مقاله پژوهشی
راضیه پهلوان؛ محمد مرادی؛ سحر تاج بخش؛ مجید آزادی؛ مهدی رهنما
چکیده
وجود مه باعث کاهش دید افقی به کمتر از 1000 متر می‌شود و خدمت‌رسانی حمل و نقل هوایی را دچار اختلال می‌کند و می‌تواند نشست و برخاست هواپیماها را غیر ممکن سازد. رخداد مه در صنعت هوانوردی به دلیل تأخیر و لغو پروازها هزینه‌ای بالغ بر صدها میلیون دلار به بار می‌آورد، بنابراین شناخت وضعیت اقلیمی مه در فرودگاه‌ها می‌تواند به تشخیص و پیش‌بینی ...
بیشتر
وجود مه باعث کاهش دید افقی به کمتر از 1000 متر می‌شود و خدمت‌رسانی حمل و نقل هوایی را دچار اختلال می‌کند و می‌تواند نشست و برخاست هواپیماها را غیر ممکن سازد. رخداد مه در صنعت هوانوردی به دلیل تأخیر و لغو پروازها هزینه‌ای بالغ بر صدها میلیون دلار به بار می‌آورد، بنابراین شناخت وضعیت اقلیمی مه در فرودگاه‌ها می‌تواند به تشخیص و پیش‌بینی بهتر آن کمک کند و مدیریت پروازها را به صورت بهینه و کمترین هزینه ممکن سازد. در این مطالعه، از داده‌های متار (METAR) فرودگاه اردبیل طی سالهای 2011 تا 2020 برای تشخیص و جداسازی انواع مه از الگوریتم تردیف و راسموسن استفاده و وضعیت اقلیم مه در طول مدت مورد مطالعه تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بیشترین و کمترین فراوانی مه به ترتیب از نوع تابشی و بارشی است. از نظر مدت زمان رخداد نیز مه تابشی و بارشی به ترتیب، طولانی‌ترین و کوتاه‌ترین انواع مه بودند. بیشترین گزارش رخداد مه در طول سالهای مورد مطالعه، ساعات 3 و 4 گرینویچ بود. توزیع ماهانه مه تابشی نشان داد که اغلب رخدادها در فصل پاییز و اوایل زمستان (سپتامبر تا دسامبر) است. در طول سالهای مورد مطالعه، تغییرات سالانه رخداد مه، روند مشخصی را در تعداد ساعات مه، به جز سه سال آخر که روند کاهشی دارند، نشان نمی‌دهد.
مقاله پژوهشی
ابراهیم اسعدی اسکویی؛ لیلا گودرزی؛ جلیل هلالی
چکیده
علیرغم نقش مهم رطوبت سطح خاک در مدیریت منابع آب و خاک متاسفانه در ایران شبکه سراسری پایش رطوبت خاک وجود نداشته و توزیع مکانی ایستگاه‌های اندازه‌گیری محدود می‌باشد. بنابراین، در پژوهش حاضر تلاش شد نقشههای توزیع مکانی و زمانی رطوبت خاک از محصولات SMAP در طی بازه زمانی 2015 تا 2021 در گستره ایران استخراج و تحلیل گردد. نتایج نشان می‌دهد مقادیر ...
