مقاله پژوهشی
پروین غفاریان؛ نفیسه پگاه فر؛ الهه اولاد
چکیده
ریزش برف سنگین که پدیده‌ای حدی محسوب می‌شود در استان گیلان موجب خسارات سنگین اقتصادی شده و زندگی عادی مردم را مختل می‌نماید. به منظور یافتن ساختار بزرگ مقیاس و همدیدی این پدیده، تاریخ‌های ریزش برف سنگین در بازه‌ی زمانی 1964 تا 2014 استخراج شد. سپس الگوی فشار متوسط سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیلی در ترازهای 10 و 500 هکتوپاسکال و بی‌هنجاری ...
بیشتر
ریزش برف سنگین که پدیده‌ای حدی محسوب می‌شود در استان گیلان موجب خسارات سنگین اقتصادی شده و زندگی عادی مردم را مختل می‌نماید. به منظور یافتن ساختار بزرگ مقیاس و همدیدی این پدیده، تاریخ‌های ریزش برف سنگین در بازه‌ی زمانی 1964 تا 2014 استخراج شد. سپس الگوی فشار متوسط سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیلی در ترازهای 10 و 500 هکتوپاسکال و بی‌هنجاری آن‌ها نسبت به سال‌های 1981 تا 2010 بررسی شدند. در این مطالعه از داده‌های ایستگاه هواشناسی سینوپتیکی رشت و داده‌های بازتحلیل مرکز ملی پیش‌بینی محیط زیست- مرکز ملی پژوهشهای جوی (NCEP/NCAR) استفاده شد. نتایج نشان داد که شدت وقوع این پدیده در سال‌های اخیر افزایش یافته است. گرچه در تمامی سالها گرمایش ناگهانی پوشسپهر و تضعیف تاوهی قطبی رخ نداده است، اما در تمامی آن‌ها الگوی بندالی در سطح 500 هکتوپاسکال به ویژه از نوع زوجی به چشم میخورد. الگوی فشار سطح زمین نشاندهندهی گسترش زبانههای پرفشار سیبری یا بالکان و در برخی موارد ترکیب این دو پرفشار است که با قرار گرفتن بر روی دریای خزر موجب بروز ناپایداری و انتقال رطوبت به سمت سواحل شمالی ایران شدهاند.
مقاله پژوهشی
سادات هاشمی نسب؛ فریبا صادقی عطاآبادی
چکیده
امروزه موضوع تغییرات اقلیم، آگاهی از دلایل بروز این تغییرات، پیش‌بینی و شناسایی تأثیرات این تغییر‌پذیری بر روی سایر عناصر و پدیده‌های کره زمین بسیار حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر به منظور بررسی و مدل‌سازی روند کمینه دمای حوضه فلات مرکزی ایران، دمای 28 ایستگاه در طی دوره آماری 2008- 1958مورد استفاده و سپس توزیع بهنجاری سری دمای سالانه ...
بیشتر
امروزه موضوع تغییرات اقلیم، آگاهی از دلایل بروز این تغییرات، پیش‌بینی و شناسایی تأثیرات این تغییر‌پذیری بر روی سایر عناصر و پدیده‌های کره زمین بسیار حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر به منظور بررسی و مدل‌سازی روند کمینه دمای حوضه فلات مرکزی ایران، دمای 28 ایستگاه در طی دوره آماری 2008- 1958مورد استفاده و سپس توزیع بهنجاری سری دمای سالانه ایستگاه‌ها با استفاده از آزمون جوینر و نمودار توزیع بهنجاری سری‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصله حاکی از آن می‌باشد که کمینه دمای 7 ایستگاه حوضه فلات مرکزی دارای توزیع نابهنجار هستند. ایستگاه‌هایی با توزیع نابهنجار با آزمون ناعاملی دنیلس و سایر ایستگاه‌ها با توزیع نرمال، با آزمون عاملی trمورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج حاصله نشان داد که از بین 28 ایستگاه، 17 ایستگاه دارای تغییرات گرایش‌دار یا روند می‌باشند. میل تغییرات روند ایستگاه‌ها به جز فسا افزایشی است. نتایج تحلیل و پیش‌بینی روند سری‌های دمای ایستگاه‌های گرایش‌دار با استفاده از روش کمترین مربعات و مدل درجه دو نشان داد که روند کمینه دمای ایستگاه‌های همدان، درگزین، سبزوار، تهران و سمنان به صورت نزولی خواهد بود و برای سایر ایستگاه‌ها، پیش‌بینی‌های روند بدست آمده حاکی از ادامه روند صعودی دمای کمینه در طی سال‌های آتی می‌باشد.
