مقاله پژوهشی
سید محمود حسینی صدیق؛ مسعود جلالی
چکیده
جهت تشخیص ساختار گردش بزرگ مقیاس نصف‌النهاری سلول هادلی از دادههای بازتحلیل پیش‌بینی میان مدت هواسپهر اروپایی (ECMWF) نسخه (ERA5) با تفکیک افقی مکانی 25/0*25/0 درجه و با بهره‌گیری از نقشه‌های دمای هوا، مؤلفه مداری بردار باد، مؤلفه مداری بردار باد سطح صفر در تراز 1000 هکتوپاسکال، مؤلفه نصف النهاری بردار باد، مولفه بالاسوی سرعت باد، تابع جریان ...
بیشتر
جهت تشخیص ساختار گردش بزرگ مقیاس نصف‌النهاری سلول هادلی از دادههای بازتحلیل پیش‌بینی میان مدت هواسپهر اروپایی (ECMWF) نسخه (ERA5) با تفکیک افقی مکانی 25/0*25/0 درجه و با بهره‌گیری از نقشه‌های دمای هوا، مؤلفه مداری بردار باد، مؤلفه مداری بردار باد سطح صفر در تراز 1000 هکتوپاسکال، مؤلفه نصف النهاری بردار باد، مولفه بالاسوی سرعت باد، تابع جریان عملکرد نصف‌النهاری، تابش موج بلند خروجی زمین برای دوره 40 ساله (2018-1979) و با استفاده از نرم افزار گردس و متلب انجام شد.نتایج این مطالعه نشان دادکه سلول هادلی براثر اختلاف چگالی حاصل از گرادیان حرارتی بین استوا و قطب به وجود آمده است که به دلیل چرخش زمین و انحراف کوریولیس، انتقال حرارت با صعود هوا در عرض‌های جغرافیایی پایین در منطقه حارّه و نزول آن در حدود 30 درجه شمالی و 35 درجه جنوبی مشاهده می‌شود و وزش مولفه مداری بردار باد در نزدیکی سطح زمین از غرب به شرق و در سطح بالا از شرق به غرب بالا می رود و همچنین به دلیل باد نصف‌النهاری، هوایی که صعودمیکند،به صورت نصف‌النهاری به سمت قطبها حرکت می‌کند،سپس فرو نشسته و جهت آن معکوس می شودو به سمت استوا حرکت می‌کندو پیدایش گردش هادلی را موجب می گردد. در نیمکره شمالی مناطق بیابان های صحرای شمال آفریقا، خاورمیانه، ایران و جنوب غربی ایالات متحده بیشتر در شاخه نزول دینامیکی سلول هادلی قرار دارند،و مقدار رطوبت نسبی با 22 درصد در نیمکره جنوبی مناطق استرالیا و آفریقای جنوبی با 32 درصد رطوبت نسبی شرایط خشکی را در این مناطق حاکم کرده است.
مقاله پژوهشی
ساجده بختیاری؛ مژده میر احمدی؛ سودابه گلستانی کرمانی؛ بهرام بختیاری
چکیده
اهمیت تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و اثر گذاری دمای خاک بر مسائلی از قبیل تغییر رفتار هیدرولوژیکی سیستم نشان می‌دهد که داشتن درک صحیحی از روند تغییر دما به ویژه در مناطق خشک ضروری است. از این رو در این تحقیق به بررسی روند تغییرات دمای هوا و خاک در 3 ایستگاه سینوپتیک همدیدی واقع در جنوب شرق کشور با اقلیم فرا خشک و خشک (کرمان، زاهدان و بندعباس) ...
بیشتر
اهمیت تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و اثر گذاری دمای خاک بر مسائلی از قبیل تغییر رفتار هیدرولوژیکی سیستم نشان می‌دهد که داشتن درک صحیحی از روند تغییر دما به ویژه در مناطق خشک ضروری است. از این رو در این تحقیق به بررسی روند تغییرات دمای هوا و خاک در 3 ایستگاه سینوپتیک همدیدی واقع در جنوب شرق کشور با اقلیم فرا خشک و خشک (کرمان، زاهدان و بندعباس) طی سال‌های 2018-1957 پرداخته شده است. بدین منظور دادههای ماهانه و سالانه دمای هوا در ارتفاع دو متری و دمای خاک در اعماق 5 ، 20 و 50 سانتی‌متری جمع‌آوری و جهت آشکار سازی روند از دو آزمون ناپارامتری من- کندال و اسپیرمن و آزمون پارامتری ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. همچنین جهت ارزیابی دقت روش‌های مورد استفاده از روش درصد توان آزمون استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که متوسط دمای هوا در سری زمانی سالانه فقط در دو ایستگاه کرمان و زاهدان روند افزایشی داشته و روند مشخصی در دمای هوای ایستگاه بندر عباس مشاهده نشد. در مقیاس سالانه روند افزایش دمای لایه سطحی خاک تا عمق 20 سانتی‌متری در هر سه ایستگاه مشاهده شد. افزایش دمای خاک در مقیاس ماهانه نیز در هر سه ایستگاه در عمق 50 سانتی‌متری در ماه‌های اوت تا دسامبر دیده شد. همچنین با تعیین درصد توان آزمون مشخص شد که آزمون ناپارامتری من- کندال مناسب‌ترین آزمون برای روندیابی دمای هوا و خاک در مناطق مورد نظر می‌باشد.