بیشتر
علیرغم نقش مهم رطوبت سطح خاک در مدیریت منابع آب و خاک متاسفانه در ایران شبکه سراسری پایش رطوبت خاک وجود نداشته و توزیع مکانی ایستگاه‌های اندازه‌گیری محدود می‌باشد. بنابراین، در پژوهش حاضر تلاش شد نقشههای توزیع مکانی و زمانی رطوبت خاک از محصولات SMAP در طی بازه زمانی 2015 تا 2021 در گستره ایران استخراج و تحلیل گردد. نتایج نشان می‌دهد مقادیر ماهانه رطوبت خاک عمق 5 سانتیمتری در دوره 7 ساله در ایران بین 005/0 تا 538/0 مترمکعب بر مترمکعب متغیر بوده و میانگین زمانی-مکانی رطوبت خاک کشور 137/0 مترمکعب بر مترمکعب می‌باشد. تحلیل نقشههای میانگین ماهانه رطوبت خاک توسط SMAP نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار میانگین 7 ساله در ماه‌های فوریه و اوت به ترتیب 192/0 و 079/0 مترمکعب بر مترمکعب می‌باشد. از نظر پراکنش مکانی نیز بیشترین مقادیر میانگین سالانه رطوبت خاک در مناطق شمالی و غربی، و کمترین مقدار در مناطق مرکزی و جنوب شرقی متمرکز است. تحلیل مکانی رطوبت خاک بر اساس مقیاس استانی نیز نشان می‌دهد بالاترین میانگین سالانه رطوبت خاک در استان‌های گیلان، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد، و البرز به ترتیب 294/0، 243/0، 216/0 و 209/0 مترمکعب بر مترمکعب است در حالی که کمترین مقادیر آن را می‌توان در استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد به ترتیب 076/0، 091/0، و 096/0 مترمکعب بر مترمکعب مشاهده نمود. بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه که در مقیاس کلان کشور انجام شد، می‌توان از آن به عنوان ابزار سودمندی در مدیریت جامع منابع آب و خاک استفاده نمود.
مقاله ترویجی
مهریار علی محمدی؛ محمد پاخیره زن؛ سعیده خوارزمی
چکیده
این مقاله درصدد است، به بررسی تاثیرات تغییرات اقلیمی بر طوفان‌های حاره‌ای بپردازد. مطالعه حاضر با بهره‌گیری و بررسی منابع کتابخانه‌ای موجود انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که گرم شدن سطح اقیانوس منجر به طوفان‌های حاره‌ای شدیدتر می شود. از طرف دیگر با بالا آمدن سطح آب اقیانوس، قدرت تخریب طوفان ها در مناطق ساحلی بیشتر خواهد شد. ...
بیشتر
این مقاله درصدد است، به بررسی تاثیرات تغییرات اقلیمی بر طوفان‌های حاره‌ای بپردازد. مطالعه حاضر با بهره‌گیری و بررسی منابع کتابخانه‌ای موجود انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که گرم شدن سطح اقیانوس منجر به طوفان‌های حاره‌ای شدیدتر می شود. از طرف دیگر با بالا آمدن سطح آب اقیانوس، قدرت تخریب طوفان ها در مناطق ساحلی بیشتر خواهد شد. افزایش سطح دریا خود ناشی از تغییرات آبوهوایی می‌باشد. از طرفی پیش‌بینی می‌شود که نسبت طوفان‌های حاره‌ای بسیار شدید (درجه 4 و 5) افزایش یابد، این درصورتی است که اکثر مطالعات مدل آبوهوایی پیش‌بینی می‌کنند که تعداد کل طوفان حاره‌ای در هر سال کاهش یا تقریباً ثابت بماند. همچنین مدل‌ها پیش‌بینی می‌کنند که با گرم شدن کره زمین در دهههای آینده، برخی از مناطق افزایش در نرخ تشدید سرعت، انتقال عرض جغرافیای بیشینه شدت به سمت قطب یا کاهش حرکت روبهجلو طوفان حاره‌ای را تجربه خواهند کرد.
مقاله پژوهشی
حمید محمدی؛ ساناز هدایت شیشوان
چکیده
تغییرات آب و هوایی که با گرم شدن زمین و تهدید بالقوه شدیدی را برای اکوسیستم‌های طبیعی و توسعه پایدار منابع طبیعی ایجاد می‌کند و اثرات منفی تغییرات اقلیم هم بر محیط زیست و اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، ما یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت برای ارزیابی اقدامات تطبیقی تغییر اقلیم بر درآمد کشاورزان روستایی و مدیریت منابع طبیعی ...
بیشتر
تغییرات آب و هوایی که با گرم شدن زمین و تهدید بالقوه شدیدی را برای اکوسیستم‌های طبیعی و توسعه پایدار منابع طبیعی ایجاد می‌کند و اثرات منفی تغییرات اقلیم هم بر محیط زیست و اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، ما یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت برای ارزیابی اقدامات تطبیقی تغییر اقلیم بر درآمد کشاورزان روستایی و مدیریت منابع طبیعی در دشت ترشیز پرداخته شده است. ابتدا روند تغییرات دما و بارش در دشت ترشیز طی سالهای 1398-1360 بررسی انجام شد. سپس، با استفاده از تحلیل‌های رگرسیونی اثر متغیرهای متوسط دما و بارش سالانه بر عملکرد و سطح زیر کشت محصولات منتخب زراعی این دشت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییر اقلیم بر بهبود اصلاح الگو کشت تأثیر مثبتی بر درآمد خانوار کشاورز داشته است. برای تحقق توسعه پایدار در زمینه تغییرات اقلیم، توسعه پایدار منابع طبیعی تحت حفاظت از محیط زیست (حفظ مراتع و پوشش گیاهان) باید افزایش یابد. از طرفی عملکرد اغلب محصولات منتخب اثر منفی و معنی‌داری داشته و منجر به کاهش سطح زیر کشت گندم آبی، زعفران و بادمجان در الگوی زراعی دشت ترشیز می‌شود. با رخداد تغییر اقلیم مجموع بازده ناخالص کشاورزان روستایی دشت ترشیز به میزان 17/11 درصد و مجموع آب مصرفی در الگوی کشت 77/5 درصد نسبت به شرایط سال پایه کاهش می‌یابد. پیشنهاد می‌شود که از روش‌های کم آبیاری، فناوری‌های بذر اصلاح شده و پربازده از لحاظ مقاومت به خشکسالی و حفاظت از پوشش کیاهایی مراتع (عدم چرای دام در مرتع) استفاده شود
مقاله پژوهشی
خشایار پیغان؛ شکور طافی؛ زهرا میری؛ amir soltani؛ میلاد پورمنصوری
چکیده
تبخیر-تعرق گیاه مرجع و تخمین دقیق آن، نقشی اساسی در برنامه‌ریزی آبیاری، تعیین دور آبیاری و نیز در مطالعات مربوط به مدل‌سازی بیلان آب هر منطقه ایفا می‌کند. روش والیانتزاس یکی از جدیدترین روش‌ها جهت محاسبه تبخیر-تعرق مرجع می‌باشد که از مزایای آن می‌توان به کاربرد ساده در واسنجی منطقه‌ای و کاربردهای هیدرولوژیکی اشاره کرد. در این ...
بیشتر
تبخیر-تعرق گیاه مرجع و تخمین دقیق آن، نقشی اساسی در برنامه‌ریزی آبیاری، تعیین دور آبیاری و نیز در مطالعات مربوط به مدل‌سازی بیلان آب هر منطقه ایفا می‌کند. روش والیانتزاس یکی از جدیدترین روش‌ها جهت محاسبه تبخیر-تعرق مرجع می‌باشد که از مزایای آن می‌توان به کاربرد ساده در واسنجی منطقه‌ای و کاربردهای هیدرولوژیکی اشاره کرد. در این مطالعه به منظور بررسی میزان دقت پنج مدل مختلف روش والیانتزاس، تبخیر-تعرق مرجع ماهانه طی سالهای 1999 تا 2018، در نه ایستگاه هواشناسی استان لرستان (ازنا، الشتر، الیگودرز، بروجرد، پلدختر، خرم‌آباد، درود، کوهدشت و نورآباد) محاسبه و نتایج حاصله با روش مرجع FAO-56 مقایسه گردید. نتایج نشان داد بر اساس دو آماره RMSE و CRM، مدل والیانتزاس 2 بهترین عملکرد را داشت. آماره R2 برای مدل والیانتزاس 4 در چهار ایستگاه برابر 96/0 بود و بر اساس این آماره، مدل والیانتزاس 4 بهترین عملکرد را در تخمین تبخیر-تعرق مرجع ثبت کرد. به تفکیک ایستگاه نیز، مدل والیانتزاس 4 در پنج ایستگاه و مدل والیانتزاس2 در چهار ایستگاه، دقیق‌ترین عملکرد را ارائه نمودند و در نتیجه می‌توان مدل‌های والیانتزاس 4 و 2 را برای کاربرد در استان لرستان پیشنهاد کرد. همچنین در چهار ایستگاه مدل والیانتزاس 5، در چهار ایستگاه مدل والیانتزاس 3 و در یک ایستگاه مدل والیانتزاس 1 با ثبت ضعیف‌ترین عملکرد، نشان دادند که برای استفاده در استان لرستان مناسب نمی‌باشند. در مجموع علیرغم تخمین کمتر از حد در محاسبه تبخیر-تعرق مرجع، هر پنج مدل روش والیانتزاس نزدیکی قابل قبولی با روش FAO-56 داشتند و می‌توان نتایج حاصل از این روش را قابل اعتماد دانست.