مقاله پژوهشی
عباس رنجبر سعادت آبادی
چکیده
هدف اصلی این مطالعه موردی، تاوایی پتانسیلی روی سطوح همدمای پتانسیلی، به کمک مدل عددی MM5 و ارتباط آن با بارش دیدبانی ایران در دسامبر 2004 شده است. نقش اغتشاش‌های وردسپهر بالا که بوسیله میدان تاوایی پتانسیلی مشخص می‌شود در تکامل تدریجی بارش سنگین بسیار با اهمیت بوده و در این مطالعه تاوایی پتانسیلی بر روی سطوح همدمای پتانسیلی محاسبه و ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه موردی، تاوایی پتانسیلی روی سطوح همدمای پتانسیلی، به کمک مدل عددی MM5 و ارتباط آن با بارش دیدبانی ایران در دسامبر 2004 شده است. نقش اغتشاش‌های وردسپهر بالا که بوسیله میدان تاوایی پتانسیلی مشخص می‌شود در تکامل تدریجی بارش سنگین بسیار با اهمیت بوده و در این مطالعه تاوایی پتانسیلی بر روی سطوح همدمای پتانسیلی محاسبه و نتایج پیش‌بینی‌های مدل عددی MM5 برای چند حالت که بارشهای قابل توجهی داشته است، بررسی خواهد شد. به عبارت دیگر در این پژوهش، توسعه و ردیابی چرخندهایی که بارشهای قابل توجهی بر روی ایران داشته بر اساس تاوایی پتانسیلی روی سطوح همدمای پتانسیلی و ارتباط آن با بارش بررسی شده است. نتایج نشان دادکه این رهیافت می‌تواند به عنوان یک پیشنشانگر برای بارش، بویژه در مناطق پیچیدهای مانند سواحل جنوبی که مدل نمیتواند بارش آن را پیش‌بینی کند، بکار برده شود. بارشهای رخ داده در ایستگاه‌های هواشناسی برای بسیاری از نقاط در محدودهای است که میدان تاوایی پتانسیلی روی این سطح همدمای پتانسیلی بین 1PVU تا 3PVU است.
مقاله پژوهشی
علی الهی گل؛ مهری هاشمی دوین
چکیده
امروزه ریزگردها به عنوان یکی از پدیده‌های نوظهور و تاثیرگذار در زندگی بشر می‌باشند و بررسی و شناخت آن بسیار حائز اهمیت است. همچنین نقش شرایط آب و هوایی در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های کلان غیر قابل چشم پوشی است. اگرچه گرد و غبار در خراسان شمالی یک پدیده دائمی نیست اما همین مساله باعث می‌شود که وقوع آن بیشتر جلب توجه نماید و نیاز ...
بیشتر
امروزه ریزگردها به عنوان یکی از پدیده‌های نوظهور و تاثیرگذار در زندگی بشر می‌باشند و بررسی و شناخت آن بسیار حائز اهمیت است. همچنین نقش شرایط آب و هوایی در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های کلان غیر قابل چشم پوشی است. اگرچه گرد و غبار در خراسان شمالی یک پدیده دائمی نیست اما همین مساله باعث می‌شود که وقوع آن بیشتر جلب توجه نماید و نیاز است با بررسی و شناخت آن شرایط پیشآگاهی این پدیده فراهم گردد تا بتوان بهتر آن را مدیریت نمود. این مطالعه با استفاده از داده‌های ایستگاه سینوپتیک بجنورد، نقشههای سطوح مختلف جو (سطح زمین، 500 هکتوپاسکال، 850 هکتوپاسکال)، دادهها و خروجی‌های سودار برای بررسی پدیده گرد و غبار در بجنورد در سال‌های 2011 تا 2012 انجام شده است. بررسیها نشان می‌دهد که الگوهای فشار نقش مهمی در شکلگیری این پدیده ایجاد میکنند. گرادیان فشار و همگرایی که در زمان استقرار کمفشار در سطح زمین ایجاد می‌شود سبب وزش باد شدید گردیده و باعث می‌شود گرد و غبار موجود در محیط در اثر همگرایی و صعود ناشی از وجود کمفشار به سطوح فوقانی جو کشیده شود و باعث کاهش دید و کیفیت هوا در بجنورد طی زمان وقوع این پدیده گردد.
