مخاطرات جوی و هشدار
سحر تاجبخش؛ پروین غفاریان؛ نفیسه پگاه فر
چکیده
بارشهای سیلآسای (زمستان 2015 و بهار 2016) در کشور خسارات مالی و گاهی جانی جبرانناپذیری را به همراه داشته است. بررسی دادههای دیدبانی نشان میدهند که مقدار مجموع بارش در برخی از ایستگاههای واقع در غرب کشور در ماه آوریل 2016 بیش از 3 برابر میانگین بلندمدت آنها میباشد. افزایش دمای آب سطح دریاها میتواند نقش مهمّی در این رخداد داشته ...
بیشتر
بارشهای سیلآسای (زمستان 2015 و بهار 2016) در کشور خسارات مالی و گاهی جانی جبرانناپذیری را به همراه داشته است. بررسی دادههای دیدبانی نشان میدهند که مقدار مجموع بارش در برخی از ایستگاههای واقع در غرب کشور در ماه آوریل 2016 بیش از 3 برابر میانگین بلندمدت آنها میباشد. افزایش دمای آب سطح دریاها میتواند نقش مهمّی در این رخداد داشته باشد. از این رو، در این پژوهش ارتباط وقوع این بارشها با تغییرات دمای سطح آب دریاهایی که رطوبت لازم برای تولید بارش را در کشور ایران فراهم میسازند، به صورت موردی بررسی شده است. مطالعه موردی، رخداد سیلاب استان خوزستان در ماه آوریل 2016 میباشد. نتایج این بررسی نشان میدهد که دمای سطح آب دریاهای سرخ، مدیترانه و غرب اقیانوس هند، در برخی نقاط، تا C° 3 افزایش داشتهاند. این وضعیت با کاهش دمای هوا تا C°1 در جنوب و جنوبغرب ایران و افزایش آن تا C° 2 در شمالغرب ایران به وقوع پیوسته است. در سطح زمین نیز بیهنجاری افزایشی فشار 1 هکتوپاسکال در تراز دریا و افت ارتفاع تا 20 متر در تراز 500 هکتوپاسکال در الگوهای میانگین ماهانه از دیگر نتایج این مطالعه میباشد. به این ترتیب سطح آب دریاها گرم و هوای روی آن سرد شده است که در تقویت شرایط جوی برای وقوع همرفت بسیار مؤثر است. از سوی دیگر با توجه به همگرایی جریانات جنوبی (از جنوب به شمال) و غربی، انتقال رطوبت از دریای سرخ، دریای عمان و غرب اقیانوس هند به سمت ایران بهتر انجام میشود که میتواند تقویت بارشها را در دامنههای رشته کوه زاگرس و حاشیه غربی کشور افزایش دهد. به این ترتیب دیده میشود که بیهنجاری مثبت دمای سطح آبها که با کاهش دمای ستون هوای روی آن همراهی میشود منجر به وقوع همرفتهای شدید روی دریاها شده و قطعاً در وقوع بارانهای سیلآسا در منطقه سهم داشته است.
پروین غفاریان؛ نفیسه پگاه فر؛ الهه اولاد
چکیده
ریزش برف سنگین که پدیدهای حدی محسوب میشود در استان گیلان موجب خسارات سنگین اقتصادی شده و زندگی عادی مردم را مختل مینماید. به منظور یافتن ساختار بزرگ مقیاس و همدیدی این پدیده، تاریخهای ریزش برف سنگین در بازهی زمانی 1964 تا 2014 استخراج شد. سپس الگوی فشار متوسط سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیلی در ترازهای 10 و 500 هکتوپاسکال و بیهنجاری ...
بیشتر
ریزش برف سنگین که پدیدهای حدی محسوب میشود در استان گیلان موجب خسارات سنگین اقتصادی شده و زندگی عادی مردم را مختل مینماید. به منظور یافتن ساختار بزرگ مقیاس و همدیدی این پدیده، تاریخهای ریزش برف سنگین در بازهی زمانی 1964 تا 2014 استخراج شد. سپس الگوی فشار متوسط سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیلی در ترازهای 10 و 500 هکتوپاسکال و بیهنجاری آنها نسبت به سالهای 1981 تا 2010 بررسی شدند. در این مطالعه از دادههای ایستگاه هواشناسی سینوپتیکی رشت و دادههای بازتحلیل مرکز ملی پیشبینی محیط زیست- مرکز ملی پژوهشهای جوی (NCEP/NCAR) استفاده شد. نتایج نشان داد که شدت وقوع این پدیده در سالهای اخیر افزایش یافته است. گرچه در تمامی سالها گرمایش ناگهانی پوشسپهر و تضعیف تاوهی قطبی رخ نداده است، اما در تمامی آنها الگوی بندالی در سطح 500 هکتوپاسکال به ویژه از نوع زوجی به چشم میخورد. الگوی فشار سطح زمین نشاندهندهی گسترش زبانههای پرفشار سیبری یا بالکان و در برخی موارد ترکیب این دو پرفشار است که با قرار گرفتن بر روی دریای خزر موجب بروز ناپایداری و انتقال رطوبت به سمت سواحل شمالی ایران شدهاند.