آناهیتا خیرخواه
چکیده
تغییرات آب و هوایی و پیامدهای آن چالش مهمی را بر بخش کشاورزی تحمیل کرده است. شناسایی نگرش مردم محلی نسبت به تغییر اقلیم و راهکارهای سنتی و مدرنی که جهت سازگاری در پیش گرفتند، می تواند در ثمر بخش بودن مدیریت اثرات تغییر اقلیم بسیار مفید واقع شود. هدف از این پژوهش ارائه دیدگاه و نگرش شالیکاران بومی مازندران با تغییرات اقلیمی و راهکارهای ...
بیشتر
تغییرات آب و هوایی و پیامدهای آن چالش مهمی را بر بخش کشاورزی تحمیل کرده است. شناسایی نگرش مردم محلی نسبت به تغییر اقلیم و راهکارهای سنتی و مدرنی که جهت سازگاری در پیش گرفتند، می تواند در ثمر بخش بودن مدیریت اثرات تغییر اقلیم بسیار مفید واقع شود. هدف از این پژوهش ارائه دیدگاه و نگرش شالیکاران بومی مازندران با تغییرات اقلیمی و راهکارهای سازگاری با آن می باشد. بدین منظور ابتدا با روش پرسشنامه ای به سنجش دیدگاههای مردم محلی درباره تغییر اقلیم و راهکارهای سازگاری با آن اقدام شد و با استفاده از روش های آماری پردازش شدند. بعد از تعیین شاخص راهکارهای سازگاری(ASI ) ، 19 راهکار ارائه شده، رتبه بندی شدند تا نتایج آن برای سیاست گذاری های موثر تر در جهت سازگاری با تغییر اقلیم و ارائه خدمات بهتر به شالیکاران محلی مازندران استفاده شود. نتایج نشان داد بیش از 50 درصداز شالیکاران منطقه، تغییر اقلیم و اثرات آن را احساس و تجربه کرده‌اند و مهمترین پیامدهای تغییر اقلیم در بخش شالیکاری کاهش حاصلخیزی خاک،مصرف کود بیشتر و افزایش آفات و امراض ،اقدام زود هنگام به نشاءکاری و به دنبال آن خسارت سرمای دیررس بهاره، زیاد شدن زمان ماندن نشاء در خزانه و کم شدن آب شرب و کشاورزی و راهکارهایی چون مبارزه همگانی با آفات، در اختیارقرار دادن کود و سم یارانه ای، مدیریت زمان آبیاری و مدیریت پایدار آب راهکارهای منتخب افراد بومی و شالیکار می باشد.
منصوره کوهی؛ ابراهیم فتاحی؛ ابراهیم اسعدی اسکویی
چکیده
تغییرات در زیست کره از 1970 با گرمایش جهانی منطبق است. طی دهه‌های اخیر، نواحی اقلیمی در هر دو نیمکره به سمت قطب شمال جابجا شده‌اند و فصل رشد در مناطق برون حاره‌ی نیمکره شمالی از دهه 1950 به طور میانگین تا دو روز بر دهه افزایش یافته است. در این پژوهش، تغییرات پیش نگری شده طول فصل رشد (GSL) و تاریخ آغاز فصل رشد در استان یزد با استفاده از سه مدل ...
بیشتر
تغییرات در زیست کره از 1970 با گرمایش جهانی منطبق است. طی دهه‌های اخیر، نواحی اقلیمی در هر دو نیمکره به سمت قطب شمال جابجا شده‌اند و فصل رشد در مناطق برون حاره‌ی نیمکره شمالی از دهه 1950 به طور میانگین تا دو روز بر دهه افزایش یافته است. در این پژوهش، تغییرات پیش نگری شده طول فصل رشد (GSL) و تاریخ آغاز فصل رشد در استان یزد با استفاده از سه مدل GFDL، HadGEM و MIROC5 تحت سناریوی RCP8.5 برای دوره 2040-2021 ارایه شد. نتایج نشان داد استان یزد GSL طولانی تری را در اقلیم گرمتر آتی تجربه خواهد کرد. بر اساس پیش‌نگری انجام شده تحت سناریوی RCP8.5، طول فصل رشد با جابجایی به سمت اوایل فروردین و اواخر زمستان در سه مدل در سه ایستگاه منتخب افزایش خواهد یافت. سناریوهای آتی دما این استان بر مبنای دو مدل GFDL و HadGEM شرایط نامناسبتری را نشان می‌دهد بطوریکه دما به طور معنی‌داری افزایش خواهد یافت. به دلیل حساسیت کشاورزی به شرایط آب و هوا و اقلیمی، این اثرات ممکن است بر تولید و بهره وری کشاورزی این استان به طور مستقیم یا غیر مستقیم تاثیر بگذارد.
