2013). Multitemporal snow cover mapping in mountainous terrain for Landsat climate data record.
  20.  Feng. S, Hu, Q, (2007), chang in winter snowfall precipitation ratio the contiguous united states. Journal of Geophysical research atmospheres, 112 (D15).
  21.  Hendrikx, J., Hreinsson, E, O, (2012) The potential impact of climate change on seasonal snow in New Zealand: part II industry valerabli and future snowmaking potential, Theoretical and Applied climatology,110(4), pp,619-630.
  22.  Huang, Xiaodong, Deng, Jie, Wang, Wei, Feng, Qisheng, Liang, Tiangang, 2017, Impact of climate and elevation on snow cover using integrated remote sensing snow products in Tibetan Plateau, Remote Sensing of Environment, Volume 190, PP 274–288.
  23.  Kendall, M.G., 1970, Rank Correlation Methods, 2nd Ed., New York: Hafner. 26. Lehning, M., Bartelt, P., Brown, B., Fierz, C .(2000). A physical SNOW- PACK model for the Swiss avalanche warning: Part III: Meterologicalfocing, thin Layer formation and evaluation. Cold Regions Science and Technology,35(3), 169-184.
  24.  Mann, H.B., 1945, Nonparametric tests against trend, Econometrica, 13: 245-259.
  25. Laternser, M., schaneebeli, M.(2003). Long-term snow climate trends of the Swiss Alps(1931-99). International Journal of climatology, 23(7),733-750.
  26.  Miller,N.L., Bashford, K . E., Strem ., E. (2003). impacts of climate change on the Trendsand variability in snowmelt runoff in the western United States. Journal of Hydrometeorology, 6(4), 476-482.
  27.  Mimmack, G.M., Mason, S.J., Galpin, J.S. (2001). Distance Metrics in hierarchical cluster analysis: defining regions. Journal of Climate, 14: 2790- 2797.
  28.  Petkova, N., Brown, R., Koleva, E., Alexandrov, V. (2005). Snow cover change in Bulgarian Mountainous regions, 1931-2000. Hrevaski Meteor- OLISKI CASOPIS, 40(40), 662-665.
  29.  Scherrer,S.C, Appenzeller,C,&Laternser, M, (2004)Trends in Swiss Alpine snow days: The role of local- and large-scale climate variability. Geophysical Research Letters, 31 (13).
  30.  Scherrer,S,C& Appenzeller, C.(2006). Swiss Alpaine snow pack variability: major pattern and links to lical climate and large –scale flow, climate Research,32(3),187-199.
  31.  Sen, P.K (1968). Estimates of the regression coefficients based on Kendall’s tau. Journal of the American Statistical Association, 63:1379–1389.
  32.  Sharifi, M., Akhund Ali, M., &Porhemat, J. (2007). Assess the linear correlation and ordinary kriging method to estimate the spatial distribution of snow depth in the watershed Samsami. Journal of Watershed Management Science & Engineering, 1(1), 24-38.
  33.  Thiel, H. 1950. A Rank-invariant method of linear and Polynomial Regression Analysis. Part 3. Proceedings of KoninalijkeNederlandse Akademie van Weinenschatpen, 53: 1397-1412.
  34.  Vafakhah, M., MohseniSaravi, M., Mahdavi, M., &AlaviPanah, S.K. (2008). Geostatistics Application to Estimate Snow Depth and Density in the Watershed Ourazan. Journal of Watershed Management Science & Engineering, 4, 49-55.
  35.  Zarenistanak, M., Dhorde, A, G., Kripalani, R, H., &Dhorde A (2015). Trends and projection of temperature, precipitation, and snow during snow cover –obsserved period over southwestern Ian TheoreticaAplied Climatology,122(3-4),421-440.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 27 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 22 آبان 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 22 آبان 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار