مقاله پژوهشی
محمد مرادی؛ عباس رنجبر
چکیده
در این مطالعه با نگاهی کوتاه به مبانی نظری محاسبه کمیت‌های چگالی و فشار بخار آب، این دو کمیت بطور موردی در سال‌های 2004، 2005 و 2015 برای 184 ایستگاه همدیدی هواشناسی محاسبه شد. نتایج نشان داد که متوسط ماهانه، فصلی و سالانه چگالی هوا در سواحل دریای خزر و سواحل جنوبی ایران بیشینه و در ارتفاعات زاگرس و البرز مرکزی کمینه می‌باشد. این شرایط با ...
بیشتر
در این مطالعه با نگاهی کوتاه به مبانی نظری محاسبه کمیت‌های چگالی و فشار بخار آب، این دو کمیت بطور موردی در سال‌های 2004، 2005 و 2015 برای 184 ایستگاه همدیدی هواشناسی محاسبه شد. نتایج نشان داد که متوسط ماهانه، فصلی و سالانه چگالی هوا در سواحل دریای خزر و سواحل جنوبی ایران بیشینه و در ارتفاعات زاگرس و البرز مرکزی کمینه می‌باشد. این شرایط با مبانی نظری مبنی بر کاهش نمائی چگالی با ارتفاع، هماهنگ است. بررسیها نشان داد که متوسط ماهانه، فصلی و سالانه چگالی هوا در سواحل دریای خزر از مقدار متناظر آن در سواحل جنوبی ایران بیشتر است. این شرایط به سبب تغییرات فشار هوا رخ می‌دهد به طوری که در ماه‌های سرد و فصل سرد که پرفشار سرد سیبری توسعه مییابد و پشته آن مناطق مختلف ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد، فشار هوا در سواحل دریای خزر بیشتر از سواحل جنوبی ایران افزایش مییابد. بنابراین در این شرایط متوسط چگالی هوا در ماه ژانویه و فصل زمستان در سواحل دریای خزر بیشتر از مقادیر متناظر آن در سواحل جنوبی ایران می‌باشد. از بررسی متوسط فشار بخار آب نیز دیده شد که مقادیر متوسط ماهانه فشار بخار آب در سواحل دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان بیشینه و در مناطق کوهستانی کمینه می‌باشد.
مقاله پژوهشی
محمد سلیقه؛ مهری اکبری؛ فهیمه شاکری
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی تحولاتی است که در نیوار باعث ایجاد پدیده مخاطره‌آمیز تگرگ می‌شود. این تحولات شامل تحولات دینامیکی و حرارتی است. در پیش‌بینی‌های اقلیمی، شاخص‌های متفاوتی برای ارزیابی پایداری و ناپایداری اتمسفر که عامل ایجاد تگرگ است بکار گرفته می‌شود. شاخص‌های مورد مطالعه در این پژوهش عبارتند از: SHOW ،Thomson، K، BI، RI، JEFF، ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی تحولاتی است که در نیوار باعث ایجاد پدیده مخاطره‌آمیز تگرگ می‌شود. این تحولات شامل تحولات دینامیکی و حرارتی است. در پیش‌بینی‌های اقلیمی، شاخص‌های متفاوتی برای ارزیابی پایداری و ناپایداری اتمسفر که عامل ایجاد تگرگ است بکار گرفته می‌شود. شاخص‌های مورد مطالعه در این پژوهش عبارتند از: SHOW ،Thomson، K، BI، RI، JEFF، Boyden، DCI، KO، SOI. دوره مورد مطالعه سال‌های 1980 تا 2010 می‌باشد. دراین پژوهش مشخص شد هنگامی که تگرگ در مشهد رخ می‌دهد؛ شاخص‌های ناپایداری، بویژه در بعدازظهرها، تشدید شده است. و نتایج بدست آمده از کل شاخص‌ها وقوع ناپایداری شدید جوی در حد طوفان تندری در مشهد را مورد تأیید قرار می‌دهد. بررسی نمودارهای نحوه تغییرات پارامترهای هواشناسی در روزهای وقوع تگرگ و روز قبل از آن، نشان دهنده کاهش دما، فشارهوا و افزایش رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم است. بیشترین فراوانی وقوع تگرگ طی ساعات 9 تا 13 UTC)) در منطقه مورد مطالعه رخ داده است. همچنین بیشترین فراوانی این پدیده در ماه‌های مارس تا می مشاهده شده است. بررسی الگوهای سینوپتیکی نشان داد که در تراز 500 هکتوپاسکال ریزش تگرگ در مشهد در اثر تشکیل و تقویت زبانه کم ارتفاع، واگرایی سطوح میانی ورد سپهر و ناپایداری ناشی از ریزش هوای سرد می‌باشد. در تراز دریا، تقویت کم‌فشار و نفوذ هوای گرم به منطقه بوده است.
