مقاله پژوهشی
زینب ذاکری؛ مجید آزادی؛ فاطمه صحرائیان
دوره 38، 87-86 ، مهر 1393، صفحه 3-10
چکیده
در این مطالعه برونداد مدل WRF[1] برای پیش‌بینی بارش در مناطق مختلف کشور در بازه زمانی ابتدای فوریه تا انتهای می سال 2009 میلادی برای پیش‌بینی‌های 42، 66 و90 ساعته مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور برونداد بارندگی تجمعی مدل WRF در دوره زمانی مذکور با مقادیر متناظر دیدبانی یعنی بارندگی تجمعی 24ساعته در336 ایستگاه هواشناسی همدیدی در سطح ...
بیشتر
در این مطالعه برونداد مدل WRF[1] برای پیش‌بینی بارش در مناطق مختلف کشور در بازه زمانی ابتدای فوریه تا انتهای می سال 2009 میلادی برای پیش‌بینی‌های 42، 66 و90 ساعته مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور برونداد بارندگی تجمعی مدل WRF در دوره زمانی مذکور با مقادیر متناظر دیدبانی یعنی بارندگی تجمعی 24ساعته در336 ایستگاه هواشناسی همدیدی در سطح کشور مقایسه شده است. با در نظر گرفتن آستانههای متفاوت برای بارش و تشکیل جدول توافقی برای وقوع یا عدم وقوع بارش درآستانههای مختلف، کمیتهای عددی مربوط به مهارت مدل محاسبه و تحلیل شدهاند. نتایج نشان می‌دهد که نزدیک به هفتاد و پنج درصد موارد از پیشبینیها درست بوده است. هر چند مهارت مدل در پیش‌بینی بارش برای آستانههای مختلف متفاوت است به گونهای که با افزایش آستانه بارش مهارت مدل در پیش‌بینی مقدار بارندگی کاهش مییابد. در مجموع به نظر می‌رسد مدل از قابلیت به نسبت مطلوبی برای پیش‌بینی بارندگی در چارچوب عملیاتی در منطقه ایران برخوردار است.
مقاله پژوهشی
علی اصغر پورعزّت؛ طهمورث حسن قلی پور؛ فاطمه حسین علی طهرانی
دوره 38، 87-86 ، مهر 1393، صفحه 11-28
چکیده
تجاری‌سازی در سازمان‌های دولتی ایران خود به تنهایی، یک مقوله بحث برانگیز و پرچالش بوده و این چالش زمانی بیشتر می‌شود که خدمات و محصول سازمان‌ها دانش و خرد بوده و تعیین جایگاه و ارزش این محصولات با استفاده از مکانیسم بازار، راهکار وگزینه‌ای مهم برای بقا و ارتقا آنها باشد. به منظور رفع کمبود منابع مالی، جلوگیری از اضمحلال دانش، تشویق ...
بیشتر
تجاری‌سازی در سازمان‌های دولتی ایران خود به تنهایی، یک مقوله بحث برانگیز و پرچالش بوده و این چالش زمانی بیشتر می‌شود که خدمات و محصول سازمان‌ها دانش و خرد بوده و تعیین جایگاه و ارزش این محصولات با استفاده از مکانیسم بازار، راهکار وگزینه‌ای مهم برای بقا و ارتقا آنها باشد. به منظور رفع کمبود منابع مالی، جلوگیری از اضمحلال دانش، تشویق به نوآوری و خلاقیت، ارتقا و بهبود هواشناسی و پاسخگویی به نیاز متنوع متقاضیان، موضوع تجاری‌سازی در سازمان هواشناسی کشور که سازمانی دولتی، غیرتجاری، خدماتی وتولید کننده محصولات دانشی و در عین حال تأثیرگذار برامنیت و سلامت جامعه، دارای تعاملات گسترده بین المللی، مواجه با تقاضای متنوع کاربران و فرصتهای محیطی ناشی از تغییرات اقلیم است، با مطالعه تجارب سه هواشناسی منتخب مورد بررسی قرارگرفته تا ضمن امکانسنجی تجاری‌سازی خدمات هواشناسی در ایران، مدلی بدین منظور استخراج و طراحی گردد.