مقاله ترویجی
عماد محجوبی؛ سلمان بخشش رباط؛ مسعود حسین‌پور
چکیده
در چند سال اخیر، با توجه به وقوع سیلاب‌های مکرر در ایران، یافتن ارتباط معنی‌دار بین سیگنال‌های اقلیمی و بارش به مسئله‌ای مهم تبدیل شده است. در این زمینه، پژوهش‌های زیادی در داخل کشور انجام شده که نشانگر ارتباط قوی بین این سیگنال‌ها و پارامترهای اقلیمی به خصوص بارش در سطح کشور است. در این تحقیق، با مطالعه و مرور آن دسته از مقالات ...
بیشتر
در چند سال اخیر، با توجه به وقوع سیلاب‌های مکرر در ایران، یافتن ارتباط معنی‌دار بین سیگنال‌های اقلیمی و بارش به مسئله‌ای مهم تبدیل شده است. در این زمینه، پژوهش‌های زیادی در داخل کشور انجام شده که نشانگر ارتباط قوی بین این سیگنال‌ها و پارامترهای اقلیمی به خصوص بارش در سطح کشور است. در این تحقیق، با مطالعه و مرور آن دسته از مقالات داخلی و بین‌المللی در دسترس منتشر شده طی سال‌های 1383 تا 1397 سعی شده تا نمای کلی مطالعات انجام شده به تصویر کشیده شده و با جمع‌بندی و ارائه دقیق نتایج، مطالعه و استفاده از متون گذشته برای علاقه‌مندان به تحقیقات بیشتر در این زمینه آسان گردد. بدین منظور 50 مقاله در زمینه مطالعه ارتباط سیگنال‌های اقلیمی با بارش کشور گردآوری شده و خلاصه نتایج آن‌ها در قالب جدول، نمودار و نقشه تنظیم شده تا درک کلی از روند و یافته‌های مطالعات فراهم گردد. نقطه مشترک نتایج مطالعات، تأثیر بیشتر شاخص‌های SOI، NAO و گروه NINO نسبت به سایر شاخص‌ها بر روی بارش کشور می‌باشد. همچنین شاخص SOI تأثیر بیشتری نسبت به شاخص‌های NAO و گروه NINO دارد. البته بارش‌ها در فصل زمستان و پاییز بیشترین تأثیرپذیری از شاخص‌ها را دارا می‌باشند. ضمناً تأثیرپذیری بیشتر مناطق غرب کشور از شاخص‌ها و همچنین تأثیر بیشتر شاخص‌ها همراه با گام زمانی تأخیر، از دیگر نتایج مشترک تحقیقات مختلف بوده است.
مقاله پژوهشی
مهندسی منابع آب
پدرام محمودی؛ محمود ذاکری نیری؛ عطااله نجفی جیلانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، شبیه‌سازی رواناب سطحی رودخانه قره‌چای بود که با استفاده از مدل هیدرولوژیکی SWAT اقدام به مدلسازی شد. در این راستا ابتدا با استفاده از نرم‌افزار GIS نسخه 10.4، DEM و آبراهه‌ها و مشخصات شبکه رودخانه‌ای حوزه استخراج گشت. آمار مورد استفاده از ایستگاه‌های پل دوآب خنداب، جوشیروان، و ساروق، مربوط به سال 2003 تا 2016 حوضه قره‌چای ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، شبیه‌سازی رواناب سطحی رودخانه قره‌چای بود که با استفاده از مدل هیدرولوژیکی SWAT اقدام به مدلسازی شد. در این راستا ابتدا با استفاده از نرم‌افزار GIS نسخه 10.4، DEM و آبراهه‌ها و مشخصات شبکه رودخانه‌ای حوزه استخراج گشت. آمار مورد استفاده از ایستگاه‌های پل دوآب خنداب، جوشیروان، و ساروق، مربوط به سال 2003 تا 2016 حوضه قره‌چای در نظر گرفته شد. برای محاسبه روش تلفات حوضه از روش شماره منحنی خاک (CN) استفاده شد. واسنجی و اعتبارسنجی مدل با نرم‌افزار SWAT-CUP با الگوریتم SUFI-2 انجام گرفت. برای ارزیابی توانایی مدل در شبیه‌سازی دبی رواناب از شاخص‌های با شاخص‌های نش ساتکلیف، R2 ، p-factor و r-factor استفاده شد. از آمار 8 ساله اندازه‌گیری شـده (2004-2011)، بارنـدگی، دمـا و دبـی روزانـه