مقاله پژوهشی
زهرا قصابی؛ مائده فتحی؛ پرویز رضازاده؛ عباس رنجبر سعادت آبادی
چکیده
بارش برف در مناطق مختلف از الگوهای متفاوتی تبعیت می‌کند. شدت بارش در مناطق پرجمعیتی مانند تهران به دلیل موقعیت خاص توپوگرافی(دامنه-ی جنوبی رشته‌کوه البرز)، اثر آن بر زیرساخت‌های شهری و اختلال در حمل و نقل در مدیریت شهری و استان اهمیت دارد. در این پژوهش رخداد بارش سنگین برف در استان تهران طی روزهای 27 و 28 ژانویه 2018 با ویژگی رخداد بیشینه‌ی ...
بیشتر
بارش برف در مناطق مختلف از الگوهای متفاوتی تبعیت می‌کند. شدت بارش در مناطق پرجمعیتی مانند تهران به دلیل موقعیت خاص توپوگرافی(دامنه-ی جنوبی رشته‌کوه البرز)، اثر آن بر زیرساخت‌های شهری و اختلال در حمل و نقل در مدیریت شهری و استان اهمیت دارد. در این پژوهش رخداد بارش سنگین برف در استان تهران طی روزهای 27 و 28 ژانویه 2018 با ویژگی رخداد بیشینه‌ی برف در مناطق جنوبی استان نسبت به مناطق کوهستانی شمال آن از دیدگاه همدیدی و دینامیکی بررسی شد. بعلاوه شبیه‌سازی جو با مدل میان‌مقیاس پیش‌بینی عددی وضع هوا (WRF) انجام شد. نتایج نشان داد که استقرار جبهه ساکن در جنوب دامنه‌های البرز به مدت دو روز سبب بیشینه فعالیت سامانه در بخش‌های جنوبی استان نسبت به ارتفاعات شمال آن شده است. گسترش زبانه پرفشار حرارتی روسیه تا فلات ایران در تقابل با سامانه کم‌فشار مدیترانه و زبانه کم‌فشار سودانی در نیمه جنوبی و مرکز ایران، گرادیان دمای شدید در منطقه ایجاد کرده است. همزمان با فعالیت جبهه گرم در دشت‌های جنوب استان، بیشینه تاوایی پتانسیلی در جلوی ناوه، فرارفت تاوایی منفی در جنوب دریای خزر و فرارفت تاوایی مثبت در جنوب‌غرب، غرب و مرکز ایران مشاهده شد. همچنین، ارتفاع وردایست به مقدار 250دکامتر در منطقه کاهش نشان داد و بیشینه همگرایی شار رطوبت در دامنه‌های جنوب‌غرب رشته‌کوه البرز و بخش‌هایی از مرکز کشور مشاهده شد. نتایج شبیه‌سازی بارش تجمعی 24 ساعته نشان داد که مدل در پیش‌بینی بارش در منطقه‌ی مطالعه فروتخمین داشته و جایگاه هسته بارش را به‌درستی پیش‌بینی نکرده است.
مقاله پژوهشی
سید محمد رضا حسینی؛ روح الله فتاحی؛ امید محترمی
چکیده
تبخیر- تعرق یکی از مهم‌ترین اجزای چرخه هیدرولوژی است که برآورد آن در مدیریت منابع آب نقش مهمی دارد. در تحقیق حاضر امکان بهبود دقت روش هارگریوز جهت برآورد تبخیر- تعرق به کمک ضریب اصلاحیK با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل درخت تصمیم M5 مورد بررسی قرار گرفت. این ضریب برابر با نسبت تبخیر- تعرق مدل پنمن مونتیث فائو به روش هارگریوز می ...
