سید مجتبی صفوی؛ حمید مسلمی؛ مرضیه رضایی؛ راحله درویشی
چکیده
وقوع بارشهای سنگین و رویدادهای حدی در اثر تغییر اقلیم اثرات مخربی را در زمینه اقتصادی، اجتماعی به جا گذاشته است. بنابراین مطالعه تغییرپذیری و تغییر رفتار رویدادهای حدی جوّی بارش سنگین از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر بارشهای سنگین و دماهای حدی دوره پایه (2008-1989) با دوره آتی 20 ساله (2030-2011) ...
بیشتر
وقوع بارشهای سنگین و رویدادهای حدی در اثر تغییر اقلیم اثرات مخربی را در زمینه اقتصادی، اجتماعی به جا گذاشته است. بنابراین مطالعه تغییرپذیری و تغییر رفتار رویدادهای حدی جوّی بارش سنگین از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر بارشهای سنگین و دماهای حدی دوره پایه (2008-1989) با دوره آتی 20 ساله (2030-2011) برای ایستگاه‌های سینوپتیک بیجار، خلخال، زنجان و میانه واقع در حوضه آبریز سفیدرود پرداخته شد. بارشهای سنگین و مقادیر حدی دمای بیشینه و کمینه با استفاده از مدل LARS-WG و سناریوی اقلیمی A1B، A2، B1 برای دوره 20 ساله آینده تولید شد. جهت شناسایی بارشهای سنگین و دماهای حدی دوره مشاهداتی و آتی از روش بروکس استفاده شد. مطابق این روش دماهای حدی و بارشهای سنگین دوره‌های پایه و آتی، به چهار دسته پنج ساله تقسیم شده و با استفاده از روش‌های آماری طبقه بندی گردیدند. نتایج حاصله حاکی از آن است که دماهای حدی در طی سال‌های آینده از نظر تعداد رخداد، روند نزولی ولی از نظر مقدار، روند صعودی را شاهد خواهیم بود و روند گرم شدن زمین در شاخص‌های دمای کمینه بیشتر از روند افزایشی مربوط به دمای بیشینه خواهد بود. برای بارش سنگین نیز طی دوره آتی میزان بارش در ایستگاه بیجار و خلخال روند صعودی و در ایستگاه‌های زنجان، قروه و میانه روند نزولی خواهد داشت و از نظر تعداد رخداد بارشهای سنگین به جز بیجار در بقیه ایستگاه‌ها برای دوره آتی 20 ساله روند صعودی را شاهد هستیم.
مدل سازی و پیش بینی عددی
سکینه خان سالاری؛ مجید آزادی
چکیده
در این مطالعه، به بررسی تاثیر تفکیک افقی و قائم مدل WRF بر پیشبینی بارش پرداخته شده است. بدین منظور، شبیهسازی بارشهای سنگین رخ داده در منطقه غرب ایران با استفاده از داده‌های GFS به عنوان شرایط مرزی و اولیه در مدل پیشبینی عددی میانمقیاس WRF و با پیکربندی ارائه شده در جدول 1 با دو تفکیک افقی و چهار ترکیبِ متفاوت در موقعیت و تعداد ترازهای ...
بیشتر
در این مطالعه، به بررسی تاثیر تفکیک افقی و قائم مدل WRF بر پیشبینی بارش پرداخته شده است. بدین منظور، شبیهسازی بارشهای سنگین رخ داده در منطقه غرب ایران با استفاده از داده‌های GFS به عنوان شرایط مرزی و اولیه در مدل پیشبینی عددی میانمقیاس WRF و با پیکربندی ارائه شده در جدول 1 با دو تفکیک افقی و چهار ترکیبِ متفاوت در موقعیت و تعداد ترازهای قائم انجام شده است. نتایج نشان میدهد در روزهایی که شدت بارش رخداده قابل توجه است، با افزایش تفکیک افقی نتایج شبیهسازی بارش بهبود می‌یابد. اما اگر مقدار بارش قابل توجه نباشد میانگین نتایج شبیهسازی با افزایش تفکیک افقی اجرای مدل تغییر چندانی را نشان نمی‌دهد. همچنین افزایش تفکیک مدل در راستای قائم لزوما منجر به افزایش مهارت پیشبینی بارش نمی‌شود و گاهی منجر به فراپیش‌بینی نیز میشود. به طور کلی با افزایش تفکیک قائم در بالای لایه ذوب مهارت پیشبینی افزایش می‌یابد. همچنین افزایش تفکیک قائم در لایه زیرین وردسپهر تنها در بارشهای سنگین منجر به افزایش مهارت پیشبینی می‌گردد. بنابراین تاثیر افزایش تفکیک مدل بر مهارت پیشبینی به شدت به موقعیت افزایش ترازها و شدت بارش بستگی دارد. علاوه بر این روابط جداسازی عامل‌هایِ موثر در بالای لایه ذوب و لایه زیرینِ لایه ذوب نشان میدهد که با افزایش تفکیک مدل در سرتاسر لایه وردسپهر، به‌طور کلی مهارت پیش-بینی در حالت میانگین کاهش می‌یابد. این مطلب به علت برهمکنش منفیِ فرآیندهای موثر در وردسپهر زیرین و فرآیندهای خردفیزیکی بالای لایه ذوب است.