مقاله پژوهشی
تقی طاووسی؛ اکبر زهرایی
چکیده
هدف اصلی از مدل‌سازی سری‌های زمانی دادن نظم خاص به مشاهدات وابسته به زمان است تا بر اساس آن‌ها بتوان پیش‌بینی‌هایی را برای آینده انجام داد. مهم‌ترین هدف از تجزیه و تحلیل سری‌های زمانی یافتن روند تغییرات و پیش‌بینی آینده آن است. هدف پژوهش حاضر مطالعه و پیش‌بینی تغییرات بیشینه دمای شیراز برای دوره اقلیمی (2020-2011) با استفاده از مدل‌های ...
بیشتر
هدف اصلی از مدل‌سازی سری‌های زمانی دادن نظم خاص به مشاهدات وابسته به زمان است تا بر اساس آن‌ها بتوان پیش‌بینی‌هایی را برای آینده انجام داد. مهم‌ترین هدف از تجزیه و تحلیل سری‌های زمانی یافتن روند تغییرات و پیش‌بینی آینده آن است. هدف پژوهش حاضر مطالعه و پیش‌بینی تغییرات بیشینه دمای شیراز برای دوره اقلیمی (2020-2011) با استفاده از مدل‌های باکس و جنکیز است. در ابتدای پژوهش برای جلوگیری از بایاس بودن مدل و همچنین صحت سنجی نهایی آن ده سال پایانی سری برای پیش‌بینی و بررسی صحت مدل کنار گذاشته شد. داده‌های سری مورد آزمون‌های ایستایی میانگین و واریانس قرار گرفت تا با ایجاد مرتبه در سری، نا ایستایی سری از بین رود. رفتار سالانه سری با استفاده از فیلتر بالا گذر (تفاضل‌گیری) حذف گردید و نمودارهای ACF و PACF سری تفاضل‌گیری شده مبنای تشخیص مدل قرار گرفت و روش ARIMA=(3,2,1) انتخاب شد. روش پژوهش انتخاب شده مورد برازش قرار گرفت و سپس مناسبت آن از طریق تجزیه و تحلیل باقیمانده‌ها مورد آزمون قرار گرفت و صحت آن تایید گردید. سرانجام پس از طی مراحل متعدد و برازش جامع‌تر و با توجه به حداقل میانگین مربعات خطا روش انتخاب شده مورد آزمون پیش‌بینی قرار گرفت و نمونه اولیه که از سری جهت تست کنار گذاشته شده بود را پیش‌بینی نمود. همبستگی بین مقادیر واقعی و پیش‌بینی شده در سطح کامل بود. بنابراین رفتار آینده سری مورد پیش‌بینی قرار گرفت. بر این اساس، مقادیر بیشینه دمای شیراز برای سال 2020 بین 1/25 تا 6/29 و به طور میانگین 4/27 درجه سلسیوس پیش‌بینی شده است که نسبت به سال 2011 حدود 3/0 در جه افزایش خواهد داشت.
مقاله پژوهشی
پیش بینی کوتاه مدت
رسول قربان‌فلاح؛ مجید آزادی؛ فروزان ارکیان
چکیده
در این تحقیق برونداد مدل میان مقیاس WRFبا استفاده از چهار روشِ تصحیح چرخه پیش‌بینی روزانه، پیش‌بینی تصحیح‌شده کمینه مربعات خطی، پیش‌بینی با میانگین و واریانس تصحیح شده و میانگین سه روش قبلی، پس‌پردازش شد. کمیت مورد مطالعه تندی باد 10 متری سطح زمین بر روی شمال و شمال‌غرب ایران می‌باشد. به این منظور مدل پیش‌بینی عددی وضع هوا WRF برای ...
