ابراهیم اسعدی اسکویی؛ لیلا گودرزی؛ جلیل هلالی
چکیده
علیرغم نقش مهم رطوبت سطح خاک در مدیریت منابع آب و خاک متاسفانه در ایران شبکه سراسری پایش رطوبت خاک وجود نداشته و توزیع مکانی ایستگاه‌های اندازه‌گیری محدود می‌باشد. بنابراین، در پژوهش حاضر تلاش شد نقشههای توزیع مکانی و زمانی رطوبت خاک از محصولات SMAP در طی بازه زمانی 2015 تا 2021 در گستره ایران استخراج و تحلیل گردد. نتایج نشان می‌دهد مقادیر ...
بیشتر
علیرغم نقش مهم رطوبت سطح خاک در مدیریت منابع آب و خاک متاسفانه در ایران شبکه سراسری پایش رطوبت خاک وجود نداشته و توزیع مکانی ایستگاه‌های اندازه‌گیری محدود می‌باشد. بنابراین، در پژوهش حاضر تلاش شد نقشههای توزیع مکانی و زمانی رطوبت خاک از محصولات SMAP در طی بازه زمانی 2015 تا 2021 در گستره ایران استخراج و تحلیل گردد. نتایج نشان می‌دهد مقادیر ماهانه رطوبت خاک عمق 5 سانتیمتری در دوره 7 ساله در ایران بین 005/0 تا 538/0 مترمکعب بر مترمکعب متغیر بوده و میانگین زمانی-مکانی رطوبت خاک کشور 137/0 مترمکعب بر مترمکعب می‌باشد. تحلیل نقشههای میانگین ماهانه رطوبت خاک توسط SMAP نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار میانگین 7 ساله در ماه‌های فوریه و اوت به ترتیب 192/0 و 079/0 مترمکعب بر مترمکعب می‌باشد. از نظر پراکنش مکانی نیز بیشترین مقادیر میانگین سالانه رطوبت خاک در مناطق شمالی و غربی، و کمترین مقدار در مناطق مرکزی و جنوب شرقی متمرکز است. تحلیل مکانی رطوبت خاک بر اساس مقیاس استانی نیز نشان می‌دهد بالاترین میانگین سالانه رطوبت خاک در استان‌های گیلان، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد، و البرز به ترتیب 294/0، 243/0، 216/0 و 209/0 مترمکعب بر مترمکعب است در حالی که کمترین مقادیر آن را می‌توان در استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد به ترتیب 076/0، 091/0، و 096/0 مترمکعب بر مترمکعب مشاهده نمود. بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه که در مقیاس کلان کشور انجام شد، می‌توان از آن به عنوان ابزار سودمندی در مدیریت جامع منابع آب و خاک استفاده نمود.