حمید محمدی؛ ساناز هدایت شیشوان
چکیده
تغییرات آب و هوایی که با گرم شدن زمین و تهدید بالقوه شدیدی را برای اکوسیستم‌های طبیعی و توسعه پایدار منابع طبیعی ایجاد می‌کند و اثرات منفی تغییرات اقلیم هم بر محیط زیست و اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، ما یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت برای ارزیابی اقدامات تطبیقی تغییر اقلیم بر درآمد کشاورزان روستایی و مدیریت منابع طبیعی ...
بیشتر
تغییرات آب و هوایی که با گرم شدن زمین و تهدید بالقوه شدیدی را برای اکوسیستم‌های طبیعی و توسعه پایدار منابع طبیعی ایجاد می‌کند و اثرات منفی تغییرات اقلیم هم بر محیط زیست و اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، ما یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت برای ارزیابی اقدامات تطبیقی تغییر اقلیم بر درآمد کشاورزان روستایی و مدیریت منابع طبیعی در دشت ترشیز پرداخته شده است. ابتدا روند تغییرات دما و بارش در دشت ترشیز طی سالهای 1398-1360 بررسی انجام شد. سپس، با استفاده از تحلیل‌های رگرسیونی اثر متغیرهای متوسط دما و بارش سالانه بر عملکرد و سطح زیر کشت محصولات منتخب زراعی این دشت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییر اقلیم بر بهبود اصلاح الگو کشت تأثیر مثبتی بر درآمد خانوار کشاورز داشته است. برای تحقق توسعه پایدار در زمینه تغییرات اقلیم، توسعه پایدار منابع طبیعی تحت حفاظت از محیط زیست (حفظ مراتع و پوشش گیاهان) باید افزایش یابد. از طرفی عملکرد اغلب محصولات منتخب اثر منفی و معنی‌داری داشته و منجر به کاهش سطح زیر کشت گندم آبی، زعفران و بادمجان در الگوی زراعی دشت ترشیز می‌شود. با رخداد تغییر اقلیم مجموع بازده ناخالص کشاورزان روستایی دشت ترشیز به میزان 17/11 درصد و مجموع آب مصرفی در الگوی کشت 77/5 درصد نسبت به شرایط سال پایه کاهش می‌یابد. پیشنهاد می‌شود که از روشهای کم آبیاری، فناوری‌های بذر اصلاح شده و پربازده از لحاظ مقاومت به خشکسالی و حفاظت از پوشش کیاهایی مراتع (عدم چرای دام در مرتع) استفاده شود
منصوره کوهی؛ ایمان بابائیان
چکیده
دریای عرب یکی از پهنه‌های آبی برتردد دریایی در جهان محسوب می‌شود که همواره از لحاظ مقابله با خواص اقیانوس شناسی دارای اهمیت بالایی است. تغییر دمای سطح دریا ( SST) و افزایش سطح آب دریا ( SLR) بر همه اشکال زندگی در نواحی مجاور این دریا از جمله سواحل دریای عمان و خلیج فارس تاثیرگذار است. به همین دلیل درک تغییرات این مشخصه در دریای عرب بسیار ...
بیشتر
دریای عرب یکی از پهنه‌های آبی برتردد دریایی در جهان محسوب می‌شود که همواره از لحاظ مقابله با خواص اقیانوس شناسی دارای اهمیت بالایی است. تغییر دمای سطح دریا ( SST) و افزایش سطح آب دریا ( SLR) بر همه اشکال زندگی در نواحی مجاور این دریا از جمله سواحل دریای عمان و خلیج فارس تاثیرگذار است. به همین دلیل درک تغییرات این مشخصه در دریای عرب بسیار حائز اهمیت است. لذا در این پژوهش، چشم اندازی از تغییرات دمای سطح آب دریای عربی و خلیج فارس و همچنین تغییرات پیش‌نگری شده در سطح آب دریا در منطقه خلیج فارس و دریای عمان که مجموعا دریای پارس نامیده می شده بر اساس برونداد مدلهای سری CMIP6 برای دوره 2040-2021 ارایه شده است. نتایج نشان داد تحت جدیدترین سناریوهای SSPs، در چهار ماه مستعد چرخندزایی در دریای عرب، SST افزایش خواهد یافت. بیشترین افزایش SST تحت چهار سناریوی مورد بررسی برای خلیج فارس و دریای عمان بدست آمد. افزایش سطح دریا طی دوره 2041-2021، دامنهای از 09/0 تا 1/0 متر برآورد شده است. برای دوره 2061-2040 این افزایش دو برابر خواهد شد.