مقاله پژوهشی
لیلا امینی؛ حسینعلی نریمانی؛ مینا معتمدی؛ اکرم پرنده خوزانی
چکیده
چکیدهیکی از تبعات تغییرات اقلیمی، کمبود آب شیرین و به تبع آن تخریب سرزمین یا بیابان‌زایی، افزایش فرسایش بادی و وقوع طوفان‌های گرد و غبار می‌باشد. هرچند با اجرای عملیات بیابان زدایی، سعی در کنترل اثرات مخرب طوفان‌های گرد و غبار می‌شود ولی شناسایی علل وقوع فرسایش، پراکنش زمانی طوفان‌ها و جانمایی پهنه‌های شروع طوفان‌ها، می‌تواند ...
بیشتر
چکیدهیکی از تبعات تغییرات اقلیمی، کمبود آب شیرین و به تبع آن تخریب سرزمین یا بیابان‌زایی، افزایش فرسایش بادی و وقوع طوفان‌های گرد و غبار می‌باشد. هرچند با اجرای عملیات بیابان زدایی، سعی در کنترل اثرات مخرب طوفان‌های گرد و غبار می‌شود ولی شناسایی علل وقوع فرسایش، پراکنش زمانی طوفان‌ها و جانمایی پهنه‌های شروع طوفان‌ها، می‌تواند در اثربخشی پروژه‌ها و کاهش خسارات ناشی از بروز طوفان‌ها موثر باشد. در همین راستا، این پژوهش با هدف شناخت عوامل جوی موثر در فعالیت کانون‌های گرد و غبار با منشا داخلی استان اصفهان انجام شد. با علم بر وجود کانون‌های داخلی و محل آنها ، تاریخ وقوع گرد و غبارهای محلی، شدید و کوتاه مدت در محل کانون‌ها، مورد بررسی همدیدی -دینامیکی وترمودینامیکی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شرایط همرفتی در این موارد نقش به سزایی داشته وتشخیص وقوع خیزش چنین گرد و غبارهای داخلی با توجه به بازه زمانی وقوع و محلی بودن، نیاز به اطلاعات ترمودینامیکی به ویژه شاخص‌های cin, cape, TT, ki, ko, li و ابزاری مانند نمودار اسکیوتی دارد .همچنین با توجه به مقیاس این پدیده‌ها، نقشههای همدیدی کمک زیادی نمی‌کند و خروجی مدل‌های خرد مقیاس از جمله wrf ، تصاویر ماهواره و در صورت دسترسی رادار مورد نیاز است .
مقاله پژوهشی
ساویز صحت؛ مهدی رهنما؛ سارا کرمی؛ عباس رنجبر؛ نوشین خدام
چکیده
در این مقاله چشمه‌های گردوخاک و عوامل موثر بر وقوع پدیده‌های گردوخاک در جنوب‌شرق ایران بررسی شد. بدین منظور از داده‌های دیدبانی‌ایستگاه‌های همدیدی استان سیستان‌وبلوچستان، داده‌های بازتحلیل ERA5 و داده‌های ماهواره‌ای در بازه زمانی 2018-2009 استفاده شد. با استفاده از مدل GOCART میزان شار قائم گردوخاک از سطح تخمین زده شد. به منظور ...