بـرای واسنجی مدل استفاده شد. و اعتبارسنجی مدل با باقی مانده داده‌ها (2012 -2016) انجام شد. نتیجه اعتبارسنجی مدل با شاخص‌های نش ساتکلیف، R2 ، p-factor و r-factor برای ایستگاه خنداب به ترتیب عبارت بود از 0.65 ، 0.66، 0.35، 0.07؛ و برای ایستگاه پل دوآب نیز نتایج شاخص‌ها به ترتیب : 0.57 ، 0.72، 0.07، 0.05 بود. ارزیابی مدل توانایی مدل SWAT را در شبیه‌سازی رواناب سطحی رودخانه قره‌چای تایید می‌کند. در نهایت مقایسه ظاهری هیدروگراف‌های شبیه‌سازی و مشاهداتی ماهانه نشان داد که مـدل، زمـان وقـوع مقادیر دبی اوج و دبی‌های پایه را به خوبی مدل سازی نموده است اما مقادیر دبـی اوج را بیشـتر از مقادیر واقعی برآورد نموده است.
مقاله پژوهشی
شهربانو منجذب مرودشتی؛ احمد مزیدی؛ کمال امیدوار؛ غلامعلی مظفری
چکیده
در عصر حاضر از یک طرف کمبود آب قابل استفاده و از طرف دیگر افزایش جمعیت، مصرف آب و از همه مهم‌تر بالا رفتن سطح زندگی و رشد فناوری مسئله نیاز به آب و کمبود آن را بیش‌ازپیش مطرح می‌سازد. بنابراین در پژوهش پیش رو به بررسی تأثیر پارامترهای جوّی بر پوشش برف حوضه آبخیز کوهرنگ در سال‌های 2018-2010 پرداخته شده است. چراکه برف در چرخه آب‌شناسی به ...
بیشتر
در عصر حاضر از یک طرف کمبود آب قابل استفاده و از طرف دیگر افزایش جمعیت، مصرف آب و از همه مهم‌تر بالا رفتن سطح زندگی و رشد فناوری مسئله نیاز به آب و کمبود آن را بیش‌ازپیش مطرح می‌سازد. بنابراین در پژوهش پیش رو به بررسی تأثیر پارامترهای جوّی بر پوشش برف حوضه آبخیز کوهرنگ در سال‌های 2018-2010 پرداخته شده است. چراکه برف در چرخه آب‌شناسی به دلیل تأمین منابع آب به صورت جریان‌های تأخیری در فصل‌های پرآبی و جریان‌های حداقلی در فصل‌های کم‌آبی و همچنین در تولید انرژی از اهمیت بالایی برخوردار است. بدین منظور نقش عوامل و پارامترهای جوّی بر پوشش برف با روش‌های آماری مورد ارزیابی قرار گرفت. در این پژوهش با بررسی روابط رگرسیونی خطی و غیرخطی بین پارامترهای اقلیمی (دمای بیشینه، کمینه و متوسط و بارش) و پوشش برف مشخص شد بیشترین ضریب همبستگی مربوط به پارامتر دمای بیشینه (87/0)و کمترین ضریب همبستگی نیز مربوط به بارش(26/0)است. در بین رگرسیون‌های مورد استفاده، رگرسیون غیرخطی در پارامترهای مجموع بارش سالانه(34/0)، دماهای کمینه و بیشینه (74/0) و (87/0) ضریب همبستگی بالاتری را ثبت کرد درحالی‌که تغییری در ضریب همبستگی محاسبه شده برای پارامتر متوسط دما مشاهده نشد. همچنین نتایج پژوهش روند کاهشی تغییرات سطح پوشش برف منطقه در طول دوره مطالعاتی را نشان می‌دهد. ارتبـاط معنی‌داری نیز بین پـارامتر دما و پوشش برف وجود دارد که می‌توان از این پارامترها و رگرسیون در تـشخیص پوشش برف در منطقـه استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا عزیزی؛ نیلوفر نجاتیان؛ محمد علی اطهری؛ سید شهاب هاشمی
چکیده
افزایش میزان غلظت گازهای گلخانه‌ای می‌تواند منجر به گرمایش جهانی و وقوع پدیده تغییراقلیم شود. در این تحقیق روند تغییرات بارش و دمای ایستگاه سینوپتیک ورامین در طی دوره زمانی از سال 2021 تا سال 2050 میلادی با استفاده از دادههای گزارش پنجم تغییراقلیم (CMIP5) مورد بررسی قرار گرفت. یکی از محدودیت‌های عمده در استفاده از خروجی این مدل‌ها، قدرت ...
