مهدی نارنگی فرد؛ عبدالعلی کمانه
چکیده
واکاوی و پیش‌بینی سامانه‌های پیچیده و تغییرات فراسنج‌های آب و هوایی غیر خطی به ویژه بارش با استفاده از انگاره‌های آشوبی، برخالی و فازی راهکار مناسبی برای شناخت سیر تعادلی و تحلیل‌های دینامیکی در تغییرات این فراسنج‌ها است. در همین راستا در این پژوهش ، دینامیک نوسانات فراسنج آب و هوایی بارش به تفکیک ماه‌های همراه با بارش، در ایستگاه ...
بیشتر
واکاوی و پیش‌بینی سامانه‌های پیچیده و تغییرات فراسنج‌های آب و هوایی غیر خطی به ویژه بارش با استفاده از انگاره‌های آشوبی، برخالی و فازی راهکار مناسبی برای شناخت سیر تعادلی و تحلیل‌های دینامیکی در تغییرات این فراسنج‌ها است. در همین راستا در این پژوهش ، دینامیک نوسانات فراسنج آب و هوایی بارش به تفکیک ماه‌های همراه با بارش، در ایستگاه همدید شیراز در بازه زمانی بلند مدت 58 ساله (1956-2013) با رویکرد برخالی مورد واکاوی قرار گرفت. برای انجام این پژوهش پس از هم مرجع سازی ریاضی فراسنج بارش هر ماه با اعمال ساختار مثلثاتی برخالی بر روی داده‌های بدست آمده به مقایسه نتایج حاصله با هندسه کلاسیک برخالی پرداخته شد. بر اساس یافتههای این پژوهش، روند ماهانه بارش در هفت ماه توام با بارش در ماه‌های ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، می، نوامبر و دسامبر از ساختار برخالی پیروی نمیکند؛ به بیان دیگر منطق حاکم بر ساختار فراسنج بارش در هفت ماه همراه با بارش از حالت تعادل به ناتعادلی است. جهت بررسی کامل دینامیک تغییرات این فراسنج در ماه‌های توام با بارش در پژوهشهای آینده باید از منطق آشوبی و یا فازی نیز بهره گرفت.
عبدالحمید بهروزی؛ محمدرضا پیشوایی
چکیده
هدف از این پژوهش تشکیل سری زمانی بلند مدت شیراز به وسیله ی تحلیل هندسی ایستگاههای بارانسنجی شیراز است که تاکنون چهار بار جابه جا شده است. آمار بارش سه ایستگاه قدیمی شیراز (کنسولگری انگلیس، خیابان مشیر کهنه و خیابان ارتش سوم) در دوره زراعی 1302 تا 1345 هجری شمسی، از طریق یکی از شرکتهای وابسته به سازمان آب جمعآوری شد. از سال 1345 ...
بیشتر
هدف از این پژوهش تشکیل سری زمانی بلند مدت شیراز به وسیله ی تحلیل هندسی ایستگاههای بارانسنجی شیراز است که تاکنون چهار بار جابه جا شده است. آمار بارش سه ایستگاه قدیمی شیراز (کنسولگری انگلیس، خیابان مشیر کهنه و خیابان ارتش سوم) در دوره زراعی 1302 تا 1345 هجری شمسی، از طریق یکی از شرکتهای وابسته به سازمان آب جمعآوری شد. از سال 1345 تاکنون آمار بارش توسط دو ایستگاه سازمان آب و سینوپتیک شیراز اندازهگیری میشود. روش کار به این صورت بوده است که معیار تحلیل هندسی برای میزان جابهجایی افقی تا حداکثر 5 کیلومتر و جابهجایی عمودی تا حداکثر 75 متر در نظر گرفته شد. تا در این صورت پیوند دو سری زمانی از نظر هندسی معنادار شود. دو آزمون ران و من- ویتنی برای سری زمانی حاصل انجام شد. نتایج نشان داد آمار سه ایستگاه قدیمی شیراز را می توان به عنوان یک سری زمانی به هم پیوسته در نظر گرفت زیرا معیار تحلیل هندسی را برآورده میکند. همچنین آمار ایستگاه سازمان آب را می توان به آمار سه ایستگاه قدیمی شیراز پیوند زد و سری زمانی 90 ساله شیراز را در دوره 1302 تا 1392 ساخت. آزمون ران نشان داد که داده‌ها بهصورت تصادفی تولید شدهاند. آزمون ناپارامتری منویتنی نیز برای اطلاع از اختلاف میانگین دو دوره قدیم و جدید اندازهگیری بارش انجام شد و نشان داد که از دیدگاه آماری اختلاف میانگین بین دو سری وجود ندارد.