مقاله پژوهشی
تقی طاوسی؛ زینب رخشانی؛ فاطمه فیروزی
دوره 38، 87-86 ، مهر 1393، صفحه 29-38
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند تغییرپذیری بیشینه و کمینه دماهای فصلی و سالانه تعدادی از ایستگاه‌های استان فارس با استفاده از روش‌های آماری می‌باشد. بدین منظور دو آزمون "من- کندال" و "سنس استیمیتور" که از متداول‌ترین روش‌های ناپارامتری به شمار می‌روند برای تحلیل روند داده‌های دما در مقیاس‌های فصلی و سالانه بکار گرفته شدند. ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند تغییرپذیری بیشینه و کمینه دماهای فصلی و سالانه تعدادی از ایستگاه‌های استان فارس با استفاده از روش‌های آماری می‌باشد. بدین منظور دو آزمون "من- کندال" و "سنس استیمیتور" که از متداول‌ترین روش‌های ناپارامتری به شمار می‌روند برای تحلیل روند داده‌های دما در مقیاس‌های فصلی و سالانه بکار گرفته شدند. نخست این دو آزمون بر روی سری‌های زمانی بیشینه و کمینه دماهای فصلی و سالانه 6 ایستگاه همدیدی در گستره استان فارس، که در بازه زمانی 2010-1989 دارای آمار کامل بودند اعمال شد و نتایج حاصل از این دو روش با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کارایی دو روش "من- کندال" و "سنس استیمیتور" در تحلیل روند کمینه و بیشینه دمای ایستگاه‌های منتخب استان فارس در بیشتر موارد مشابه یکدیگر است. در هر دو روش، روند سری داده‌های فصلی و سالانه بیشینه و کمینه دما کم و بیش برای همه ایستگاه‌ها یکسان بدست آمد، مگر در ایستگاه درودزن که داده‌های بیشینه دما در فصل تابستان و کمینه دما در فصل زمستان یک روند افزایشی با معنی داری ضعیف نشان داده شد. به طورکلی، بیشینه دمای ایستگاه‌های مورد مطالعه در استان فارس (به جز فصل بهار در ایستگاه هواشناسی آباده) دارای روند صعودی و کمینه دما نیز (به جز فصل بهار در ایستگاه هواشناسی آباده و نیز فصول تابستان و زمستان و میانگین سالانه در ایستگاه هواشناسی فسا) دارای روند صعودی می‌باشد.
مقاله پژوهشی
پریسا پاشاخواه؛ نادر پیرمرادیان؛ نیما خزدوز؛ محمد مشفق
دوره 38، 87-86 ، مهر 1393، صفحه 39-50
چکیده
آگاهی از نیاز آبی گیاه یکی از ملاحظات مهم در اصلاح بهره‌وری آب در کشاورزی فاریاب است. بنابراین، برآورد دقیق تبخیرتعرق مرجع از مهم‌ترین عوامل ارتقاء مدیریت آب است. روش پنمن مانتیس فائو بعنوان فرمول استاندارد برآورد تبخیرتعرق مرجع مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی این روش دارای محاسبات طولانی و پیچیده بوده و نیاز به اطلاعات زیادی ...
بیشتر
آگاهی از نیاز آبی گیاه یکی از ملاحظات مهم در اصلاح بهره‌وری آب در کشاورزی فاریاب است. بنابراین، برآورد دقیق تبخیرتعرق مرجع از مهم‌ترین عوامل ارتقاء مدیریت آب است. روش پنمن مانتیس فائو بعنوان فرمول استاندارد برآورد تبخیرتعرق مرجع مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی این روش دارای محاسبات طولانی و پیچیده بوده و نیاز به اطلاعات زیادی دارد. با توجه به عدم برداشت برخی از اطلاعات مورد نیاز این روش در تمام مناطق، استخراج معادلات منطقه‌ای مناسب برای محاسبه تبخیرتعرق با تکیه بر حداقل داده‌های هواشناسی ضروری به نظر می‌رسد. بدین منظور، سه معادله تجربی بلانی کریدل اصلاحی، هارگریوز و تورنت وایت انتخاب و بر اساس معادله پنمن مانتیس فائو برای پنج اقلیم مختلف و به دو روش رگرسیون خطی و بهینه‌سازی غیرخطی واسنجی شد. داده‌های مربوط به یک دوره 10 ساله برای ایستگاه‌ها استخراج و به دو گروه 5 سال اول و 5 سال دوم تقسیم شدند. با داده‌های 5 سال اول معادلات واسنجی‌شده و ارزیابی معادلات با استفاده اطلاعات 5 سال دوم و توسط معیارهای آزمون F و ریشه میانگین مربعات خطای نسبی (RRMSE) انجام شد که در آن مشخص شد واسنجی به روش رگرسیون خطی دارای خطای نسبی کمتری بود. همچنین نتایج بیان می‌دارد در شرایطی که در اقلیم‌های مورد مطالعه به دلیل عدم دسترسی به داده‌های مورد نیاز، برآورد تبخیرتعرق مرجع از روش پنمن مانتیس فائو ممکن نباشد، با بهره‌گیری از معادلات واسنجی شده می‌توان به برآوردهای مشابه از نظر آماری با روش پنمن مانتیس فائو دست یافت.