بیشتر
تبخیر- تعرق یکی از مهم‌ترین اجزای چرخه هیدرولوژی است که برآورد آن در مدیریت منابع آب نقش مهمی دارد. در تحقیق حاضر امکان بهبود دقت روش هارگریوز جهت برآورد تبخیر- تعرق به کمک ضریب اصلاحیK با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل درخت تصمیم M5 مورد بررسی قرار گرفت. این ضریب برابر با نسبت تبخیر- تعرق مدل پنمن مونتیث فائو به روش هارگریوز می باشد. داده‌های آب و هوائی مورد استفاده در این تحقیق در بازه‌ی زمانی 2013-2004 از ایستگاه فرخشهر و فرودگاه شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری شامل دمای حداقل، دمای حداکثر و رطوبت نسبی میانگین با اقلیم سرد و خشک اخذ شده است. داده ها به دو قسمت 75 درصد برای آموزش و اعتبار سنجی و 25 درصد برای تست تقسیم شدند. نتایج نشان می‌دهد که شبکه عصبی و مدل درخت تصمیمم عملکرد خوبی در مدلسازی ضریب اصلاحی دارند. قبل از استفاده از ضریب اصلاحی برای ایستگاه فرخشهر ریشه میانگین مربعات خطا مدل هارگریوز نسبت به روش پنمن مونتیث فائو RMSE=0/90 بود که این مقدار بعد از استفاده از ضریب اصلاحی به کمک شبکه عصبی به RMSE=0/69 و با از استفاده از ضریب اصلاحی به کمک درخت تصمیمم به RMSE=0/72 رسید. به طور کلی نتایج نشان داد که بعد از استفاده از ضریب اصلاحی عملکرد مدل هارگریوز بهبود یافته است. نتبج نشان داد که عملکرد شبکه عصبی مصنوعی‌دقیق تر است ولی مدل درختی روابط خطی، ساده‌تر و قابل فهم‌تری را ارائه می‌دهد.
مقاله پژوهشی
عبدالرسول قنبری
چکیده
خشکسالی ها از جمله مهم ترین بلایای طبیعی هستند که علی رغم تلفات انسانی کم، از خسارت های اقتصادی و تبعات اجتماعی فراوانی برخوردار هستند. خشکسالی ها به چندشکل اقلیمی، هیدرولوژی، کشاورزی،اقتصادی واجتماعی دیده می شوند؛ که نوع اول آن در وقوع و خاتمه انواع دیگر از تقدم و اولویت برخوردار است. تحقیق حاضر خشکسالی اقلیمی را مد نظر قرار داده ...
بیشتر
خشکسالی ها از جمله مهم ترین بلایای طبیعی هستند که علی رغم تلفات انسانی کم، از خسارت های اقتصادی و تبعات اجتماعی فراوانی برخوردار هستند. خشکسالی ها به چندشکل اقلیمی، هیدرولوژی، کشاورزی،اقتصادی واجتماعی دیده می شوند؛ که نوع اول آن در وقوع و خاتمه انواع دیگر از تقدم و اولویت برخوردار است. تحقیق حاضر خشکسالی اقلیمی را مد نظر قرار داده و کاربرد شاخص های معتبر خشکسالی را بر روی ایستگاه های مختلف کشور ارزیابی نموده است. از بین تمامی ایستگاه های موجود، ایستگاه هایی که دارای آمار هواشناسی کامل تر و معتبرتری نسبت به بقیه ایستگاه ها بودند، انتخاب شدند. بدین منظور،از آمار بارش بیست وپنج ساله (1990-2014) نه(9) ایستگاه با شرط برخورداری از پرید و دقت کامل و توزیع جغرافیایی مناسب درسطح استان، استفاده گردید. شاخص بارش استاندارد شده(SPI) در مقیاس زمانی 12، 24 و 48 ماهه در ایستگاههای منتخب ؛محاسبه و نقشه های درونیابی تهیه شد. و در نهایت به منظور شناسایی الگوی خشکسالی و نمایش آن بر روی نقشه به ترتیب از آماره خودهمبستگی فضایی موران و تحلیل لکه های داغ استفاده شد. ویژگی های خشکسالی استان نشان می دهد که تقریباٌ تمامی نقاط استان رخداد خشکسالی را با شدت و ضعفهای متفاوت تجربه می کنند.از نظر شدت خشکسالی نتایج بررسی بیانگر این است که هر قدر مقیاس زمانی بالاتر می رود، ارقام SPI نیز بالاتر می رود. ؛ اما قدر مطلق خشکسالی کم می شود. بدین ترتیب که در مقیاس زمانی 12 ماهه با مقدار 59/2-، ایستگاه نی ریز و شیراز در مقیاس
مقاله پژوهشی
مهدی نارنگی فرد؛ عبدالعلی کمانه
چکیده
واکاوی و پیش‌بینی سامانه‌های پیچیده و تغییرات فراسنج‌های آب و هوایی غیر خطی به ویژه بارش با استفاده از انگاره‌های آشوبی، برخالی و فازی راهکار مناسبی برای شناخت سیر تعادلی و تحلیل‌های دینامیکی در تغییرات این فراسنج‌ها است. در همین راستا در این پژوهش ، دینامیک نوسانات فراسنج آب و هوایی بارش به تفکیک ماه‌های همراه با بارش، در ایستگاه ...