سارا کرمی؛ نسیم حسین حمزه؛ ساویز صحت؛ مهدی رهنما؛ عباس رنجبر
چکیده
هر تغییر اقلیم در سراسر دنیا سبب وقوع رخدادهای شدید و حدی شده است. یکی از مناطقی که به شدت تحت تاثیر تغییر اقلیم قرار گرفته منطقه خاورمیانه است. خشکسالی‌های شدید در این منطقه در کنار تغییرات انسانزا سبب وقوع پدیده‌های گردوخاک شدید می‌شود. در این مطالعه پدیده گردوخاک در منطقه خاورمیانه در دوره آماری 10 ساله (سالهای 2009 تا 2018) از ...
بیشتر
هر تغییر اقلیم در سراسر دنیا سبب وقوع رخدادهای شدید و حدی شده است. یکی از مناطقی که به شدت تحت تاثیر تغییر اقلیم قرار گرفته منطقه خاورمیانه است. خشکسالی‌های شدید در این منطقه در کنار تغییرات انسانزا سبب وقوع پدیده‌های گردوخاک شدید می‌شود. در این مطالعه پدیده گردوخاک در منطقه خاورمیانه در دوره آماری 10 ساله (سالهای 2009 تا 2018) از دیدگاههای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. خروجی شار گردوخاک مدل GOCART نشان می‌دهد که بیشترین مقادیر شار گردوخاک از جنوبشرقی عربستان، جنوبشرقی عراق، منطقه‌ای واقع در مرز دو کشور عراق و سوریه، مناطقی واقع در نیمه غربی ترکمنستان و بخشهایی از کشورهای قزاقستان و ازبکستان صورت میگیرد. همچنین در مناطقی از سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان واقع در کشور ایران و مرز سه کشور افغانستان، پاکستان و ایران شار گردوخاک مشاهده می‌شود. الگوی شاخص هواویز (AI) تشابه زیادی با شار گردوخاک دارد. شاخص EVI در بخش وسیعی از منطقه، بسیار کوچک است که نشان دهنده نبود پوشش گیاهی کافی در این مناطق است. مقادیر میانگین بارش تجمعی سالانه نیز در بخش وسیعی از منطقه مورد مطالعه کمتر از mm250 است.
مجید چراغعلی زاده؛ رسول همتی؛ سجاد عسگری
چکیده
پژوهش حاضر به منظور ارزیابی اثرات محتمل تغییر اقلیم بر روند تغییرات دماهای حدی بیشینه در سه مقیاس نقطه‌ای (ایستگاه های هواشناسی همدیدی)، ناحیه ای (10منطقه جغرافیایی از ایران) و میانگین منطقه ای در سه دوره اقلیمی آتی نزدیک ، میانی و دور تا پایان قرن بیست و یکم نسبت به دوره اقلیمی پایه (2005-1986) است. در این تحقیق از خروجی‌های ریزمقیاس شده ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور ارزیابی اثرات محتمل تغییر اقلیم بر روند تغییرات دماهای حدی بیشینه در سه مقیاس نقطه‌ای (ایستگاه های هواشناسی همدیدی)، ناحیه ای (10منطقه جغرافیایی از ایران) و میانگین منطقه ای در سه دوره اقلیمی آتی نزدیک ، میانی و دور تا پایان قرن بیست و یکم نسبت به دوره اقلیمی پایه (2005-1986) است. در این تحقیق از خروجی‌های ریزمقیاس شده مدل جهانی CNRM-CM5 از مجموعه مدلهای CMIP5 تحت سناریوهای RCP استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد، میانگین سالانه دمای بیشنه ایران در اقلیم های آتی نزدیک ، میانی و دور تحت دو سناریو RCP4.5 و RCP8.5 به ترتیب 7/0و 7/0؛ 2/1 و 7/1 ؛9/1 و 9/3 درجه سلسیوس نسبت به دوره اقلیمی پایه احتمالا افزایش خواهند داشت. در بین مناطق مختلف جغرافیایی ایران، بیشترین شدت افزایش دمای بیشینه در اقلیم آتی نسبت به دوره اقلیمی پایه مربوط به مناطق زاگرس و کمترین آن مربوط به مناطق سواحل خزر است.
نجات زیدعلی نژاد؛ حمیدرضا ناصری؛ علیرضا شکیبا؛ فرشاد علیجانی
چکیده
اثر تغییر اقلیم بر آبخوان‌های کارستی کمتر مورد توجه قرار گرفته است که علت آن دشواری مدلسازی آنها در مقایسه با آبخوان‌های آبرفتی است. با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی می‌توان بین پارامترهای اقلیمی، به عنوان جزئی از چرخه هیدرولوژی، و سطح آب زیرزمینی ارتباط برقرار کرد. در این مطالعه، پس از پیش‌بینی متغیرهای اقلیمی، یعنی بارش و ...