مهدی اصلاحی؛ فرناز پوراصغر؛ یونس اکبرزاده
چکیده
در مدیریت ریسک بلایا، شناخت، پیشبینی و پیش‌آگاهی وقوع آن نقش بسزایی در کاهش خسارات دارد. لذا شناسایی رخدادهای حدی و بررسی تغییرات وقوع آنها دارای اهمیت بسیاری است. بدین منظور تحلیل پدیده‌های حدی رخداده در استان آذربایجان شرقی طی 10 و 5 سال اخیر (1397-1388) براساس دستورالعمل سازمان هواشناسی جهانی (WMO) مورد بررسی قرار گرفته و پهنه‌بندی ...
بیشتر
در مدیریت ریسک بلایا، شناخت، پیشبینی و پیش‌آگاهی وقوع آن نقش بسزایی در کاهش خسارات دارد. لذا شناسایی رخدادهای حدی و بررسی تغییرات وقوع آنها دارای اهمیت بسیاری است. بدین منظور تحلیل پدیده‌های حدی رخداده در استان آذربایجان شرقی طی 10 و 5 سال اخیر (1397-1388) براساس دستورالعمل سازمان هواشناسی جهانی (WMO) مورد بررسی قرار گرفته و پهنه‌بندی گردید. شاخص‌های مورد بررسی عبارتند از: امواج گرمایی، امواج سرمایی، بارشهای حدی، گردوغبار و تگرگ. در بازهی زمانی مورد مطالعه مناطق مختلف استان تحت تأثیر رخدادهای حدی اقلیمی قرار داشتهاند. شاخص‌های حدی گرمایی نشان میدهد طی 5 سال اخیر موج گرما، طول و شدت آن نسبت به دوره ی10ساله افزایش یافته است که نشاندهندهی اثر تغییراقلیم طی سال‌های اخیر است. موج سرما و شدت آن در 5 سال اخیر افزایش یافته ولی طول موج سرما نسبتاً کاهش یافته است. بارش سنگین طی 5 سال اخیر در نیمهی شمالی استان افزایش یافته است. تعداد رخداد تگرگ در طی10 سال روند محسوسی ندارد و توزیع آن در دو دوره‌ی 10 و 5 ساله تقریباً مشابه است. شهرستانهای مراغه، تبریز، اهر، جلفا، ورزقان، سراب، عجب شیر و شبستر به ترتیب بیشترین رخدادهای حدی را در طول دوره‌ی 10 سال اخیر تجربه نمودهاند.
سکینه خان سالاری؛ عباس رنجبر
چکیده
: یکی از چالش‌های اساسیِ پیشبینی عددی وضع هوا، پیشبینی صحیحِ بارش به‌ویژه برای بارشهای همرفتی بهاری میباشد. شناخت دینامیکی «عوامل مولد بارش»، ما را به سوی انتخاب «طرحوارههای مناسبتر» جهت پیشبینی دقیقترِ بارش رهنمون میشود. مدل میانمقیاس پیشبینی عددی وضع‌هوا (WRF) دارای طرحوارههای پارامترسازی ...