بیشتر
افزایش میزان غلظت گازهای گلخانه‌ای می‌تواند منجر به گرمایش جهانی و وقوع پدیده تغییراقلیم شود. در این تحقیق روند تغییرات بارش و دمای ایستگاه سینوپتیک ورامین در طی دوره زمانی از سال 2021 تا سال 2050 میلادی با استفاده از دادههای گزارش پنجم تغییراقلیم (CMIP5) مورد بررسی قرار گرفت. یکی از محدودیت‌های عمده در استفاده از خروجی این مدل‌ها، قدرت تفکیک مکانی کم آن‌ها است که به لحاظ مکانی و زمانی با دقت مورد نیاز مدل‌های هیدرولوژیکی مطابقت ندارد. بنابراین از روش ریز مقیاس‌نمایی بوسیله مدل LARS-WG برای رفع این محدودیت استفاده شد. سپس دادههای دما و بارش، تحت دو سناریوی RCP2.6 و RCP8.5 برای دوره آتی شبیه‌سازی و با دوره پایه مقایسه گردید. با توجه به اثرگذاری دما و بارش بر وضعیت خشکسالی آتی دشت، شاخص خشکسالی دی-مارتن تحت دو سناریو تغییر اقلیم تعیین و با دوره پایه مقایسه گردید. نتایج نشان داد که تغییر اقلیم بر حادتر شدن شرایط حاکم بر منطقه اثرات معنی‌داری دارد که سبب افزایش 3/1 درجه‌ای دما، تغییر در الگوی بارش و تغییرات میزان شاخص خشکی شد. با توجه به نتایج می‌توان بیان کرد که اگرچه روند خشکسالی متاثر از عوامل متعددی است، اما در سایه تغییرات اقلیمی محتمل در آینده احتمال افزایش روند خشکسالی در دشت ورامین به واسطه تغییر در میزان بارندگی و افزایش دما وجود دارد. همچنین هر دو سناریو تغییر اقلیم وضعیت خشک را برای منطقه مورد مطالعه پیش‌بینی کردند
مقاله پژوهشی
بهلول علیجانی؛ محمد سلیقه؛ محمد دارند؛ آرمان جاهدی
چکیده
در این پژوهش، ارتباط بین تغییرات میانگین مداری و نصف‌النهاری بادهای غربی با دوره‌های تر و خشک غرب ایران بررسی شد. از همین رو، دادههای مقادیر بارش تجمعی منطقه‌ی مورد مطالعه از مرکز پیش‌بینی میان مدّت نیواری اروپاییECMWF) ) نسخه‌ی (ERA-Interim) با تفکیک مکانی0.125*0.125 درجه و همچنین دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل نسخه‌ی (ERA5) با قدرت تفکیک مکانی ...
بیشتر
در این پژوهش، ارتباط بین تغییرات میانگین مداری و نصف‌النهاری بادهای غربی با دوره‌های تر و خشک غرب ایران بررسی شد. از همین رو، دادههای مقادیر بارش تجمعی منطقه‌ی مورد مطالعه از مرکز پیش‌بینی میان مدّت نیواری اروپاییECMWF) ) نسخه‌ی (ERA-Interim) با تفکیک مکانی0.125*0.125 درجه و همچنین دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل نسخه‌ی (ERA5) با قدرت تفکیک مکانی 0.25*0.25 درجه از همان مرکز برای سال‌های 1979 تا 2019 دریافت شد. برای تعیین دوره‌های تر و خشک ماهانه از شاخص بارش استاندارد (SPI) استفاده شد. بنابراین، برای بررسی ارتباط بین تغییرات میانگین مداری و نصف‌النهاری بادهای غربی با دوره‌های تر و خشک غرب ایران، شاخص همدیدی خاورمیانه‌ای (MESI) بر اساس تغییرات بادهای غربی از 25 تا 45 درجه عرض شمالی در ترازهای نیواری 500، 600 و 700 هکتوپاسکالی تعریف شد. نتایج نشان داد، که هنگام رخداد دوره‌های تر در غرب ایران، (MESI) بالاتر از آستانه و بادهای غربی بر روی خاورمیانه (دریاهای مدیترانه و سرخ) جریان نصف‌النهاری دارند. در حالی که در دوره‌های خشک، شاخص (MESI) پایین‌تر از آستانه و بادهای غربی جریان مداری دارند. با توجّه به نتایج، دوره‌ی تر و خشک یافت نشد، که مقدار (MESI) آن پایین‌تر و بالاتر از آستانه باشد. بنابراین، به نظر می‌رسد که تغییرات در جریان بادهای غربی می‌تواند به عنوان یکی از عوامل در ایجاد دوره‌های تر و خشک غرب ایران اثرگذار باشد.