مخاطرات جوی و هشدار
محمد مرادی؛ عباس رنجبر
چکیده
در ماه مارس 2019 در اثر عبور متوالی چند سامانه بارشی قوی از ایران، طغیان رودخانه‌ها، سیلاب و آبگرفتگی شدیدی در مناطق مختلف کشور ایجاد شد که در طول دوره آماری ایستگاههای هواشناسی کم سابقه بود. در این مطالعه سه سامانه هواشناسی که در اثر فعالیت بارشی آنها، خسارات فراوانی در مناطق مختلفی از استانهای گلستان، لرستان، فارس و خوزستان وارد ...
بیشتر
در ماه مارس 2019 در اثر عبور متوالی چند سامانه بارشی قوی از ایران، طغیان رودخانه‌ها، سیلاب و آبگرفتگی شدیدی در مناطق مختلف کشور ایجاد شد که در طول دوره آماری ایستگاههای هواشناسی کم سابقه بود. در این مطالعه سه سامانه هواشناسی که در اثر فعالیت بارشی آنها، خسارات فراوانی در مناطق مختلفی از استانهای گلستان، لرستان، فارس و خوزستان وارد شد، از دیدگاه همدیدی بطور کوتاه بررسی شد. نتایج آماری نشان داد که بیشترین بارش روزانه ایستگاههای گرگان و پلدختر در ماه مارس از نوع بارش‌های حدی با دوره برگشت به ترتیب 500 و 29 سال است ولی بیشترین بارش روزانه ایستگاه شیراز در مارس 2019 دوره برگشتی کمتر از 2 سال دارد. از بررسی اقلیمی کمیتهای هواشناسی دیده شد که در روی ایران ناهنجاری فشار سطح متوسط دریا و ارتفاع تراز میانی در مارس 2019 نسبت به میانگین سی ساله این کمیتها منفی و در روی اروپا مثبت بود که معرف افزایش فراوانی تشکیل سامانه‌های بارشی در جنوبغرب دریای مدیترانه و نیز افزایش فراوانی عبور این سامانهها از روی ایران میباشد. نتایج بررسی همدیدی نیز نشان داد که حرکت بالاسوی شدید همراه با نم نسبی مناسب شرایط مساعدی برای بارش‌های همرفتی متوسط و شدید در استانهای گلستان و لرستان فراهم کرده است
تقی طاووسی؛ اکبر زهرایی
چکیده
هدف اصلی از مدل‌سازی سری‌های زمانی دادن نظم خاص به مشاهدات وابسته به زمان است تا بر اساس آنها بتوان پیش‌بینی‌هایی را برای آینده انجام داد. مهم‌ترین هدف از تجزیه و تحلیل سری‌های زمانی یافتن روند تغییرات و پیش‌بینی آینده آن است. هدف پژوهش حاضر مطالعه و پیش‌بینی تغییرات بیشینه دمای شیراز برای دوره اقلیمی (2020-2011) با استفاده از مدل‌های ...
بیشتر
هدف اصلی از مدل‌سازی سری‌های زمانی دادن نظم خاص به مشاهدات وابسته به زمان است تا بر اساس آنها بتوان پیش‌بینی‌هایی را برای آینده انجام داد. مهم‌ترین هدف از تجزیه و تحلیل سری‌های زمانی یافتن روند تغییرات و پیش‌بینی آینده آن است. هدف پژوهش حاضر مطالعه و پیش‌بینی تغییرات بیشینه دمای شیراز برای دوره اقلیمی (2020-2011) با استفاده از مدل‌های باکس و جنکیز است. در ابتدای پژوهش برای جلوگیری از بایاس بودن مدل و همچنین صحت سنجی نهایی آن ده سال پایانی سری برای پیش‌بینی و بررسی صحت مدل کنار گذاشته شد. داده‌های سری مورد آزمون‌های ایستایی میانگین و واریانس قرار گرفت تا با ایجاد مرتبه در سری، نا ایستایی سری از بین رود. رفتار سالانه سری با استفاده از فیلتر بالا گذر (تفاضل‌گیری) حذف گردید و نمودارهای ACF و PACF سری تفاضل‌گیری شده مبنای تشخیص مدل قرار گرفت و روش ARIMA=(3,2,1) انتخاب شد. روش پژوهش انتخاب شده مورد برازش قرار گرفت و سپس مناسبت آن از طریق تجزیه و تحلیل باقیمانده‌ها مورد آزمون قرار گرفت و صحت آن تایید گردید. سرانجام پس از طی مراحل متعدد و برازش جامع‌تر و با توجه به حداقل میانگین مربعات خطا روش انتخاب شده مورد آزمون پیش‌بینی قرار گرفت و نمونه اولیه که از سری جهت تست کنار گذاشته شده بود را پیش‌بینی نمود. همبستگی بین مقادیر واقعی و پیش‌بینی شده در سطح کامل بود. بنابراین رفتار آینده سری مورد پیش‌بینی قرار گرفت. بر این اساس، مقادیر بیشینه دمای شیراز برای سال 2020 بین 1/25 تا 6/29 و به طور میانگین 4/27 درجه سلسیوس پیش‌بینی شده است که نسبت به سال 2011 حدود 3/0 در جه افزایش خواهد داشت.