بیشتر
در این مقاله چشمه‌های گردوخاک و عوامل موثر بر وقوع پدیده‌های گردوخاک در جنوب‌شرق ایران بررسی شد. بدین منظور از داده‌های دیدبانی‌ایستگاه‌های همدیدی استان سیستان‌وبلوچستان، داده‌های بازتحلیل ERA5 و داده‌های ماهواره‌ای در بازه زمانی 2018-2009 استفاده شد. با استفاده از مدل GOCART میزان شار قائم گردوخاک از سطح تخمین زده شد. به منظور تعیین چگونگی انتقال گردوخاک، سامانه‌های همدیدی حاکم بر منطقه به صورت فصلی بررسی شد. همچنین میانگین فصلی شاخص SAVI برای بررسی پوشش گیاهی در منطقه موردمطالعه و تغییرات فصلی آن ارائه شد. نتایج نشان داد چهار چشمه گردوخاک در استان سیستان‌وبلوچستان و دو چشمه در کشورهای افغانستان و پاکستان وجود دارد که بر این استان اثر می‌گذارد. یکی از اصلی‌ترین عوامل فعال‌سازی چشمه‌های گردوخاک، وزش بادهای شدید بر روی این مناطق بویژه در فصل تابستان است، به‌گونه‌ای که میانگین سرعت باد بر روی مرز ایران و افغانستان به بیش از 10 متربرثانیه می‌رسد. وجود سامانه‌های کم‌فشار بر روی شرق ایران و غرب افغانستان و پرفشار برروی هندوکش سبب ایجاد گرادیان فشاری قابل‌توجه در منطقه مرزی دو کشور می‌شود. بررسی یک رخداد گردوخاک شدید در منطقه موردمطالعه نشان داد که ذرات گردوخاک از مناطق اطراف دریاچه هامون و مرز افغانستان و پاکستان گسیل شده و تحت‌تأثیر جریان‌های شمال و شمال‌شرقی وارد مناطقی از افغانستان، پاکستان و جنوب‌شرقی ایران شده‌اند. در این مورد مطالعاتی دیدافقی در دو ایستگاه زابل و زهک به کمتر از 1کیلومتر رسیده و سرعت وزش باد نیز به بیش از 24متربرثانیه رسیده است.
مقاله پژوهشی
دانیال قادری؛ مصطفی سلگی؛ مهرناز فرزین‌گهر
چکیده
در این مطالعه، با توجه به اهمیت کمیت‌های دما و شوری در شناخت پدیده‌های دریایی، سعی شده است تغییرات این کمیت‌ها با استفاده از داده‌های WOA13 بررسی گردد و شرایط هر یک از این کمیت‌ها در فصول مختلف سال و در عمق‌های متفاوت تعیین گردد. ازاین‌رو با انتخاب مجموعه داده‌های تاریخچه‌ای پایگاه داده WOA13 که به شکل میانگین فصلی دما و شوری در بازه‌ی ...