مقاله پژوهشی
الهام اسراری؛ توحید ایرانی
چکیده
ذرات معلق یکی از آلاینده‌ها ی مهم هوا است ، که بر سلامتی انسان تاثیرات منفی دارد. بدیهی است تخمین و پیش‌بینی غلظت این ذرات مهم است. در این تحقیق با استفاده از مقایسه شبکه عصبی مصنوعی پیش‌خور پس‌انتشار و شبکه عصبی مصنوعی بازگشتی(NAR,NARX) و فازی تطبیقی(ANFIS) به تخمین ذرات معلق شهر تبریز پرداخته شده است. در این تحقیق دادههای هواشناسی و دادههای ...
بیشتر
ذرات معلق یکی از آلاینده‌ها ی مهم هوا است ، که بر سلامتی انسان تاثیرات منفی دارد. بدیهی است تخمین و پیش‌بینی غلظت این ذرات مهم است. در این تحقیق با استفاده از مقایسه شبکه عصبی مصنوعی پیش‌خور پس‌انتشار و شبکه عصبی مصنوعی بازگشتی(NAR,NARX) و فازی تطبیقی(ANFIS) به تخمین ذرات معلق شهر تبریز پرداخته شده است. در این تحقیق دادههای هواشناسی و دادههای کیفیت هوا طی سال‌های 1392تا 1396 مورد استفاده قرار گرفت. تخمین غلظت ذرات معلق با توجه به میزان بارش، سرعت باد، مقدار دما در هر مدل و نتایج مقایسه گردید. همچنین از دادههای غلظت ذرات معلق 5/2 میکرومتر درایستگاه سنجش کیفیت هوای باغشمال تبریز استفاده شد. 50 درصد داده‌ها برای صحت سنجی و آزمون واز 50درصد داده‌ها در روند آموزش استفاده شد. با توجه به نتایج ، در حالت ایستا و بدون تغییرات فصلی شبکه عصبی NARX با ضریب همبستگی (R) 9995/0 و کمترین خطای میانگین مربعات (MSE) یعنی005/0 بهینه ترین مدل این تحقیق شد.مقایسه نتایج مدلسازی با دادههای واقعی نشان داد که بهترین پیش‌بینی متعلق به شبکه عصبی پیش‌خور پس‌انتشار است که با خطای 0007/0 نسبت به داده نرمال شده ، بهترین دقت را دارد و بعد از آن به ترتیب شبکه عصبی NARX و NAR و نهایتا شبکه فازی تطبیقی قرار دارند.
مقاله پژوهشی
الهام مرادی؛ مسعود پورغلام آمیجی؛ عبدالمجید لیاقت؛ آرزو نازی قنشلو
چکیده
در این مطالعه به پیش‌بینی شوری آب رودخانه کرخه پس از بهره‌برداری از پروژه‌ها‌ی آبیاری و زهکشی جهاد نصر با استفاده از مدل شبیه‌ساز شوری SALTMED پرداخته شد. با توجه به شرایط اقلیمی، الگوی کشت، برنامه آبیاری، خصوصیات خاک و آب و زهکش دشت‌های اوان، دوسالق، ارایض و باغه که جز دشت‌های علیا محسوب می‌شوند، حجم زهاب خروجی و میزان نمک تولیدی ...
