مقاله پژوهشی
ساره فرامرزی فرد؛ محسن قاسمی
دوره 37، 81-80 ، فروردین 1392، صفحه 3-14
چکیده
در بسیاری از کشورهای جهان برای طبقه‌بندی‌های اقلیمی از روشهای متعدد و مختلفی استفاده می‌شود اما در ایران تعداد معیارهای مورد استفاده‌اندک است و در نتیجه می‌توان گفت در بحث بارندگی کشور به بارش‌های جامد از جمله بارش برف توجه کمتری شده است. در تحقیق حاضر فراوانی روزهای دارای پدیده برف برای 50 ایستگاه سینوپتیک در ایران طی سال‌های ...
بیشتر
در بسیاری از کشورهای جهان برای طبقه‌بندی‌های اقلیمی از روشهای متعدد و مختلفی استفاده می‌شود اما در ایران تعداد معیارهای مورد استفاده‌اندک است و در نتیجه می‌توان گفت در بحث بارندگی کشور به بارش‌های جامد از جمله بارش برف توجه کمتری شده است. در تحقیق حاضر فراوانی روزهای دارای پدیده برف برای 50 ایستگاه سینوپتیک در ایران طی سال‌های 1970 تا 2000 میلادی با استفاده از سه روش نموداری، آماری و پهنه‌بندی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد ایستگاه زنجان دارای بیشترین فراوانی روزهای برفی و ایستگاه‌هایی مانند جاسک و چابهار فاقد روزهای برفی می‌باشند. میانگین کل تعداد روزهای برفی برای دورة مورد مطالعه بین 8 تا9 روز می‌باشد. همین طور روند روزهای برفی در دورة مورد مطالعه افزایشی بوده که این افزایش از سال 1980 تا 1993 بیشتر مشهود است و بعد از آن مجدداً کاهش می‌یابد، سال 1992 با داشتن میانگین بین 15 تا 16روز برفی و سال 1973 با داشتن میانگین بین 2 تا 3 روز برفی به ترتیب بیشترین و کمترین روزهای برفی را در طی دوره به خود اختصاص دادند. در ایستگاه‌های ساحلی به دلیل پدیدة تاخیر گرمایی بهمن ماه دارای بیشترین شمار روزهای برفی و در ایستگاه‌های دور از ساحل دی ماه دارای بیشترین شمار روزهای برفی می‌باشد. با توجه به محاسبات رگرسیونی چند متغیره مشخص شد رابطه بین عرض جغرافیایی و ارتفاع با شمار روزهای برفی مستقیم و معنادار و رابطه بین ضریب تغییرات و عرض جغرافیایی معکوس و معنادار می‌باشد. با استفاده از نرم افزار surfer پهنه‌بندی دیدبانی و محاسبه شده تعداد روزهای برفی ایران در محدوده زمانی مورد نظر بر حسب متغیرهای طول و عرض جغرافیایی و شمار روزهای برفی نشان می دهد که هماهنگی مناسبی بین الگوی پهنه‌بندی محاسبه شده با پهنه‌بندی دیدبانی شده وجود دارد و این هماهنگی معادلات رگرسیونی را تایید می‌کند. با استفاده از الگوی پهنه‌بندی فراوانی روزهای برفی، بیشتر ین فراوانی در ناحیه شمال‌غرب کشور دیده می‌شود.
مقاله پژوهشی
محسن لوعلیزاده؛ نعمت الله عقبا؛ ، نادر شفی خدایی
دوره 37، 81-80 ، فروردین 1392، صفحه 15-22
چکیده
عناصر اقلیمی بویژه بارش دارای تغییرات معنی داری در دوره های زمانی مشخص هستند. این تحقیق به منظور مطالعه و بررسی تغییرات زمانی بارش، تعیین خشکسالی ها – ترسالی ها و امکان پیش بینی آنها در شهر اهواز انجام گرفته است. دوره های خشکسالی – ترسالی و همچنین تداوم و شدت آنها با استفاده از شاخص استاندارد Z و میانگین متحرک 5 ساله، محاسبه ...