بیشتر
در این مطالعه، با توجه به اهمیت کمیت‌های دما و شوری در شناخت پدیده‌های دریایی، سعی شده است تغییرات این کمیت‌ها با استفاده از داده‌های WOA13 بررسی گردد و شرایط هر یک از این کمیت‌ها در فصول مختلف سال و در عمق‌های متفاوت تعیین گردد. ازاین‌رو با انتخاب مجموعه داده‌های تاریخچه‌ای پایگاه داده WOA13 که به شکل میانگین فصلی دما و شوری در بازه‌ی زمانی 2005 تا 2012 است، به روش درون‌یابی IDWاقدام به ترسیم نقشههای دما و شوری در سطح، عمق 5، 20 و 50 متری شده است. به‌منظور شناخت نحوه‌ی تغییرات این کمیت‌ها در عمق نیز نقشه مقطع پروفایل عمودی در 6 خط مختلف ایجاد شده است. همچنین در ادامه نتایج حاصل نیز با کارهای صورت گرفته در منطقه‌ی موردمطالعه، مقایسه شده است. با توجه به این داده‌ها می‌توان نتیجه گرفت؛ در خلال تغییر فصل از زمستان به تابستان، شوری و دما از دریای عمان به بخش شمالی خلیج فارس افزایش پیدا می‌کند و در فصل پاییز همراه با کاهش است. این امر به‌خوبی چرخه ترموهالاین منطقه را تشریح می‌کند، همچنین به ترتیب بیشترین و کمترین میزان شوری در بخش شمالی خلیج فارس و دریای عمان، تجربه می‌شود و به ترتیب بیشترین و کمترین میزان دما مربوط به بخش مرکزی خلیج فارس (فصل تابستان) و بخش شمالی خلیج فارس (در فصل‌های زمستان و بهار) است.
مقاله پژوهشی
سیده لاله سادات اصل؛ غلامرضا یاوری؛ فرید اجلالی
چکیده
اجرای توسعه پایدار مناطق نیازمند برنامه‌ریزی دقیق بر اساس استعدادها و محدودیت‌های منابع است و اقلیم هر منطقه از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده توان توسعه محل می‌باشد. در این راستا ویژگی‌های اقلیمی و عناصر غالب آن که در پراکندگی و شکل‌گیری پدیده‌های حیاتی (نبات، حیوان، انسان) نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کنند، به عنوان یکی از مهم‌ترین ...
بیشتر
اجرای توسعه پایدار مناطق نیازمند برنامه‌ریزی دقیق بر اساس استعدادها و محدودیت‌های منابع است و اقلیم هر منطقه از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده توان توسعه محل می‌باشد. در این راستا ویژگی‌های اقلیمی و عناصر غالب آن که در پراکندگی و شکل‌گیری پدیده‌های حیاتی (نبات، حیوان، انسان) نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کنند، به عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای طبیعی-محیطی ارزیابی می‌شوند. چنانچه تضمین توفیق کامل غالب برنامه‌ریزی‌های توسعه کشاورزی، صنعت، پروژه‌های آبیاری، حمل و نقل، بهداشت و غیره هنگامی بدست می‌آید که با شناخت اقلیم و استفاده از پتانسیل‌های گوناگون آن همراه باشد. هدف از انجام این پژوهش طبقه‌بندی اقلیمی استان خوزستان بر اساس روش لیتن‌اسکی می‌باشد. در روش لیتن‌اسکی سه عنصر اولیه دما، بارش و ضریب بری استفاده می‌شود. این روش برای جامعیت طبقه‌بندی از شاخص‌های کمکی استفاده می‌کند که شامل سه شاخص انطباق، تداوم فصل خشک و وضعیت تابش خورشید می‌باشد. برای محاسبه شاخص داده‌های هواشناسی شامل بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و رطوبت نسبی 13 ایستگاه هواشناسی شامل شهرستانهای اهواز، ایذه، اندیمشک، ماهشهر، بهبهان، دزفول، آزادگان، رامهرمز، شوشتر، مسجدسلیمان، امیدیه، شادگان و شوش در طی سالهای 1370 تا 1397 جمع‌آوری گردید. برای محاسبه و تحلیل شاخص‌ها از دو نرم‌افزار Excel و SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد که وضعیت اقلیمی شهرستانهای خوزستان بر اساس ضریب بری شاخص لیتین اسکی به 4 گروه تفکیک شد.
مقاله پژوهشی
فاطمه برزو؛ هادی رمضانی اعتدالی؛ عباس کاویانی
چکیده
بهبود کشاورزی، مدیریت منابع آبی، مدیریت سیلاب و جلوگیری از آسیب‌های محیط‌زیستی در دوره‌های آتی، مستلزم پیش‌بینی داده‌های اقلیمی و سازگاری مدیریت و تصمیم‌گیری‌های کلان با این تغییرات است. امروزه با به‌کارگیری مدل‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی تحت وب امکان پیش‌بینی این داده‌ها وجود دارد. به این منظور در پژوهش حاضر، داده‌های ...