بیشتر
واکاوی و پیش‌بینی سامانه‌های پیچیده و تغییرات فراسنج‌های آب و هوایی غیر خطی به ویژه بارش با استفاده از انگاره‌های آشوبی، برخالی و فازی راهکار مناسبی برای شناخت سیر تعادلی و تحلیل‌های دینامیکی در تغییرات این فراسنج‌ها است. در همین راستا در این پژوهش ، دینامیک نوسانات فراسنج آب و هوایی بارش به تفکیک ماه‌های همراه با بارش، در ایستگاه همدید شیراز در بازه زمانی بلند مدت 58 ساله (1956-2013) با رویکرد برخالی مورد واکاوی قرار گرفت. برای انجام این پژوهش پس از هم مرجع سازی ریاضی فراسنج بارش هر ماه با اعمال ساختار مثلثاتی برخالی بر روی داده‌های بدست آمده به مقایسه نتایج حاصله با هندسه کلاسیک برخالی پرداخته شد. بر اساس یافتههای این پژوهش، روند ماهانه بارش در هفت ماه توام با بارش در ماه‌های ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، می، نوامبر و دسامبر از ساختار برخالی پیروی نمیکند؛ به بیان دیگر منطق حاکم بر ساختار فراسنج بارش در هفت ماه همراه با بارش از حالت تعادل به ناتعادلی است. جهت بررسی کامل دینامیک تغییرات این فراسنج در ماه‌های توام با بارش در پژوهشهای آینده باید از منطق آشوبی و یا فازی نیز بهره گرفت.
مقاله پژوهشی
بهناز برائی نژاد؛ نسرین سیاری؛ محمدباقر رهنما؛ سودابه گلستانی کرمانی
چکیده
درچند دهه اخیر افزایش دمای زمین موجب برهم خوردن تعادل اقلیمی شده و تغییرات گسترده‌ای در بیشتر نقاط کره زمین ایجاد کرده که از آن به‌عنوان تغییراقلیم یاد می‌شود. در این بین، خشکسالی پدیده‌ای غیر قابل اجتناب است که به شدت از تغییراقلیم تأثیر می‌پذیرد و توجه به روند تغییرات خشکسالی و پیش‌بینی آن می‌تواند در برنامه‌ریزی جهت کنترل ...
بیشتر
درچند دهه اخیر افزایش دمای زمین موجب برهم خوردن تعادل اقلیمی شده و تغییرات گسترده‌ای در بیشتر نقاط کره زمین ایجاد کرده که از آن به‌عنوان تغییراقلیم یاد می‌شود. در این بین، خشکسالی پدیده‌ای غیر قابل اجتناب است که به شدت از تغییراقلیم تأثیر می‌پذیرد و توجه به روند تغییرات خشکسالی و پیش‌بینی آن می‌تواند در برنامه‌ریزی جهت کنترل و کاهش اثرات آن مؤثر باشد. در این پژوهش با استفاده از مدل گردش عمومی جو HadCM3 و مدل ریزمقیاس‌نمایی LARS-WG، تحت سناریوهای انتشار A1B ،B1 و A2، تغییرات بارش و دمای روزانه ایستگاه سینوپتیک رفسنجان در دوره زمانی 2042-2018 مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله اول، بالا بودن ضریب تعیین (R2) وجود همبستگی معنی‌دار بین داده‌های شبیه-سازی شده توسط مدلLARS-WG و داده‌های مشاهداتی را نشان داد که موید قابلیت مدل برای شبیه‌سازی داده در دوره‌های آینده است و در مرحله بعدی شاخص‌هایRDI و EDI برای دوره پایه 2018-1993 و دوره آینده 2042-2018 محاسبه شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که سناریوی انتشار A2 وضعیت وخیم‌تری را برای خشکسالی‌های آینده منطقه پیش‌بینی می‌کند. همچنین نتایج حاصله نشان داد که به‌طورکلی سال‌های 2019-2018، 2021-2020، 2029-2028 و 2040-2039 در هر سه سناریو به صورت مشترک درگیر خشکسالی هیدرولوژیکی خواهند بود و فراوانی خشکسالی نسبت به دوره پایه افزایش نشان داد.
