سکینه خان سالاری؛ عباس رنجبر
چکیده
: یکی از چالش‌های اساسیِ پیشبینی عددی وضع هوا، پیشبینی صحیحِ بارش به‌ویژه برای بارشهای همرفتی بهاری میباشد. شناخت دینامیکی «عوامل مولد بارش»، ما را به سوی انتخاب «طرحوارههای مناسبتر» جهت پیشبینی دقیقترِ بارش رهنمون میشود. مدل میانمقیاس پیشبینی عددی وضع‌هوا (WRF) دارای طرحوارههای پارامترسازی ...
بیشتر
: یکی از چالش‌های اساسیِ پیشبینی عددی وضع هوا، پیشبینی صحیحِ بارش به‌ویژه برای بارشهای همرفتی بهاری میباشد. شناخت دینامیکی «عوامل مولد بارش»، ما را به سوی انتخاب «طرحوارههای مناسبتر» جهت پیشبینی دقیقترِ بارش رهنمون میشود. مدل میانمقیاس پیشبینی عددی وضع‌هوا (WRF) دارای طرحوارههای پارامترسازی فیزیکی گستردهای است که انتخاب هر گروه از این طرحوارهها می‌تواند در نتایج پیشبینی مدل تأثیر قابل‌ملاحظه داشته باشد. اما گاهی علیرغم به کارگیری طرحوارههای مختلف، بهبود کافی در دقت پیشبینی حاصل نمی‌شود. بنابراین لازم است با توجه به عوامل مولدِ بارش، گزینههای مناسب انتخاب شوند. بر این اساس، به منظور بررسی تأثیر عواملِ دینامیکیِ مسببِ ناپایداری و بارش بر انتخابِ طرحوارههایِ فیزیکیِ مناسب، شبیهسازی و مطالعۀ دو سامانه جوّی در فصل بهار با عوامل دینامیکی متفاوت انتخاب گردید. در مورد اول پیشبینی نادرست بارش شدید منجر به سیل در مناطق مرکزی کشور و در مورد دوم عدم پیشبینی بارش سنگین در این مناطق، سبب مدیریت نامناسبِ دستگاه‌های مرتبط، به دلیل نبود هشدارهایِ لازم، شده است. ابتدا این دو سامانه از دیدگاه دینامیکی مورد مطالعه قرار گرفته و سپس با مدل میانمقیاس WRF با 9 پیکربندی مختلف شبیهسازی شدهاند. در ادامه با توجه به عوامل دینامیکی و مقایسه خروجی مدل با مقادیر دیدبانی برای هر نوع سامانه جوّی پیکربندی مناسب استخراج شده است. نتایج نشان میدهد که نوع طرحواره همرفتی در پیشبینی مقدار بارش تاثیر قابل توجهی دارد و این طرحواره به شدت به عامل ایجاد ناپایداری که برخاسته از «ترازهای زِبَرین یا زیرین جوّ» باشد وابسته است. طرحواره همادی Grell-Freitas که همرفت روزانه را بهتر پیشبینی میکند برای پیشبینی و شبیهسازی بارش سنگین همرفتیای که عامل اصلی ایجاد ناپایداری ناشی از ترازهای زیرین جوّ و همرفت روزانه است، مناسبتر است.
مخاطرات جوی و هشدار
سحر تاجبخش؛ پروین غفاریان؛ نفیسه پگاه فر
چکیده
بارشهای سیل‌آسای (زمستان 2015 و بهار 2016) در کشور خسارات مالی و گاهی جانی جبران‌ناپذیری را به همراه داشته است. بررسی داده‌های دیدبانی نشان می‌دهند که مقدار مجموع بارش در برخی از ایستگاه‌های واقع در غرب کشور در ماه آوریل 2016 بیش از 3 برابر میانگین بلندمدت آن‌ها میباشد. افزایش دمای آب سطح دریاها می‌تواند نقش مهمّی در این رخداد داشته ...
بیشتر
بارشهای سیل‌آسای (زمستان 2015 و بهار 2016) در کشور خسارات مالی و گاهی جانی جبران‌ناپذیری را به همراه داشته است. بررسی داده‌های دیدبانی نشان می‌دهند که مقدار مجموع بارش در برخی از ایستگاه‌های واقع در غرب کشور در ماه آوریل 2016 بیش از 3 برابر میانگین بلندمدت آن‌ها میباشد. افزایش دمای آب سطح دریاها می‌تواند نقش مهمّی در این رخداد داشته باشد. از این رو، در این پژوهش ارتباط وقوع این بارش‌ها با تغییرات دمای سطح آب دریاهایی که رطوبت لازم برای تولید بارش را در کشور ایران فراهم می‌سازند، به صورت موردی بررسی شده است. مطالعه موردی، رخداد سیلاب استان خوزستان در ماه آوریل 2016 میباشد. نتایج این بررسی نشان میدهد که دمای سطح آب دریاهای سرخ، مدیترانه و غرب اقیانوس هند، در برخی نقاط، تا C° 3 افزایش داشته‌اند. این وضعیت با کاهش دمای هوا تا C°1 در جنوب و جنوب‌غرب ایران و افزایش آن تا C° 2 در شمال‌غرب ایران به وقوع پیوسته است. در سطح زمین نیز بی‌هنجاری افزایشی فشار 1 هکتوپاسکال در تراز دریا و افت ارتفاع تا 20 متر در تراز 500 هکتوپاسکال در الگوهای میانگین ماهانه از دیگر نتایج این مطالعه میباشد. به این ترتیب سطح آب دریاها گرم و هوای روی آن سرد شده است که در تقویت شرایط جوی برای وقوع همرفت بسیار مؤثر است. از سوی دیگر با توجه به همگرایی جریانات جنوبی (از جنوب به شمال) و غربی، انتقال رطوبت از دریای سرخ، دریای عمان و غرب اقیانوس هند به سمت ایران بهتر انجام میشود که می‌تواند تقویت بارش‌ها را در دامنه‌های رشته کوه زاگرس و حاشیه غربی کشور افزایش دهد. به این ترتیب دیده میشود که بی‌هنجاری مثبت دمای سطح آب‌ها که با کاهش دمای ستون هوای روی آن همراهی میشود منجر به وقوع همرفت‌های شدید روی دریاها شده و قطعاً در وقوع باران‌های سیل‌آسا در منطقه سهم داشته است.