بیشتر
بهبود کشاورزی، مدیریت منابع آبی، مدیریت سیلاب و جلوگیری از آسیب‌های محیط‌زیستی در دوره‌های آتی، مستلزم پیش‌بینی داده‌های اقلیمی و سازگاری مدیریت و تصمیم‌گیری‌های کلان با این تغییرات است. امروزه با به‌کارگیری مدل‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی تحت وب امکان پیش‌بینی این داده‌ها وجود دارد. به این منظور در پژوهش حاضر، داده‌های حاصل از پایگاه اطلاعاتی تحت وب DKRZ (Deutsches Klimarechenzentrum GmbH) و مدل LARS-WG، تحت سه متغیر (دمای کمینه، دمای بیشینه و بارش) دشت قزوین در پنج مدل گردش عمومی جو گزارش پنجم IPCC (EC-EARTH, GFDL-CM3, HadGEM2-ES, MIROC5, MPI-ESM-MR) تحت دو سناریو انتشار (5/4 و 5/8) در دوره‌های آتی (2021-2040، 2041-2060، 2061-2080، 2081-2100) محاسبه و مقایسه شدند. اختلاف متغیرها در هر دوره، نسبت به مقادیر میانگین خود در دوره پایه (1991-2020) بررسی شدند. بالاترین و پایین‌ترین میزان متغیرهای اقلیمی در طول دوره‌های آتی و مدل گردش عمومی جو و سناریوی آن، معرفی شد. در دوره 2021-2100 مدل‌های LARS-WG-RCP4.5، LARS-WG-RCP8.5 و DKRZ-RCP8.5 به‌ترتیب 0.65، 8/0 و 63/0 درجه سانتی‌گراد افزایش دما حداقل را نسبت به دوره پایه و DKRZ-RCP4.5، 61/0 درجه سانتی‌گراد کاهش دما حداقل را نسبت به دوره پایه گزارش می‌کنند. مدل‌های حاصل از LARS-WG تحت سناریوهای 5/4 و 5/8 به‌ترتیب 75/0 و 86/0 درجه سانتی‌گراد افزایش دما حداکثر را پیش‌بینی می‌کنند. مدل‌های پایگاه اطلاعاتی DKRZ تحت سناریوهای 5/4 و 5/8 به ترتیب 53/2 و 16/1 درجه سانتی‌گراد کاهش دما حداکثر را گزارش می‌کنند. طبق نتایج مدل‌ها، بارش LARS-WG-RCP4.5، LARS-WG-RCP8.5، DKRZ-RCP4.5 و DKRZ-RCP8.5، به‌ترتیب 35/16، 13/24، 146 و 97/145 میلی‌متر نسبت به مقدار آن در دوره پایه افزایش می‌یابد.
مقاله پژوهشی
محسن نوری پوردرگزی؛ ام البنین بذرافشان؛ یحیی اسماعیلپور
چکیده
تحقیق حاضر به پایش و ارزیابی تغییرات رطوبت خاک و پوشش گیاهی با استفاده از تکنیک دورسنجی و ارتباط آن با شاخص بارش- تبخیر تعرق استاندارد شده در حوضه آبخیز بندر- سدیج و کل- مهران در استان هرمزگان می‌پردازد. با این هدف داده‌های رطوبت خاک در عمق 0-10 سانتیمتری از تصاویر ماهواره‌ای GLDAS و شاخص خشکسالی رطوبت خاک استاندارد شده (SMDI) محاسبه و برای ...