بیشتر
در این مطالعه به پیش‌بینی شوری آب رودخانه کرخه پس از بهره‌برداری از پروژه‌ها‌ی آبیاری و زهکشی جهاد نصر با استفاده از مدل شبیه‌ساز شوری SALTMED پرداخته شد. با توجه به شرایط اقلیمی، الگوی کشت، برنامه آبیاری، خصوصیات خاک و آب و زهکش دشت‌های اوان، دوسالق، ارایض و باغه که جز دشت‌های علیا محسوب می‌شوند، حجم زهاب خروجی و میزان نمک تولیدی از هر دشت با مساحت کلی 55 هزار هکتار شبیه‌سازی شد. همچنین از دادههای مربوط به سال‌های (96-1392) به دلیل کامل بودن اطلاعات استفاده شد. نتایج نشان داد که در سال پایه آماری 1393 و بر اساس پیش‌بینی مدل SALTMED؛ مقدار 150، 87، 140 و 197 هزار تن نمک به ترتیب از دشت اوان، دوسالق، ارایض و باغه به طور سالانه وارد رودخانه کرخه می‌شود. اگر طی 10 سال همین روند ادامه داشته باشد، حجمی بالغ‌بر 5/74 میلیون تن نمک از زهاب دشت‌های فوق وارد کرخه و نهایتا وارد تخلیه گاه آن یعنی تالاب هورالعظیم خواهد شد که تبعات زیست‌محیطی فراوانی را به دنبال خواهد داشت. نتیجه کلی نشان داد که با بهره‌برداری از 37 هزار هکتار از 55 هزار هکتار مساحت چهار دشت مذکور، شاخص شوری (EC) آب کرخه به طور قابل توجهی افزایش یافته و به‌طور متوسط از 1/15 به بیش از 2 دسی زیمنس بر متر می‌رسد. حال اگر کل این 55 هزار هکتار و یا اراضی بیشتری از طرح 550 هزار هکتاری مورد بهره‌برداری قرار گیرد، چه حجم از زهاب و نمک وارد رودخانه‌ها خواهد شد؟
مقاله پژوهشی
سید مسعود مصطفوی دارانی؛ مهرداد نصراصفهانی؛ عبدالحسین محمودزاده
چکیده
شهرستان اصفهان به‌علت موقعیت جغرافیایی، وابستگی شدید به رودخانه زاینده‌رود و آب‌های زیرزمینی جهت مصارف مختلف از جمله کشاورزی، در سالیان اخیر با محدودیت منابع آبی روبرو بوده است. این در حالی است که طبق آمار موجود، بیش از 90 درصد آب مصرفی کشور به مصارف بخش کشاورزی اختصاص دارد. محاسبه بارش مؤثر به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک که با ...
بیشتر
شهرستان اصفهان به‌علت موقعیت جغرافیایی، وابستگی شدید به رودخانه زاینده‌رود و آب‌های زیرزمینی جهت مصارف مختلف از جمله کشاورزی، در سالیان اخیر با محدودیت منابع آبی روبرو بوده است. این در حالی است که طبق آمار موجود، بیش از 90 درصد آب مصرفی کشور به مصارف بخش کشاورزی اختصاص دارد. محاسبه بارش مؤثر به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک که با محدودیت منابع آبی روبرو می باشند، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. در این پژوهش برآورد بارش موثر در کشت گندم در سال زراعی 95-94 به روش مستقیم (میدانی) رامداس انجام گردید و نتایج به‌دست آمده با شش روش تجربی (فرمولی) رنفرو، اداره احیاء اراضی ایالات متحده (USBR)، نسبت تبخیر و تعرق به بارش، روش سازمان حفاظت خاک ایالات متحده (SCS)، فائو (FAO/AGLW) و درصدی از طریق آزمون‌های نکوئی برازش خطای جذر میانگین مربعات (RMSE)، خطای جذر میانگین مربعات نرمال (NRMSE) و خطای میانگین مطلق (MAE) مقایسه گردید. نتایج پژوهش بیانگر آن است که روش نسبت تبخیر و تعرق به بارش و روش سازمان حفاظت خاک ایالات متحده(SCS) به‌ترتیب با مقادیر آماره‌های خطای جذر میانگین مربعات مطلق 0/31 و 0/7 و خطای جذر میانگین مربعات نرمال 0/31 و 0/7 و همچنین خطای میانگین مطلق 0/11 و 0/45 به‌ترتیب اولویت به‌عنوان روش‌های فرمولی جهت استفاده در منطقه کبوترآباد (شهرستان اصفهان) قابل توصیه می‌باشند.
مقاله پژوهشی
لاله پرویز
چکیده
برآورد دمای نقطه شبنم با روشی کارآمد در بسیاری از زمینه‌ها مانند برنامه‌ریزی‌های بخش کشاورزی از جمله محافظت محصولات در برابر صدمات، مطالعات هواشناسی، هیدرولوژیکی و اکولوژیکی مفید می‌باشد. در این تحقیق از رهیافت ترکیب پیش‌بینی مدل-های رگرسیون درختی، روش گروهی مدلسازی داده‌ها(GMDH) و روش تجربی جهت تخمین دمای نقطه شبنم در ایستگاه‌های ...