بیشتر
: یکی از چالش‌های اساسیِ پیشبینی عددی وضع هوا، پیشبینی صحیحِ بارش به‌ویژه برای بارشهای همرفتی بهاری میباشد. شناخت دینامیکی «عوامل مولد بارش»، ما را به سوی انتخاب «طرحوارههای مناسبتر» جهت پیشبینی دقیقترِ بارش رهنمون میشود. مدل میانمقیاس پیشبینی عددی وضع‌هوا (WRF) دارای طرحوارههای پارامترسازی فیزیکی گستردهای است که انتخاب هر گروه از این طرحوارهها می‌تواند در نتایج پیشبینی مدل تأثیر قابل‌ملاحظه داشته باشد. اما گاهی علیرغم به کارگیری طرحوارههای مختلف، بهبود کافی در دقت پیشبینی حاصل نمی‌شود. بنابراین لازم است با توجه به عوامل مولدِ بارش، گزینههای مناسب انتخاب شوند. بر این اساس، به منظور بررسی تأثیر عواملِ دینامیکیِ مسببِ ناپایداری و بارش بر انتخابِ طرحوارههایِ فیزیکیِ مناسب، شبیهسازی و مطالعۀ دو سامانه جوّی در فصل بهار با عوامل دینامیکی متفاوت انتخاب گردید. در مورد اول پیشبینی نادرست بارش شدید منجر به سیل در مناطق مرکزی کشور و در مورد دوم عدم پیشبینی بارش سنگین در این مناطق، سبب مدیریت نامناسبِ دستگاه‌های مرتبط، به دلیل نبود هشدارهایِ لازم، شده است. ابتدا این دو سامانه از دیدگاه دینامیکی مورد مطالعه قرار گرفته و سپس با مدل میانمقیاس WRF با 9 پیکربندی مختلف شبیهسازی شدهاند. در ادامه با توجه به عوامل دینامیکی و مقایسه خروجی مدل با مقادیر دیدبانی برای هر نوع سامانه جوّی پیکربندی مناسب استخراج شده است. نتایج نشان میدهد که نوع طرحواره همرفتی در پیشبینی مقدار بارش تاثیر قابل توجهی دارد و این طرحواره به شدت به عامل ایجاد ناپایداری که برخاسته از «ترازهای زِبَرین یا زیرین جوّ» باشد وابسته است. طرحواره همادی Grell-Freitas که همرفت روزانه را بهتر پیشبینی میکند برای پیشبینی و شبیهسازی بارش سنگین همرفتیای که عامل اصلی ایجاد ناپایداری ناشی از ترازهای زیرین جوّ و همرفت روزانه است، مناسبتر است.
هواشناسی
سکینه خان سالاری؛ علیرضا محب الحجه؛ فرهنگ احمدی گیوی
چکیده
ا توجه به موقعیّت مهّم اقتصادی و سیاسی تهران، هدف اصلی این پژوهش سعی در بهبود شبیهسازی بارشهای متوسط و سنگین همراه با بی‌هنجاری سرد دمایی در این منطقه است. با استفاده از روش‌های آماری 133 مورد بارش فرین سرد در ماه‌های اکتبر تا مه سال‌های 1951 تا 2013 استخراج و بررسی شده است. از آنجا که شبیهسازی همة این موارد با پیکربندی‌های فیزیکی ...
بیشتر
ا توجه به موقعیّت مهّم اقتصادی و سیاسی تهران، هدف اصلی این پژوهش سعی در بهبود شبیهسازی بارشهای متوسط و سنگین همراه با بی‌هنجاری سرد دمایی در این منطقه است. با استفاده از روش‌های آماری 133 مورد بارش فرین سرد در ماه‌های اکتبر تا مه سال‌های 1951 تا 2013 استخراج و بررسی شده است. از آنجا که شبیهسازی همة این موارد با پیکربندی‌های فیزیکی مختلف، کاری زمان‌بر و دشوار بوده و همچنین پیکربندی مدل وابسته به فصل، منطقه جغرافیایی مورد مطالعه و نوع سامانه جوّی است، ابتدا با کاربست روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی با آرایه T، شش خوشه از الگوهای همدیدی شامل این 133 روز به‌دست آمد. سپس از هر خوشه دو روز به‌عنوان نمایندۀ فرین که بیشترین و کمترین شباهت را با الگوی میانگین آن خوشه داشتند، برای شبیهسازی انتخاب شدند. برای شبیهسازی با مدل میانمقیاس WRF، از داده‌های ERA-Iterim استفاده شده است. مدل فوق با استفاده از نُه پیکربندی متفاوت، شامل چهار طرحواره همرفتی، دو طرحواره لایه مرزی سیاره‌ای، سه طرحواره خُردفیزیک، یک طرحواره لایه سطحی و دو طرحواره تابش موج کوتاه اجرا شده تا پیکربندی مناسب به‌دست آید. برای درستی‌سنجی، علاوه بر مقایسه ظاهری، داده‌های منظم پیش‌بینیِ شبکه مدل، به نقاط نامنظم ایستگاه‌های دیدبانی درون‌یابی شدند و با استفاده از کمّیّت‌های مختلف، کارایی پیکربندی‌های متفاوت در پیشبینی کمّی بارش با آستانه‌های متفاوت مقایسه شد. نتایج حاکی از آن است که در تمام محدوده‌های بارشی به‌طور یکسان طرحواره همرفتی Tiedtke و طرحواره لایه مرزیMellor-Yamada- Janjic در مقایسه با سایر طرحوارهها از دقت بالاتری برخوردارند.
