ارزیابی اقدامات تطبیقی تغییر اقلیم بر درآمد کشاورزان روستایی شهرستان کاشمر در دشت ترشیز

محمدی, حمید; هدایت شیشوان, ساناز

doi:10.30467/nivar.2022.329871.1213

ارزیابی اقدامات تطبیقی تغییر اقلیم بر درآمد کشاورزان روستایی شهرستان کاشمر در دشت ترشیز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه زابل، ایران

² دانشجوی دکترا گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه زابل، ایران

10.30467/nivar.2022.329871.1213

چکیده

تغییرات آب و هوایی که با گرم شدن زمین و تهدید بالقوه شدیدی را برای اکوسیستم‌های طبیعی و توسعه پایدار منابع طبیعی ایجاد می‌کند و اثرات منفی تغییرات اقلیم هم بر محیط زیست و اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، ما یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت برای ارزیابی اقدامات تطبیقی تغییر اقلیم بر درآمد کشاورزان روستایی و مدیریت منابع طبیعی در دشت ترشیز پرداخته شده است. ابتدا روند تغییرات دما و بارش در دشت ترشیز طی سال‌های 1398-1360 بررسی انجام شد. سپس، با استفاده از تحلیل‌های رگرسیونی اثر متغیرهای متوسط دما و بارش سالانه بر عملکرد و سطح زیر کشت محصولات منتخب زراعی این دشت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییر اقلیم بر بهبود اصلاح الگو کشت تأثیر مثبتی بر درآمد خانوار کشاورز داشته است. برای تحقق توسعه پایدار در زمینه تغییرات اقلیم، توسعه پایدار منابع طبیعی تحت حفاظت از محیط زیست (حفظ مراتع و پوشش گیاهان) باید افزایش یابد. از طرفی عملکرد اغلب محصولات منتخب اثر منفی و معنی‌داری داشته و منجر به کاهش سطح زیر کشت گندم آبی، زعفران و بادمجان در الگوی زراعی دشت ترشیز می‌شود. با رخداد تغییر اقلیم مجموع بازده ناخالص کشاورزان روستایی دشت ترشیز به میزان 17/11 درصد و مجموع آب مصرفی در الگوی کشت 77/5 درصد نسبت به شرایط سال پایه کاهش می‌یابد. پیشنهاد می‌شود که از روش‌های کم آبیاری، فناوری‌های بذر اصلاح شده و پربازده از لحاظ مقاومت به خشکسالی و حفاظت از پوشش کیاهایی مراتع (عدم چرای دام در مرتع) استفاده شود

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of adaptive measures of climate change on the income of rural farmers in Tarshiz plain

نویسندگان [English]

Hamid Mohammadi ¹
sanaz Hedayat Shishvan ²

¹ Assistant Professor, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Zabol University, Iran

² PhD Student, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Zabol University, Iran.

چکیده [English]

Climate change, which poses a serious threat to natural ecosystems and the sustainable development of natural resources with global warming, and the negative effects of climate change on the environment and the country's economy. In this paper, we present a positive mathematical planning model for evaluating adaptive measures of climate change on rural farmers' incomes and natural resource management in the Tarshiz Plain. First, the trend of temperature and precipitation changes in Tarshiz plain during the years 1083-2020 was studied. Then, using regression analyzes the effect of average temperature and annual rainfall variables on yield and area under cultivation of selected crops in this plain was investigated. The results showed that climate change had a positive effect on the income of the farmer household on improving the improvement of the cultivation pattern. To achieve sustainable development in the field of climate change, sustainable development of natural resources under environmental protection (rangeland conservation and vegetation) must be increased. On the other hand, the yield of most selected crops has a negative and significant effect and leads to a decrease in the area under irrigated wheat, saffron and eggplant in the crop pattern of Tarshiz plain. With the occurrence of climate change, the total gross yield of rural farmers in Tarshiz plain decreases by 11.17% and the total water consumption in the cultivation pattern decreases by 5.77% compared to the base year conditions. It is recommended to use low-irrigation methods, improved and high-yield seed technologies in terms of drought resistance and protection of pasture cover (no grazing of livestock in the rangeland). JEL: Q15, Q25, Q54, R11.