مقاله پژوهشی
ابراهیم اسعدی اسکویی؛ سامان مرتضی پور
چکیده
دما یکی از پارامترهای اصلی اقلیمی است که تغییرات آن اثر بسیار زیادی بر بسیاری از فرایندهای طبیعی دارد و از طرف دیگر شاخص های دمایی به عنوان اصلی ترین شاخص‌های آشکارساز در رخداد تغییر اقلیم در مطالعات اقلیمی مورد توجه است. در این مطالعه با استفاده از داده‌های روزانه دمای 30 ساله فراسنج‌های دمایی پنج ایستگاه سینوپتیک در استان گیلان، ...
بیشتر
دما یکی از پارامترهای اصلی اقلیمی است که تغییرات آن اثر بسیار زیادی بر بسیاری از فرایندهای طبیعی دارد و از طرف دیگر شاخص های دمایی به عنوان اصلی ترین شاخص‌های آشکارساز در رخداد تغییر اقلیم در مطالعات اقلیمی مورد توجه است. در این مطالعه با استفاده از داده‌های روزانه دمای 30 ساله فراسنج‌های دمایی پنج ایستگاه سینوپتیک در استان گیلان، تغییرات اقلیمی فراسنج های دمایی و همچنین نمایه‌های اقلیمی فرین دمایی در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل نتایج، سطوح معنی‌داری 1/0، 1، 5 و 10 درصد در نظر گرفته شد. آشکارسازی روند به وسیله آزمون‌های روند من-کندال آماری و گرافیکی، رگرسیون تک متغیره و نمایه-های اقلیمی فرین با هم مطابقت داشتند. نتایج نشان میدهند کمیت‌های دمایی با سطح اطمینان مناسبی شامل روند افزایشی در منطقه هستند. میانگین حسابی میزان افزایش دما در ایستگاه ها 0.5 و برای نمونه، شهر رشت دارای روند افزایشی 46/0 درجه سلسیوس در دهه برای دمای میانگین بود که معادل افزایش 38/1 درجه سلسیوس در دوره 30 ساله مورد مطالعه است. سایر شاخص های حدی مورد بررسی نیز نشان میدهند در منطقه، رخداد تغییر اقلیم ناشی از متغیرهای دمایی در جهت افزایش معنی‌دار وجود دارد. تغییرات اقلیمی فراسنج های دمایی بیشترین وابستگی را در فصل تابستان و کمترین وابستگی را در فصل پاییز دارند.
مقاله پژوهشی
شکور طافی؛ آرش بلادی؛ امیر سلطانی محمدی؛ خشایار پیغان
چکیده
تخمین میزان دقیق مقدار تبخیر و تعرق گیاه مرجع نه تنها در برنامه‌ریزی آبیاری و تعیین دور آبیاری، بلکه در مطالعات مربوط به مدلسازی بیلان آب از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف از این پژوهش، مقایسه و ارزیابی نه روش مختلف تخمین تبخیر و تعرق گیاه مرجع در سه دسته کلی مبتنی بر دما، تابش و انتقال جرم در نه ایستگاه مطالعاتی از سال 1999 تا 2019 در ...
