نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مرتضی خداقلی ¹
• راضیه صبوحی ²

¹ بخش تحقیقات منایع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویح کشاورزی،

² کارشناس بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویح کشاورزی، اصفهان، ایران

چکیده

یکی از قدم‌های مهم و اساسی در مطالعات خشکسالی و ترسالی در هر منطقه تعیین شاخص‌هایی است که بتوان براساس آن‌ها میزان شدت و تداوم خشکسالی و ترسالی را ارزیابی  و سپس تأثیر آن بر منابع آب منطقه‌ی مورد نظر را تعیین کرد. در این مطالعه با استفاده از آمار هشت ایستگاه سینوپتیک در حوضه آبخیز زاینده‌رود، شاخص‌های هواشناسی RAI، DI، BMDI، SPI، PNPI، SIAP محاسبه گردید. سپس به منظور تعیین مناسب‌ترین شاخص در حوضه زاینده‌رود شاخص‌های خشکسالی هواشناسی، با به کارگیری روش‌های کمینه‌ی بارش و همبستگی اسپیرمن ارزیابی شدند. نتایج شاخص‌های خشکسالی هواشناسی نشان داد درصد وقوع خشکسالی توسط شاخص‌های مختلف متفاوت می‌باشد، به طوری‌که شاخص RAI، 35 تا 45 درصد، DI، 30 درصد، BMDI، 20 تا 40 درصد، SPI، 15 تا 25 درصد، SIAP، 25 تا 35 درصد از سال‌های مورد بررسی را خشکسالی نشان می‌دهند و شاخص‌های RAI، BMDI، SPI و SIAP به ترتیب بیشترین درصد وقوع خشکسالی را در ایستگاه‌های شهرضا، ورزنه، آباده و ورزنه داشته و شاخص DI در تمامی ایستگاه‌ها به جز داران و کوهرنگ درصد وقوع خشکسالی برابر دارند. در نهایت با نگرش همزمان به دو روش کمینه بارش و همبستگی اسپیرمن، مشخص شد که شاخص‌های هواشناسی RAI و SIAP، شاخص‌های بهتری نسبت به سایر نمایه‌های خشکسالی می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

• شاخص‌های خشکسالی هواشناسی
• کمینه بارش
• همبستگی اسپیرمن
• حوضه زاینده‌رود

موضوعات

• خشکسالی

عنوان مقاله [English]

Evaluation and Comparison of Drought Indices and Determination the Suitable Index in Zayandehroud Basin

نویسندگان [English]

• Morteza Khodagholi ¹
• Razieh Saboohi ²

¹ Associate Prof.,Research Division of Natural Resources, Isfahan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Isfahan, I.R.Iran

² expert, Soil conservation and Watershed Management Research Department, Isfahan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Isfahan, I.R.Iran

چکیده [English]

Determination of indices is one of the basic and important steps in the study of wet and drought in each area. Indices can be evaluating the severity and duration of drought, and then the effect of them is determined on the water resources of the area. In this study, meteorological indices (Root Mean Square Error, Percent of Normal Precipitation Index, Rainfall Anomaly Index, Standardized Precipitation Index, DI, PNPI, and SIAP) was calculated using data of eight synoptic stations. The names of the stations are Meime, Varzane, Esfahan, Daran, Koohrang, Shahrekord and Shahreza in Zayandehroud watershed. Then for determine of the most suitable index in Zayandehroud watershed, meteorological drought indices using the minimum of precipitation and correlation methods were evaluated. The results of meteorological drought indices showed that the percentage of drought is different using different indices, as the RAI, DI, BMDI, SPI, SIAP showed that 35 to 45, 30, 20 to 40, 15 to 25, 25 to 35 percent of studied years are drought, respectively. RAI, BMDI, SPI and SIAP showed the highest percentage of occurrence of drought in Shahreza, Varzane, Abadeh and Varzane, respectively. DI index had equal percent of drought in all station except for Daran and Kuhrang stations. Finally, by the attitude of the two methods at the same time, was determined that meteorological drought of RAI and SIAP are better Indices than other drought indices.

کلیدواژه‌ها [English]

• Meteorological drought indices
• minimum of precipitation
• Spearman correlation and Zayandehroud Basin