بیشتر
عناصر اقلیمی بویژه بارش دارای تغییرات معنی داری در دوره های زمانی مشخص هستند. این تحقیق به منظور مطالعه و بررسی تغییرات زمانی بارش، تعیین خشکسالی ها – ترسالی ها و امکان پیش بینی آنها در شهر اهواز انجام گرفته است. دوره های خشکسالی – ترسالی و همچنین تداوم و شدت آنها با استفاده از شاخص استاندارد Z و میانگین متحرک 5 ساله، محاسبه شده و امکان پیش بینی آنها با استفاده از مدلهای سری زمانی هلت وینترز و خودوایازش مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از داده های بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک همدیدی اهواز به مدت 45 سال، (1343 تا 1387) استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان می‌دهد که ارقام پیش بینی با روش هلت وینترز نزدیکی بیشتری با ارقام مشاهده شده دارد.
مقاله پژوهشی
علی الهی گل
دوره 37، 81-80 ، فروردین 1392، صفحه 23-34
چکیده
هدف این پژوهش مطالعه تغییر برخی عناصر آب و هوایی در ناحیه شمال شرق ایران از حالت نرمال می‌باشد. محاسبات و تحلیل‌ها بر روی میانگین دمای کمینه، بیشینه، بارش و رطوبت انجام شده است. مقطع زمانی مورد مطالعه در این تحقیق یک دوره 20ساله است که بین سال‌های 1986 تا 2005 واقع می‌گردد و ایستگاه‌های مشهد، بجنورد، قوچان، سبزوار، سرخس و تربت حیدریه ...
بیشتر
هدف این پژوهش مطالعه تغییر برخی عناصر آب و هوایی در ناحیه شمال شرق ایران از حالت نرمال می‌باشد. محاسبات و تحلیل‌ها بر روی میانگین دمای کمینه، بیشینه، بارش و رطوبت انجام شده است. مقطع زمانی مورد مطالعه در این تحقیق یک دوره 20ساله است که بین سال‌های 1986 تا 2005 واقع می‌گردد و ایستگاه‌های مشهد، بجنورد، قوچان، سبزوار، سرخس و تربت حیدریه را شامل می‌شود. ابتدا با استفاده از روش رتبه‌ای من -کندال، تغییرات داده‌ها شناسایی شدند و سپس نوع آن که روند یا نوسان بوده است مشخص گردیده است. در تمام ایستگاه‌ها دمای کمینه و بیشینه روند معنی‌دار افزایشی را نشان می‌دهند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که درصد تغییرات دما در فصل زمستان نسبت به سایر فصول بیشتر است که این می‌تواند بتدریج سبب تغییر الگوی بارش و در نهایت تغییر الگوی جریان گردد و پیامدهایی را در مدیریت منابع آب منطقه و کیفیت آن ایجاد نماید. بارش و رطوبت روند مشخصی را از خود نشان نمی‌دهند و از روندها و نوسانات متنوعی در فصل‌های مختلف برخوردار می‌باشند. با توجه به روند معنی‌دار افزایش دما می‌توان انتظار داشت که در این منطقه در صورت ادامه یافتن این تغییرات، الگوی بارش و جریان تغییر کرده و شرایط حدی را تحت تأثیر قرار دهد و در نهایت موجب افزایش سیل‌ها و خشکسالی‌ها گردد.
مقاله پژوهشی
منیره السادات کیائی؛ علی کرمی خانیکی
دوره 37، 81-80 ، فروردین 1392، صفحه 35-42
چکیده
مصب‌ها عناصری تاثیرگذار بر کنترل حرکات رسوب و توزیع آن در سواحل می‌باشند. بنابراین، شناسایی عوامل مؤثر بر هیدرودینامیک مصب‌ها که به عنوان فرآیندهای انتقال و از عوامل مهم در تعیین هندسه و شکل سواحل و مصب‌ها محسوب می‌شوند، بسیار حائز اهمیت اند. امواج از عوامل اصلی شکل دهنده مصب ها هستند. شکست موج در آبهای کم عمق دهانه مصب، موجب شکل ...