بیشتر
تخمین میزان دقیق مقدار تبخیر و تعرق گیاه مرجع نه تنها در برنامه‌ریزی آبیاری و تعیین دور آبیاری، بلکه در مطالعات مربوط به مدلسازی بیلان آب از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف از این پژوهش، مقایسه و ارزیابی نه روش مختلف تخمین تبخیر و تعرق گیاه مرجع در سه دسته کلی مبتنی بر دما، تابش و انتقال جرم در نه ایستگاه مطالعاتی از سال 1999 تا 2019 در استان لرستان می‌باشد. نتایج این روش-ها با نتایج حاصل از روش مرجع، فائو پنمن مانتیث، مقایسه گردید. ارزیابی عملکرد روشهای مختلف با آمارههای R2 ، RMSE و CRM صورت گرفت. نتایج نشان داد که در اکثر ایستگاههای مطالعاتی، در بین روشهای مبتنی بر دما، روش هارگریوز سامانی، در بین روشهای مبتنی بر تابش خورشید، روش مک کینگ و نیز در بین روشهای مبتنی بر انتقال جرم، روش WMO بهترین عملکرد را با ثبت بیشترین R2 و کمترین RMSE ارائه دادند. همچنین با استفاده از نرم افزار ArcGIS نیز پهنهبندی مکانی انجام شد و نقشه هر دسته ارائه گردید.
مقاله ترویجی
فاطمه بشیریان؛ مرضیه مجدبرزکی
چکیده
فنولوژی، به مطالعه وقایع ادواری طبیعی درزندگی گیاهان و جانوران مربوط می‌باشد. تغییر در وقایع فنولوژی، یکی از واکنش‌های مهم موجودات زنده به تغییرات اقلیمی است.در این پژوهش مراحل فنولوژیکی درخت گیلاس رقم سیاه مشهد و نیازهای حرارتی آن، در منطقه‌ی برزک کاشان طی سال‌های 95-1394 که مطابق شاخص SPI دارای شرایط نرمال اقلیمی بود؛ بررسی شده است. ...
بیشتر
فنولوژی، به مطالعه وقایع ادواری طبیعی درزندگی گیاهان و جانوران مربوط می‌باشد. تغییر در وقایع فنولوژی، یکی از واکنش‌های مهم موجودات زنده به تغییرات اقلیمی است.در این پژوهش مراحل فنولوژیکی درخت گیلاس رقم سیاه مشهد و نیازهای حرارتی آن، در منطقه‌ی برزک کاشان طی سال‌های 95-1394 که مطابق شاخص SPI دارای شرایط نرمال اقلیمی بود؛ بررسی شده است. بدین منظور سایت دیدهبانی پارامترهای هواشناسی و مراحل فنولوژیک احداث گردید و دیدهبانی های مراحل فنولوژیک همزمان با دیدهبانیهای هواشناسی مطابق با دستورالعمل BBCHانجام گرفت. نتایج نشان داد که در منطقه مورد مطالعه، درخت گیلاس در چرخهی بیولوژیکی سالانهی خود تا پایان دوره رسیدگی میوه به 2040 درجه روز برحسب دمای مؤثر و 2775 واحد حرارتی بر حسب دمای فعال نیاز دارد. بیشترین واحد حرارتی مورد نیاز گیلاس مربوط به مرحله نمو جوانه انتهایی است که به ترتیب برابر با 8/658 درجه روز مؤثر و 5/845 درجه روز فعال می‌باشد و کمترین واحد حرارتی با 91 درجه روز مؤثر و 127 درجه روز فعال مربوط به مرحله نموبرگ می‌باشد.
مقاله پژوهشی
محمد انصاری قوجقار؛ ایمان بابائیان؛ مسعود پورغلام آمیجی؛ احسان پارسی
چکیده
توسعه فضای سبز شهری و کاهش منابع آبی، نگرانی‌های تأمین آب برای آینده را افزایش می‌دهد. در همین راستا محاسبه اصولی نیاز آبی گیاهان فضای سبز، نقش مهمی در استفاده بهینه از آب دارد. این پژوهش به منظور تعیین نیاز آبی فضای سبز منطقه 4 شهرداری تهران و محاسبه منابع آبی مورد نیاز کل فضای سبز منطقه صورت انجام شد. برای تعیین نیاز آبی گیاهان فضای ...
