نوع مقاله : مقاله ترویجی
نویسنده
معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی
چکیده
شناخت و محاسبه شاخصهای خشکسالی از جمله فعالیتهایی است که میتواند پژوهشگران رشتههای مختلف زیست محیطی را با شدت و تداوم یک دوره خشکسالی در یک محیط طبیعی آشنا نماید. اگر چه بسیاری از شاخصهایی که حتی آمار و اطلاعات مورد نیاز آن‌ها در ایران وجود دارد، نیازمند بازبینی بر اساس توان و شرایط زیست محیطی منطقه مورد مطالعه میباشد. با این حال میتوان به بعضی از شاخصهای خشکسالی اشاره نمود که محاسبه آن‌ها نیازمند استفاده از فراسنجهایی است که ممکن دست‌یابی به آن‌ها امکان‌پذیر نباشد. بنابراین شاخص رطوبت محصول که در این مقاله به آن پرداخته شده،گامی است که بتوان پژوهشگران را جهت بررسیهای بیشتر و دقیق‌تر خشکسالی یاری نموده و آگاهیهای لازم را جهت تهیه مولفههای اقلیمی مناسب برای محاسبه چنین شاخصهایی بر اساس توانهای محیطی و اقلیمی منطقه مورد مطالعه فراهم آورد. مقاله حاضر در واقع تحقیقی جهت معرفی روشی برای مطالعات آینده محققان کشاورزی به منظور ارائه مدلهای متناسب با وضعیت اقلیمی کشور است.
شاخص رطوبت محصول از جمله شاخصهایی است که در زمینه خشکسالی کشاورزی و بررسی نیاز رطوبت هفتگی محصول کاربرد دارد. این شاخص که توسط پالمر (Palmer) پایهگذاری شده است، میتواند کارشناسان را جهت شناخت وضعیت رطوبتی محصولات کشاورزی در کوتاه مدت یاری نماید. اگرچه این شاخص برای محاسبه دوره طولانی مدت کاربرد چندانی ندارد، ولی به جهت ناهنجاری رطوبتی حتی در مقیاس هفتگی نیز دارای اهمیت است و در طول دوره رشد نیز باید به آن پرداخته شود، بطوریکه بررسی و تحلیل آن از ضروریات هر منطقه کشاورزی میباشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Study of the CMI Efficiency in Drought Monitoring
1- کوچکی، عوض و نصیری محلاتی، مهدی، 1373. اکولوژی گیاهان زراعی (چاپ دوم)، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
)