بیشتر
مصب‌ها عناصری تاثیرگذار بر کنترل حرکات رسوب و توزیع آن در سواحل می‌باشند. بنابراین، شناسایی عوامل مؤثر بر هیدرودینامیک مصب‌ها که به عنوان فرآیندهای انتقال و از عوامل مهم در تعیین هندسه و شکل سواحل و مصب‌ها محسوب می‌شوند، بسیار حائز اهمیت اند. امواج از عوامل اصلی شکل دهنده مصب ها هستند. شکست موج در آبهای کم عمق دهانه مصب، موجب شکل گیری جریان های کرانهای و انتقال رسوب در این ناحیه می‌گردد. در این تحقیق در نظر است که نقش هر دو عامل موج و جزرومد به صورت توام، بر روی عوارض رسوبی در مصب، مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور، یک حوضچه ساحلی که از طریق یک مصب به دریای باز متصل می‌شود، در محیط نرم افزار مایک 21، همانندسازی شده است. در این مدل، از یک شبکه مثلثی نامنظم، با ابعاد 10 تا 50 متری، در یک مدل تفاضل محدود با گام زمانی 1 ثانیه استفاده شده است. موج با دوره های مختلف، به طرف دهانه فرستاده می‌شود. الگوی جریان نشان می دهد که با همانند سازی موج، جریان و انتقال رسوب، مورفولوژی مصب تغییر نمیکند. این در حالیست که با تغییر دوره موج سرعت جریان ناشی از موج و رسوب‌گذاری به مقدار کم، تغییر می کند.
مقاله پژوهشی
حسین ملکی نژاد؛ مهدی سلیمانی مطلق؛ اعظم جایدری؛ سمیه شاطر‌آبشوری
دوره 37، 81-80 ، فروردین 1392، صفحه 43-54
چکیده
بررسی روند عوامل اقلیمی بویژه بارش در سری‌های زمانی مختلف می‌تواند نشان‌دهنده سیر وضعیت اقلیمی هر منطقه باشد از طرفی دیگر چنانچه مقایسه نتایج روند با نتایج یکی از شاخص‌های خشکسالی همراه باشد بهتر می‌توان شرایط اقلیمی را تحلیل نمود. در این تحقیق به منظور مطالعه روند بارش در استان تهران، بارش چهار ایستگاه سینوپتیک شاخص (آبعلی، دوشان ...
بیشتر
بررسی روند عوامل اقلیمی بویژه بارش در سری‌های زمانی مختلف می‌تواند نشان‌دهنده سیر وضعیت اقلیمی هر منطقه باشد از طرفی دیگر چنانچه مقایسه نتایج روند با نتایج یکی از شاخص‌های خشکسالی همراه باشد بهتر می‌توان شرایط اقلیمی را تحلیل نمود. در این تحقیق به منظور مطالعه روند بارش در استان تهران، بارش چهار ایستگاه سینوپتیک شاخص (آبعلی، دوشان تپه، کرج و مهرآباد)، طی سال‌های 2007-1985 مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر آزمون‌های ناپارامتری من-کندال و سن در سری‌های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه در این دوره آماری محاسبه و نتایج آن مقایسه شد. هم چنین برای تحلیل ترسیمی روند از مقادیر آماره کندال نیز استفاده شد. برای تحلیل بهتر نتایج و تعیین روند خشکسالی در منطقه مورد مطالعه، شاخص استاندارد بارش در سری زمانی سالانه محاسبه گردید. نتایج مقادیر روند با استفاده از دو آزمون من-کندال و سن نشان داد که روند خاصی در سری زمانی فصلی مشاهده نمی شود، اما در سری سالانه با استفاده از آزمون سن در ایستگاه‌های آبعلی و کرج در سطح اعتماد 99 درصد روند صعودی وجود دارد. دلیل آن را می‌توان به ارتفاع بالاتر این دو ایستگاه از سطح دریا نسبت به ایستگاه های دیگر و دقت بیشتر آزمون سن در تعیین روند سری های زمانی بر اساس داده‌های غیرصفر نسبت داد. روند بارش در داده‌های ماهانه با استفاده از آزمون من-کندال در اکثر ایستگاه‌ها صعودی بدست آمد. تحلیل نمودار‌ها نیز نشان‌دهنده روند افزایشی بارش ماهانه در منطقه است. مقایسه روند بارش و روند خشکسالی در مقیاس سالانه نشان داد که آزمون سن نسبت به آزمون من-کندال میزان روند را در منطقه مورد بررسی بهتر نمایش می‌دهد.