بیشتر
توسعه فضای سبز شهری و کاهش منابع آبی، نگرانی‌های تأمین آب برای آینده را افزایش می‌دهد. در همین راستا محاسبه اصولی نیاز آبی گیاهان فضای سبز، نقش مهمی در استفاده بهینه از آب دارد. این پژوهش به منظور تعیین نیاز آبی فضای سبز منطقه 4 شهرداری تهران و محاسبه منابع آبی مورد نیاز کل فضای سبز منطقه صورت انجام شد. برای تعیین نیاز آبی گیاهان فضای سبز، از روش کالیفرنیا (wucols) و جهت محاسبه تبخیر و تعرق مرجع و مقدار بارندگی مؤثر، از داده‌های اقلیمی ایستگاه هواشناسی شمال تهران در بازه 30 ساله (1395-1365) استفاده شد. مساحت خالص فضای سبز منطقه مورد مطالعه 5683 هکتار به دست آمد که شامل 20/215 هکتار بوستان شهری، 73/5311 جنگل‌کاری و 3/156 هکتار سایر تقسیمات فضای سبز بود. راندمان آبیاری در این منطقه به طور متوسط 35 درصد برآورد شد. نتایج نشان داد که میزان حجم آب مورد نیاز سالانه برای آبیاری کل فضای سبز منطقه مورد نظر در حدود 6/48 میلیون مترمکعب با راندمان 35 درصد و در حدود 3/47 میلیون مترمکعب با راندمان 45 درصد برآورد شد. بنابراین با سناریوی افزایش راندمان آبیاری تنها به میزان 10 درصد، 3/1 میلیون مترمکعب در سال، صرفه‌جویی در منابع آب موجود صورت خواهد گرفت. با توجه به میزان آب قابل برداشت از منابع آبی منطقه که برابر با 62/23 میلیون مترمکعب در سال می‌باشد، کمبود منابع آبی سالانه منطقه محاسبه و میزان آن برابر 98/24 میلیون مترمکعب با راندمان 35 درصد تخمین زده شد که این مهم، مدیریت دقیق و راهکارهای عملیاتی فوری را می‌طلبد.
مقاله پژوهشی
عاطفه صیادی شهرکی؛ سعید برومندنسب؛ عبدعلی ناصری؛ امیر سلطانی محمدی
چکیده
تبخیر و تعرق یک پدیده چند متغیره و پیچیده است که به عوامل متعدد اقلیمی بستگی دارد و دقیق‌ترین روش برای برآورد آن، لایسیمتر است. اما استفاده از لایسیمتر، مستلزم وقت و هزینه زیادی است، از این رو تخمین تبخیر و تعرق با استفاده از پارامترهای هواشناسی و مدل‌های تجربی انجام می-گیرد. این مدل‌ها دارای ضرایبی هستند که معرف شرایط منطقه‌ای است ...
بیشتر
تبخیر و تعرق یک پدیده چند متغیره و پیچیده است که به عوامل متعدد اقلیمی بستگی دارد و دقیق‌ترین روش برای برآورد آن، لایسیمتر است. اما استفاده از لایسیمتر، مستلزم وقت و هزینه زیادی است، از این رو تخمین تبخیر و تعرق با استفاده از پارامترهای هواشناسی و مدل‌های تجربی انجام می-گیرد. این مدل‌ها دارای ضرایبی هستند که معرف شرایط منطقه‌ای است که مدل در آن منطقه، واسنجی شده است؛ لذا کاربرد این مدل‌ها برای هر منطقه، نیاز به بررسی دارد. امروزه شبکه‌های عصبی مصنوعی کاربرد بسیاری در مسائل مختلف مهندسی آب که رابطه و الگوی مشخصی بین عوامل مؤثر بر وقوع یک پدیده وجود ندارد، پیدا کرده‌اند. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی مدل شبکه عصبی و مدل‌های تجربی در برآورد تبخیر و تعرق گیاه با استفاده از داده‌های هواشناسی روزانه و داده‌های لایسیمتری 3 ساله (فروردین 1395 تا اسفند 1397)، برای کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی می‌باشد. نتایج نشان داد که مدل شبکه عصبی مصنوعی نسبت به مدل‌های تجربی به‌کار رفته، عملکرد مناسب‌تری داشته و دارای RMSE، MAE و R2 به ترتیب 125/0، 24/0 و 97/0 برابر میلی‌متر بر روز می‌باشد و همچنین در بین مدل‌های تجربی، مدل پنمن- فائو- مانتیث با RMSE، MAE و R2 به-ترتیب 07/2، 09/3 و 91/0 برابر میلی‌متر بر روز در اولویت قرار دارد. همچنین برای ارزیابی دقت مدل شبکه عصبی با کاهش پارامترهای اقلیمی 10 سناریو تعریف شد. نتایج نشان داد از میان تمامی متغیرهای هواشناسی، دمای حداکثر، دمای حداقل و سرعت باد اهمیت بیش‌تری در برآورد تبخیر و تعرق دارند.