کلیدواژه‌ها [English]

Climate change
Agricultural production
Natural resources
Regression analysis

مراجع

1. اداره جهاد کشاورزی شهرستان کاشمر. 1399. بخش بهبود و تولیدات گیاهی.
2. اداره منابع آب شهرستان کاشمر. 1399. دفتر مطالعات پایه منابع آب.
3. پرهیزکاری، ا. مظفری، م.م. حسینی خدادادی، م. و پرهیزکاری، ر. 1394. تحلیل اقتصادی اثرات تغییر اقلیم ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای بر تولیدات کشاورزی و منابع آب در دسترس، مطالعه موردی: اراضی پایین‌دست سد طالقان. مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی، 29 (1): 89-67.
4. پرهیزکاری، ا.، محمودی، ا. و شوکت فدایی، م. 1396. ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب در دسترس و تولیدات کشاورزی در حوضه آبخیز شاهرود. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 33: 50-23.
5. حیدری، ن. 1398. رویکردها و راهکارهای سازگاری با تغییر اقلیم از جنبه‌های مدیریت آب کشاورزی و امنیت غذائی. مدیریت آب در کشاورزی، 6(1)، 23-36.
6. خانلری، ا. 1391. اثر تغییر اقلیم بر کاربری اراضی و عملکرد بخش کشاورزی استان مازندران. پایان‌نامه اخذ درجه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، 64 صفحه.
7. دانشگر، ح، باقری، م، مردانی نجف آبادی، م. 1400. ارزیابی پیامدهای تغییر اقلیم و راهبردهای سازگاری با آن در دشت بوشکان استان بوشهر. اقتصاد و توسعه کشاورزی، 35(1)، 63-78.
8. رضایی زمان، م، مرید، س، دلاور، م. 1392. ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر متغیرهای هیدروکلیماتولوژی حوضه سیمینه رود. آب و خاک، 27(6)، 1247-1259.
9. سازمان هواشناسی استان خراسان رضوی. 1399. گزارش تفصیلی وضعیت آب و هوا و بارش‌های صورت گرفته طی سال‌های 1398-1360 در استان خراسان رضوی،.
10. کیانی، س، شهرکی، ج، اکبری، ا، سردارشهرکی، ع. 1398. اثر تغییرات اقلیمی بر تولید بخش کشاورزی ایران: مطالعه موردی محصول گندم، پژوهش های کاربردی زراعی، 4(32)، 109-127.
11. معززی، ف، موسوی، س ح، یاوری، غ، باقری، م. 1400. ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر امنیت غذایی و رفاه اقتصادی: مطالعه موردی دشت همدان- بهار. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 29(2)، 249-292.
12. نوروزیان، م. پرهیزکاری، ا. و صبوحی، م. 1392. تحلیل اقتصادی تغییرات اقلیم بر عملکرد پنبه آبی در استان‌های منتخب. مجله هواشناسی کشاورزی، 2(1): 79-73.
13. Angel, J. 2008. Potential impacts of climate change on water availability. Illinois state water survey. Institute of Natural Resource Sustainability, 12(1): 397-409.
14. Barreca A, Clay K, Deschênes O, et al.,2015. Convergence in adaptation to climate change: Evidence from high temperatures and mortality, 1900-2004. Am. Econ. Rev. 105(5): 247-51.
15. Cortignani, R., Dono, G., 2015. Simulation of the impact of greening measures in an agricultural area of the southern Italy. Land Use Policy. 48, 525-533.
16. Calvin, K., Mignone, B.K., Kheshgi, H.S., Snyder, A.C., Patel, P., Wise, M., Edmnds, J.A.E. (2020). Global market and economic welfare implications of changes in agricultural yields due to climate change. Climate Change Economics, 11(01): 2050005. DOI: 10.1142/S2010007820500050.
17. Connor, J., Kirby, M., Schwabe, K., Liukasiewics, A. and Kaczan, D. 2008. Impacts of reduced water availability on lower Murray irrigation, Australia, Socio-Economics and the Environment in Discussion, CSIRO working paper series ISSN: 1834-5638.