مقاله پژوهشی
هوشمند عطایی؛ راضیه فنایی؛ زهرا لله گانی
دوره 38، 87-86 ، مهر 1393، صفحه 51-62
چکیده
از آنجا که تغییرات فصلی سطح پوشش برف در مناطق کوهستانی به عنوان یک عامل مهم اقتصادی بیان می‌شود؛ در پژوهش حاضر روند ارتفاع برف و سری‌های دمایی (متوسط دما، دمای کمینه و کمینه مطلق دما) ایستگاه کوهرنگ در مقیاس سالانه و فصلی طی دوره آماری 1390-1369 بررسی شد. ابتدا سنجش بهنجاری سری‌های دما و ارتفاع برف سالانه و فصلی با استفاده از آزمون رایان– ...
بیشتر
از آنجا که تغییرات فصلی سطح پوشش برف در مناطق کوهستانی به عنوان یک عامل مهم اقتصادی بیان می‌شود؛ در پژوهش حاضر روند ارتفاع برف و سری‌های دمایی (متوسط دما، دمای کمینه و کمینه مطلق دما) ایستگاه کوهرنگ در مقیاس سالانه و فصلی طی دوره آماری 1390-1369 بررسی شد. ابتدا سنجش بهنجاری سری‌های دما و ارتفاع برف سالانه و فصلی با استفاده از آزمون رایان– جونیر انجام شد. سپس روند پارامترهای مذکور با توجه به نوع توزیع داده‌ها با استفاده از آزمون‌های t و تاو– کندال بررسی گردید. در ادامه ارتباط سنجی بین میزان برف با سری‌های دمایی با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام پذیرفت. نتایج حاصل از پژوهش در مقیاس سالانه و فصلی نشان از روند کاهشی ارتفاع برف و روند افزایشی سری‌های دما طی دوره مورد مطالعه دارد. نتایج ارتباط سنجیها نیز حاکی از همبستگی معکوس متوسط دما و دمای کمینه با برف سالانه و فصل پاییز در سطح 95 درصد و با برف فصول زمستان و بهار در سطح 99 درصد می‌باشد. در رابطه با کمینه مطلق دما نیز نتایج بیانگر همبستگی معکوس با برف سالانه و فصول زمستان و بهار و عدم همبستگی در فصل پاییز می‌باشد.
مقاله پژوهشی
سعید بسطامی؛ داریوش یاراحمدی؛ بهروز نصیری
دوره 38، 87-86 ، مهر 1393، صفحه 63-72
چکیده
برف، باران، تگرگ و باران ریزه از مهم‌ترین انواع بارش هستند که تغییرات آنها باعث آثار و بازخوردهای منفی و مثبت در سایر پارامترهای اقلیمی می‌شوند که به دنبال آن تغییر در چرخه هیدرولوژیکی، منابع آب، سکونت‌گاه‌های انسانی و جانوری ایجاد می‌گردد. لذا با توجه به نگرانی‌های موجود، این پژوهش تغییرات تعداد روزهای بارشی مانند تگرگ، باران، ...