بیشتر
تحقیق حاضر به پایش و ارزیابی تغییرات رطوبت خاک و پوشش گیاهی با استفاده از تکنیک دورسنجی و ارتباط آن با شاخص بارش- تبخیر تعرق استاندارد شده در حوضه آبخیز بندر- سدیج و کل- مهران در استان هرمزگان می‌پردازد. با این هدف داده‌های رطوبت خاک در عمق 0-10 سانتیمتری از تصاویر ماهواره‌ای GLDAS و شاخص خشکسالی رطوبت خاک استاندارد شده (SMDI) محاسبه و برای محاسبه‌ی تغییرات پوشش گیاهی از شاخص استاندارد شده (SNDVI) استفاده گردید. برای بررسی خشکسالی کشاورزی از شاخص بارش- تبخیرتعرق استاندارد شده ((SPEI استفاده شد و نتایج پایش شاخص‌ها با روش‌های آماری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از همبستگی بین SPEIو SMDI نشان داد، در تمام زیرحوضه‌ها با افزایش مقیاس زمانی ضرایب همبستگی افزایش می‌یابد که بالاترین همبستگی مربوط به زیرحوضه‌ی میناب(0.764=R) درمقیاس زمانی 12 ماهه است. بررسی مشخصه‌های خشکسالی (شدت-مدت و بزرگی) نشان داد، SPEI نسبت به SMDI شدت‌و بزرگی های بیشتری را در زمان تداوم‌های کمتری نشان می دهد. بررسی SNDVIنشان داد، در اکثر زیرحوضه‌ها از سال 2012 به بعد، روند کاهشی پوشش گیاهی مشهود است. بررسی ارتباط SPEI با SMDI و SNDVI نشان داد، SNDVI همبستگی بالایی با SPEI و SMDI در مقیاس زمانی بلندمدت دارد. بررسی برآورد خشکسالی‌های تاریخی بین سه شاخص نشان داد، اگرچه هر سه شاخص، اغلب وضعیت خشکسالی را نشان دادند، اما SPEI همیشه وضعیت خیلی شدید را در مقایسه با تغییرات رطوبت خاک و پوشش گیاهی نشان داده است که نشان‌دهنده‌ی پاسخ همراه با تاخیر در تغییرات رطوبت خاک و پوشش گیاهی به خشکسالی هواشناسی است.
مقاله پژوهشی
منصوره کوهی؛ ایمان بابائیان
چکیده
دریای عرب یکی از پهنه‌های آبی برتردد دریایی در جهان محسوب می‌شود که همواره از لحاظ مقابله با خواص اقیانوس شناسی دارای اهمیت بالایی است. تغییر دمای سطح دریا ( SST) و افزایش سطح آب دریا ( SLR) بر همه اشکال زندگی در نواحی مجاور این دریا از جمله سواحل دریای عمان و خلیج فارس تاثیرگذار است. به همین دلیل درک تغییرات این مشخصه در دریای عرب بسیار ...
بیشتر
دریای عرب یکی از پهنه‌های آبی برتردد دریایی در جهان محسوب می‌شود که همواره از لحاظ مقابله با خواص اقیانوس شناسی دارای اهمیت بالایی است. تغییر دمای سطح دریا ( SST) و افزایش سطح آب دریا ( SLR) بر همه اشکال زندگی در نواحی مجاور این دریا از جمله سواحل دریای عمان و خلیج فارس تاثیرگذار است. به همین دلیل درک تغییرات این مشخصه در دریای عرب بسیار حائز اهمیت است. لذا در این پژوهش، چشم اندازی از تغییرات دمای سطح آب دریای عربی و خلیج فارس و همچنین تغییرات پیشنگری شده در سطح آب دریا در منطقه خلیج فارس و دریای عمان که مجموعا دریای پارس نامیده می شده بر اساس برونداد مدل‌های سری CMIP6 برای دوره 2040-2021 ارایه شده است. نتایج نشان داد تحت جدیدترین سناریوهای SSPs، در چهار ماه مستعد چرخندزایی در دریای عرب، SST افزایش خواهد یافت. بیشترین افزایش SST تحت چهار سناریوی مورد بررسی برای خلیج فارس و دریای عمان بدست آمد. افزایش سطح دریا طی دوره 2041-2021، دامنهای از 09/0 تا 1/0 متر برآورد شده است. برای دوره 2061-2040 این افزایش دو برابر خواهد شد.