بیشتر
برآورد دمای نقطه شبنم با روشی کارآمد در بسیاری از زمینه‌ها مانند برنامه‌ریزی‌های بخش کشاورزی از جمله محافظت محصولات در برابر صدمات، مطالعات هواشناسی، هیدرولوژیکی و اکولوژیکی مفید می‌باشد. در این تحقیق از رهیافت ترکیب پیش‌بینی مدل-های رگرسیون درختی، روش گروهی مدلسازی داده‌ها(GMDH) و روش تجربی جهت تخمین دمای نقطه شبنم در ایستگاه‌های رشت، یزد و ارومیه استفاده شد. دادههای ورودی مدل‌های منفرد شامل دادههای بیشینه سرعت باد، میانگین سرعت باد، دمای بیشینه، دمای کمینه، متوسط دما، متوسط رطوبت نسبی، کمینه و بیشینه رطوبت نسبی و فشار بخار اشباع بودند. رهیافت ترکیبی براساس رویکرد وزنی با روش‌های عکس واریانس و رگرسیون حداقل مربعات انجام گرفت. در مدل‌های منفرد، مدل GMDH نسبت به سایر مدل‌ها از کارایی بالایی برخوردار است به طوری که میزان کاهشRMSE از روش تجربی و رگرسیون درختی به مدل GMDH در ایستگاه رشت به ترتیب 66/66 و 45/59 درصد می‌باشد. رهیافت ترکیبی نسبت به مدل‌های انفرادی دقت عمل بالایی دارد و روش رگرسیون حداقل مربعات نسبت به روش عکس واریانس با معیارهای خطای متفاوت دارای خطای کمتری است، به طوری که محاسبه ضریب نش-ساتکلیف در ایستگاه‌های رشت، ارومیه و یزد به ترتیب 97/0، 96/0 و 87/0 می‌باشد. همچنین نوع معیار خطای مورد استفاده و توان تعریف شده در روش عکس واریانس در مقادیر پیش‌بینی موثر است و توان مناسب مربوط به خطا براساس دادههای موجود ارائه شد.در بررسی تاثیر تنوع اقلیمی، ایستگاه رشت دارای کمترین خطا می‌باشد. همچنین عملکرد رهیافت ترکیبی با استفاده ار مدل‌های منفرد قوی افزایش می‌یابد.
مقاله پژوهشی
زینب اکبری؛ حسین مسعودی؛ بهروز مرادپور؛ روح اله داودی
چکیده
1-آزادی، مجید؛ واشانی، سعید؛ حجام، سهراب؛ 1391، "پیش‌بینی احتمالاتی بارش با استفاده از پس‌پردازش ( post processing ) برون‌داد یک سامانه همادی، مجله فیزیک زمین و فضا، دوره 38 شماره 3، 2016-203. 2-قصابی، زهرا؛ کمالی، غلامعلی؛ مشکوتی، امیرحسین؛ حجام، سهراب؛ جواهری، نصراله؛ 1393، "ارزیابی عملکرد طرحواره‌های پارامترسازی خرد فیزیکی و همرفت مدل WRF در برآورد ...
بیشتر
1-آزادی، مجید؛ واشانی، سعید؛ حجام، سهراب؛ 1391، "پیش‌بینی احتمالاتی بارش با استفاده از پس‌پردازش ( post processing ) برون‌داد یک سامانه همادی، مجله فیزیک زمین و فضا، دوره 38 شماره 3، 2016-203. 2-قصابی، زهرا؛ کمالی، غلامعلی؛ مشکوتی، امیرحسین؛ حجام، سهراب؛ جواهری، نصراله؛ 1393، "ارزیابی عملکرد طرحواره‌های پارامترسازی خرد فیزیکی و همرفت مدل WRF در برآورد بارش در حوضه آبریز کارون در جنوب غرب ایران"، پژوهش‌های اقلیم شناسی، سال پنجم، 1-10. 3-آزادی، مجید؛ رضازاده، پرویز؛ میرزایی، ابراهیم؛ وکیلی، غلامعلی؛ 1382، "پیش‌بینی عددی سیستم‌های زمستانی روی ایران: مطالعه مقایسه ای پارامتری سازی‌های فیزیکی"، هشتمین کنفرانس دینامیک شاره‌ها. 4-هدایتی، اکرم؛ آزادی، مجید؛ 1389، "راستی آزمایی پیش‌بینی بارش مدل منطقه‌ای MM5 روی ایران"، مجله فیزیک زمین و فضا دوره 26 ،شماره 3، 129-115. 5-آزادی، مجید؛ تقی‌زاده، احسان؛ معماریان، محمد حسین؛1389"مقایسه پیش‌بینی بارش در مدل منطقه‌ای MM5 و WRF بر روی ایران"، چهاردهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، 152-148. 6-مرادی، محمد؛ مرتضی‌پور، سامان؛ 1397، "پس پردازش خروجی مدل WRF به روش میانگین لغزان برای دما، دمای نقطه شبنم، دمای بیشینه و دمای کمینه، در ایستگاه هواشناسی فرودگاه رشت"، هواشناسی و علوم جو، شماره 2، 152-148. 7-ذوالجودی، مجتبی؛ قاضی میرسعید، مژگان؛ سیفری، زهرا؛ 1392، "بررسی صحت و دقت طرحواره‌های مختلف مدل WRF و ارزیابی پیش بینی بارش در ایران زمین"، تحقیقات جغرافیایی، 109، 194-187. 