بیشتر
در این تحقیق برونداد مدل میان مقیاس WRFبا استفاده از چهار روشِ تصحیح چرخه پیش‌بینی روزانه، پیش‌بینی تصحیح‌شده کمینه مربعات خطی، پیش‌بینی با میانگین و واریانس تصحیح شده و میانگین سه روش قبلی، پس‌پردازش شد. کمیت مورد مطالعه تندی باد 10 متری سطح زمین بر روی شمال و شمال‌غرب ایران می‌باشد. به این منظور مدل پیش‌بینی عددی وضع هوا WRF برای صدور پیش‌بینی‌های 3، 15، 27، 39، 51، 63، 75، 87، 99 و 111 ساعته از اول نوامبر 2011 لغایت سی‌ام آوریل 2012، با تفکیک افقی 15 کیلومتر اجرا شده است. با تغییر دوره آموزش و انجام آزمایشات، بهترین طول دوره آموزش برای هر چهار روش انتخاب گردید. نتایج نشان می‌دهد، در هر چهار روش، میانگین خطا در همه ایستگاه‌ها به میزان قابل توجهی کاهش یافته و مقدار آن صفر یا نزدیک صفر شده است، که نشان دهنده حذف بخش سامان‌مند خطا از برونداد مدل WRF برای تندی باد ده متری است. به طور کلی روش پیش‌بینی تصحیح‌شده کمینه مربعات خطی (LLS) نسبت به سه روش دیگر در کاهش خطای سامان‌مند و تا حدودی خطای تصادفی مدل موثرتر بوده و بهبود پیش‌بینی برای ایستگاه‌های مختلف بین 26 تا 42 درصد متغیر است. در این روش، میانگین خطای مطلق در حدود 36 درصد برای همه پیش‌بینی‌ها در همه ایستگاه‌های مورد مطالعه کاهش داده شده است. همچنین در این روش بیشترین بهبود مربوط به ایستگاه‌های قزوین، بلده و آلاشت مازندران و لاهیجان گیلان و کمترین بهبود مربوط به ایستگاه‌های اردبیل و نیر از استان اردبیل و خدابنده زنجان می‌باشد که به ترتیب 65 و 1 درصد میانگین خطای مطلق بهبود یافته است.
مقاله پژوهشی
هواشناسی کشاورزی
نیلوفر محمودی؛ علیرضا کرباسی؛ ناصر شاهنوشی
چکیده
در زراعت دیم گندم، بارش یکی از ارکان اساسی بوده و به عنوان تنها منبع آب در دیم کاری محسوب می‌شود. بنابراین نوسانات بارش می‌تواند تولید محصول را به شدت متاثر ساخته و به عنوان یکی از ریسک‌های مهم تولید در نظر گرفته شود. این پژوهش به تحلیل و اندازه‌گیری ریسک ناشی از نوسانات بارندگی پرداخته است. بدین منظور از داده‌های هواشناسی و عملکرد ...
بیشتر
در زراعت دیم گندم، بارش یکی از ارکان اساسی بوده و به عنوان تنها منبع آب در دیم کاری محسوب می‌شود. بنابراین نوسانات بارش می‌تواند تولید محصول را به شدت متاثر ساخته و به عنوان یکی از ریسک‌های مهم تولید در نظر گرفته شود. این پژوهش به تحلیل و اندازه‌گیری ریسک ناشی از نوسانات بارندگی پرداخته است. بدین منظور از داده‌های هواشناسی و عملکرد گندم دیم در سه شهرستان مشهد، بجنورد و بیرجند در دوره زمانی 1383-1362استفاده شد. ابتدا با استفاده از تابع تولید جاست و پاپ اثر بارش تجمعی بر میانگین و واریانس تولید محصول ارزیابی شده است. سپس با استفاده از تخمین تابع خسارت مورد انتظار، معیاری جهت اندازه‌گیری ریسک ارائه شده است. در مجموع نتایج تخمین نشان می‌دهد که یک درصد افزایش در مقدار بارش تجمعی، واریانس تولید را بیشتر از میانگین آن تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین میزان خسارت مورد انتظار بر مبنای یک حد آستانه بارش در مشهد حدود 3/36 میلی‌متر، در بجنورد 4/20 میلی‌متر و در بیرجند 9/53 میلی‌متر برآورد شده است. در تمام مناطق مورد مطالعه زراعت گندم دیم از ریسک بالایی برخوردار است که میزان ریسک نوسانات بارش در شهرستان بیرجند از سایر مناطق مورد مطالعه بیشتر است. کاربرد روش پیشنهادی در این پژوهش می‌تواند در طراحی برنامه بیمه کشاورزی مفید واقع شود