18. Deng, X., Huang, J., Qiao, F., et al., 2010. Impacts of El Nino-Southern Oscillation events on China’s riceproduction. Jour. Geogr. Sci. 20(1), 3-16.
19. Deng, X., Li, Z., Gibson, J.,2016. A review on trade-off analysis of ecosystem services for sustainable land-use management. Jour. Geogr. Sci. 26(7): 953-968.
20. Holling, C. S., 1979. Adaptive Environmental Assessment and Management--Current Progress and Prospects for the Approach: Summary Report of the First Policy Seminar, 18-21 June 1979.
21. Howitt, R. E., 2005. PMP based production models-development and integration. XI European Association of Agricultural Economists (EAAE), Copenhagen, Denmark, 23-27.
22. Howitt, R.E. 1995, Positive mathematical programming. American Journal of Agricultural Economics, 77(2):329-342.
23. Howitt, R.E., Medellin-Azuara, J., MacEwan, D. and Lund, R. 2012. Calibrating disaggregate economic models of agricultural production and water management. Science of the Environmental Modeling and Software, 38: 244-258.
24. Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M. and Jafari, L. 2015. Evaluation of climate change effect on agricultural production of Iran: I. Predicting the future agro climatic conditions. Iranian Journal of Field Crops Research, 13(4): 651-664.
25. Liu, Z., Guan, D., Wei, W. et al. 2015. Reduced carbon emission estimates from fossil fuel combustion and cement production in China. Nature, 524(7565), 335.
26. Petsakos, A., Rozakis, S., 2015. Calibration of agricultural risk programming models. Eur. Jour. Oper. Res. 242, 536-545.
27. Sanchis, F.M. and Feijoo-Bello, M. L. 2009. The climate change and its' marginalizing effect on the agriculture. Ecological Economics, 68(3):896-904.
28. Stevanović, M., Popp, A., Lotze-Campen, H., Dietrich, J.P., Müller, C., Bonsch, M., . . . Weindl, I. (2016). The impact of high-end climate change on agricultural welfare. Science Advances, 2(8): e1501452. DOI: 10.1126/sciadv.1501452.
29. Stern, N., 2013. The structure of economic modeling of the potential impacts of climate change: grafting grossunderestimation of risk onto already narrow science models. Jour. Econ. Lit. 51, 838-859.
30. Wang,Y., Liu, J., Hansson L., et al. 2011. Implementing stricter environmental regulation to enhance ecoefficiency and sustainability: a case study of Shandong Province’s pulp and paper industry, China. Jour.Clean. Prod. 19(4): 303-310.
31. Wise R M, Fazey I, Smith M S, et al.,2014. Reconceptualising adaptation to climate change as part of pathways of change and response.Glob. Environ. Change. 28: 325-336.
32. Zhan, J., Zhang F., Jia S. et al., 2017. Spatial Pattern of Regional Urbanization Efficiency: An Empirical Study of Shanghai. Comput. Econ.1-15.
33. Zhang, N., Choi, Y., 2013. Total-factor carbon emission performance of fossil fuel power plants in China: a metafrontier non-radial Malmquist index analysis. Energ Econ. 40: 549-559.
34. Zhao, Z., Wang, G., Chen, J., Wang, J., Zhang, Y. 2019. Assessment of climate change adaptation measures on the income of herders in a pastoral region. Journal of Cleaner Production, 208:728-735.