8-تقوی، فرحناز؛ نیستانی، ابوالفضل؛ سرمد، قادر؛ 1392، "بررسی صحت و دقت طرحواره‌های مختلف مدل WRF و ارزیابی پیش بینی بارش در ایران زمین"، مجله فیزیک زمین و فضا دوره 39 شماره 2، 170-145. 9-امینی، لیلا؛ پرهیزکار، داود؛ خاکیان، غلامرضا؛ 1393، "نقش مدل عددی wrf در عددی نمودن پیش‌بینی بارش‌های سنگین در استان اصفهان با درجه تفکیک 27 و 9 و 3 کیلومتر"، دومین کنفرانس ملی مدیریت و مهندسی سیلاب با رویکرد سیلاب‌های شهری. 10-آزادی، مجید؛ تقی‌زاده، احسان؛ معماریان، محمد حسین؛ 1391، "درستی سنجی پیش‌بینی بارش مدل تحقیقات آب و هوایی و پیش‌بینی وضع هوا (WRF) روی کشور ایران در دوره هشت ماهه نوامبر 2008 تا ژوئن 2009". مجله تحقیقات منابع آب ایران، سال هشتم، شماره 2، 59-48. 11-نوری، حمید؛ غیور، حسنعلی؛ مسعودیان، ابوالفضل؛ آزادی، مجید؛ 1392"بررسی الگوهای همدید-دینامیک رویدادهای بارش سنگین همرفت و غیر همرفت" تحقیقات جغرافیایی، 109، 239-215. 12-گودرزی، لیلا؛ بنی‌حبیب، محمدابراهیم؛ غفاریان، پروین؛ 1397، "بررسی الگوهای همدید - دینامیک رویدادهای بارش سنگین همرفت و غیرهمرفت"، پژوهش-های حفاظت آب و خاک (علوم کشاورزی و منابع طبیعی)، دوره 25 شماره 1، 242-229. 13-رنجبر، عباس؛ تاجبخش، سحر؛ مرادی، محمد؛ 1397، "مطالعه بارش‌های همرفتی کوتاه مدت منجر به رخداد سیل در منطقه کن و سیجان (مطالعه موردی: 28 تیرماه 1394)"، هواشناسی و علوم جو، دوره 1 شماره 2، 176-163 14- Jankov I., W.A. Jr. Gallus, M. Segal, B. Shaw, S. E. Koch, 2005, The Impact of Different WRF Model Physical parameterizations and Their Interactions on Warm Season MCS Rainfall. Wea. Forecasting, No. 20, pp. 1048-1060. 15- Hong S. Y., J. O Jade Lim, 2006, The WRF Single-Moment 6-Class Microphysics Scheme (WSM6). Journal of Korean Meteorological Society, No. 42, 2, pp. 129-151. 16- Cunningham, J., T. Nobis, E. Kuchera, S. Rentschler, S Rugg, M. Sittel, 2007, Jont Ensemble Forecast System (JEFS) Project UPDATE. Air Force Weather Agency, Offutt AFB, NE 68113. 17- Afandi, G., Morsy, M., El Hussieny, F. 2013. Heavy rainfall simulation over Sinai Peninsula using the weather research and forecasting model. Inter. J. Atm. Sci. pp: 1-11 18- Kryza, M., Werner, M., Wałszek, K., and Dore, A.J. 2013. Application and evaluation of the WRF model for high-resolution forecasting of rainfall-a case study of SW Poland. Meteorologische Zeitschrift. 22: 5. 595-601. 19- Azadi M., P. Rezazadeh, E. Mirzaei, G. A. Vakili, 2003, Numerical Forecast of Winter Systems over Iran: Comparision Study of Physic parameterization, 12th Fluid Conference, Iran. 20- Kalverla, P., Steeneveld, G., Ronda, R., Holtslag, A., 2019, Evaluation of three mainstream numerical weather prediction models with observations from meteorological mast IJmuiden at the North Sea, Wind Energy, 22, 34-38. 21- Jucker, M., Lane, T. P., Vincent, C. L., Webster, S., Wales, S. A., Louf, V., 2020, Locally forced convection in subkilometre-scale simulations with the Unified Model and WRF, Q.J.R. Meteorol. Soc., 146-732, 3450-3465. 22- Partridge, T. F., Winter, J. M., Kendall, A. D., Hyndman D.W., 2021, Cross-scale evaluation of dynamic crop growth in WRF and Noah-MP-Crop, Agricultural and Forest Meteorology, 296, 108217. 23-Warner, T., 2010: Numerical Weather and Climate Prediction. Cambridge: Cambridge University Press. 125. 24- (URL1) http://www2.mmm.ucar.edu/wrf/users 25- (URL2) http://www.vapor.ncar.edu 26-(URL3) http://www.dtcenter.org/met/users/ 27- (URL4) http://www.Asmerc.ac.ir