مقاله پژوهشی
محبوبة فرزندی؛ سید حسین ثنائی نژاد؛ حجت رضائی پژند؛ بیژن قهرمان
دوره 37، 81-80 ، فروردین 1392، صفحه 55-64
چکیده
الگوی برآورد رطوبت نسبی روزانه به کمک داده های رطوبت ساعت‌های استاندارد و پارامترهای بارش روزانه، دمای حداقل، حداکثر و میانگین روزانه در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی موضوع بحث این مقاله است. ابتدا خوشه بندی 149 ایستگاه همدید ایران با شش عامل هوا و اقلیم شناسی در دسترس (دما، بارش، تبخیر، رطوبت نسبی، دامنه تغییرات دمای سالانه، ارتفاع ...
بیشتر
الگوی برآورد رطوبت نسبی روزانه به کمک داده های رطوبت ساعت‌های استاندارد و پارامترهای بارش روزانه، دمای حداقل، حداکثر و میانگین روزانه در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی موضوع بحث این مقاله است. ابتدا خوشه بندی 149 ایستگاه همدید ایران با شش عامل هوا و اقلیم شناسی در دسترس (دما، بارش، تبخیر، رطوبت نسبی، دامنه تغییرات دمای سالانه، ارتفاع ایستگاه) و سه نمایه اقلیمبندی دومارتن، ایوانف و تورنتوایت انجام شد. تعداد 60 ایستگاه در خوشه بیابانی و نیمه بیابانی به روش خوشه بندی افرازی میانه محور قرار گرفت. طرح نمونهگیری سیستماتیک دوری برای انتخاب نمونه مناسب به کار رفت. الگوهای مختلف رگرسیونی خطی و غیرخطی بر نمونه انتخابی برازش و الگوهای برتر در مقیاس ماهانه و سالانه مشخص شدند. مقایسه الگوهای ارائه شده دراین مقاله با الگوهای مرسوم قدیمی نشان از دقت بیشتر الگوهای جدید دارد. معیار مقایسه میانگین مربعخطا است.
مقاله پژوهشی
عباس شاهسونی؛ کاظم ندافی؛ مریم یاراحمدی؛ ، مجید کرمانی؛ الهام یاراحمدی
دوره 37، 81-80 ، فروردین 1392، صفحه 65-82
چکیده
گرد وغباراثرات مضری بر سلامت و اقتصاد جامعه و همچنین تغییر اقلیم دارند. شناخت ماهیت، منشاء و اثرات ریز گردها در تعیین روشهای کنترل آن نقش بسزایی دارد. عوامل ایجاد کننده توفانهای گرد و خاک، تقسیم بندی آن، پارامترهای تشدید کننده و منشاء ایجاد توفانهای گرد و خاک در مقیاس جهانی، خاورمیانه و ایران، اثرات توفانهای گرد و غباری بر محیط زیست، ...
بیشتر
گرد وغباراثرات مضری بر سلامت و اقتصاد جامعه و همچنین تغییر اقلیم دارند. شناخت ماهیت، منشاء و اثرات ریز گردها در تعیین روشهای کنترل آن نقش بسزایی دارد. عوامل ایجاد کننده توفانهای گرد و خاک، تقسیم بندی آن، پارامترهای تشدید کننده و منشاء ایجاد توفانهای گرد و خاک در مقیاس جهانی، خاورمیانه و ایران، اثرات توفانهای گرد و غباری بر محیط زیست، سلامتی، اقتصاد در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این تحقیق مروری است بر تاثیر گرد وغبار با جستجوی کلمات کلیدی توفان گرد و خاک، اثرات زیست محیطی، اثرات سلامت، کنترل کیفی هوا و حوادث مرتبط با گرد و خاک در خاورمیانه از سال 2000 تا 2014 است و از 69 مقاله مرتبط استفاده شده است. طبق بررسی های بعمل آمده ذرات معلق تولید کننده گرد وغبار تا ارتفاع 6 کیلومتر و بیشتر صعود و تا مسافت 20000 کیلومتر انتقال یافته و دید افقی را به 1000 متر و در بعضی موارد صفر کاهش می‌دهند. غبار جوی مانع از نفوذ نور خورشید و کاهش تولیدات کشاورزی گردیده و منجر به افزایش بیماریهایی از جمله مننژیت، تب دره، آسم، بیماریهای ویروسی، صدمه به سلولهای پوست و ریه می‌گردد. به ازای افزایش هر 10 میکروگرم در متر مکعب در غلظت ذرات معلق کوچکتر از 10 میکرون در طی وقوع پدیده گرد و غبار، بین 5/0 الی 1 درصد میزان مرگ و میر افزایش می یابد.