بیشتر
برف، باران، تگرگ و باران ریزه از مهم‌ترین انواع بارش هستند که تغییرات آنها باعث آثار و بازخوردهای منفی و مثبت در سایر پارامترهای اقلیمی می‌شوند که به دنبال آن تغییر در چرخه هیدرولوژیکی، منابع آب، سکونت‌گاه‌های انسانی و جانوری ایجاد می‌گردد. لذا با توجه به نگرانی‌های موجود، این پژوهش تغییرات تعداد روزهای بارشی مانند تگرگ، باران، برف و باران‌ریزه را در طول دوره آماری 1981-2010 برای ایستگاه کرمانشاه و ارتباط آنها با دما و رطوبت نسبی را مورد واکاوی قرار داده است. جهت اطلاع از وضعیت نرمال بودن داده‌ها از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف و آزمون شاپیرو ویلک استفاده شد و برای محاسبه ارتباط بین تعداد روز انواع بارش با دما و رطوبت نسبی از همبستگی پیرسون و روند تغییرات آنها از من کندال، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده‌شده است. ضرایب تعیین تحلیل در مدل برف، نشان می‌دهد که 48 درصد از تغییرات برف در ایستگاه کرمانشاه به وسیله متغیرهای مستقل توجیه می‌شود. این رقم برای باران 37 درصد و باران‌ریزه 40 درصد برآورد شده است. آزمون‌های من کندال و رگرسیون نشان دادند که تعداد روزهای انواع بارش دارای روندی کاهشی بوده‌اند. تعداد روزهای باران از 7/65 درصد در دهه اول به 4/77 در دهه سوم رسیده است و از سهم سایر انواع بارشی کاسته شده است. کاهش دما بیش‌ترین تأثیر را بر فراوانی بارش برف و باران‌ریزه و افزایش دما باعث افزایش فراوانی باران و تگرگ در هنگام ورود توده‌های باران‌آور شده است.
مقاله پژوهشی
فاطمه ستوده
دوره 38، 87-86 ، مهر 1393، صفحه 73-83
چکیده
روش‌های آماری ابزاری مفید جهت شناخت رفتار متغیرهای اقلیمی هستند. در این مطالعه برای شناسایی رفتار میانگین سالانه دمای گرگان طی دوره آماری 1956 تا 2005 از تکنیک‌های آماری شناخت روند، نوسان و افت و خیز استفاده شده است. آزمون Run test با خطای 05/0 نشان داد که داده‌های میانگین دمای سالانه تصادفی هستند. نتایج آزمون‌های تعیین روند همبستگی ...
بیشتر
روش‌های آماری ابزاری مفید جهت شناخت رفتار متغیرهای اقلیمی هستند. در این مطالعه برای شناسایی رفتار میانگین سالانه دمای گرگان طی دوره آماری 1956 تا 2005 از تکنیک‌های آماری شناخت روند، نوسان و افت و خیز استفاده شده است. آزمون Run test با خطای 05/0 نشان داد که داده‌های میانگین دمای سالانه تصادفی هستند. نتایج آزمون‌های تعیین روند همبستگی پیرسون، اسپیرمن و من – کندال و همچنین رگرسیون خطی نشان داد که سری زمانی میانگین دمای سالانه گرگان روند معنی‌داری ندارد. برای پیش‌بینی تداوم و توالی سال‌های با دمای بالاتر از میانگین (ناهنجاری دمایی) از مدل زنجیره مارکوف استفاده شد. با آزمون اعمال شده بر ماتریس تغییر حالت داده‌های میانگین دمای سالانه، دو حالته و چند حالته بودن آن مورد پذیرش قرار نگرفت. همچنین تکنیک تحلیل طیفی جهت تعیین افت و خیزهای موجود در دما نیز اعمال شد که نتایج حاکی از عدم وجود روند است. در بازه اطمینان 95% در تکینک تحلیل طیفی چرخه‌ی 20 با دوره بازگشت کوتاه مدت 5/2 ساله معنی‌دار است که می‌توان آن را به نوسانات شبه دوسالانه نسبت داد. برای پیش‌بینی رفتار میانگین دمای سالانه گرگان از مدل‌های ARIMA استفاده شد، در این روش سه الگو به عنوان الگوهای اولیه برازش داده شد. آزمون آکاییک (AIC) نشان دادکه الگوی سوم (1، 1، 0) ARIMA بهترین انتخاب برای پیش‌بینی دما است و بر همین اساس برای 10 سال آینده (2015- 2006) با بازه اطمینان 95 % پیش‌بینی دما صورت گرفت.