بیشتر
اثر تغییر اقلیم بر آبخوان‌های کارستی کمتر مورد توجه قرار گرفته است که علت آن دشواری مدلسازی آنها در مقایسه با آبخوان‌های آبرفتی است. با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی می‌توان بین پارامترهای اقلیمی، به عنوان جزئی از چرخه هیدرولوژی، و سطح آب زیرزمینی ارتباط برقرار کرد. در این مطالعه، پس از پیش‌بینی متغیرهای اقلیمی، یعنی بارش و دما، در دوره پایه (1961-1990) و آتی (2021-2050) با استفاده از مجموعه داده NEX-GDDP، تراز سطح آب زیرزمینی در سه چاه آهکی در گستره لالی، استان خوزستان، با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی شبیه‌سازی شده است. نتایج داده‌های آزمون بیانگر توانایی مناسب شبکه در شبیه‌سازی اثر تغییر اقلیم بر آبخوان کارستی است و پیش‌بینی می‌شود سطح آب زیرزمینی برای چاههای W1 و W2 بر اثر تغییر اقلیم در دوره آتی نسبت به دوره پایه کاهش یابد، درحالیکه برای چاه W3 تغییرات چندانی پیش‌بینی نمیشود.
حمیرا سجادی؛ گیتی بهرامی؛ علیرضا شکیبا؛ حسن رفیعی؛ مهدی نوروزی
چکیده
تغییر اقلیم جهانی که در کره زمین در حال رخ دادن است اکوسیستم، محیط زیست، سلامت گونه ها، حیوانات و انسان ها را تحت تاثیر قرار داده و یکی از بزرگترین چالش هایی است که انسان و طبیعت عصر حاضر با آن رو به روست. در این مطالعه به بررسی رابطه فاکتورهای اقلیمی و دیسانتری در اقلیم های مختلف ایران و در گروه های سنی در بین مردان و زنان پرداخته ایم. ...
بیشتر
تغییر اقلیم جهانی که در کره زمین در حال رخ دادن است اکوسیستم، محیط زیست، سلامت گونه ها، حیوانات و انسان ها را تحت تاثیر قرار داده و یکی از بزرگترین چالش هایی است که انسان و طبیعت عصر حاضر با آن رو به روست. در این مطالعه به بررسی رابطه فاکتورهای اقلیمی و دیسانتری در اقلیم های مختلف ایران و در گروه های سنی در بین مردان و زنان پرداخته ایم. این مطالعه از انواع مطالعات کوهورت گذشته نگر است. نتایج مطالعه نشان می دهد که دیسانتری در زنان و مردان و گروه های سنی مختلف با فاکتورهای اقلیمی رابطه دارد. نتایج مطالعه ما نشان داد در هر پهنه اقلیمی، فاکتورهای اقلیمی بصورت متفاوت بر مقدار بیماری دیسانتری تاثیر گذار است. نتایج مطالعه ما نشان می دهد که برای مطالعه پیامدهای سلامت تغییر اقلیم لازم است ویژگی های اقلیم و دسته بندی های اقلیمی مناطق مورد توجه قرار بگیرد.
آب و هوا
شادیه حیدری تاشه کبود؛ سید اسعد حسینی
چکیده
یکی از مهمترین مباحث و چالشهای پیش روی بشر در قرن ۲۱ پدیده تغییر اقلیم و اثرات آن بر افزایش دما و مقدار مصرف بهره وری آب می‌باشد. این پدیده به دلیل افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای بعد از انقلاب صنعتی آغاز شده به گونه‌ای که دمای جو کره زمین از آغاز انقلاب صنعتی تاکنون حدود ۱ درجه سلسیوس افزایش یافته است. این افزایش دما باعث تغییرات ...
بیشتر
یکی از مهمترین مباحث و چالشهای پیش روی بشر در قرن ۲۱ پدیده تغییر اقلیم و اثرات آن بر افزایش دما و مقدار مصرف بهره وری آب می‌باشد. این پدیده به دلیل افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای بعد از انقلاب صنعتی آغاز شده به گونه‌ای که دمای جو کره زمین از آغاز انقلاب صنعتی تاکنون حدود ۱ درجه سلسیوس افزایش یافته است. این افزایش دما باعث تغییرات در دیگر متغیرهای اقلیمی شده و در دهه‌های اخیر اثرات مختلفی را بر سیستم‌هایی که با واسطه و یا بدون واسطه با جو کره زمین در ارتباط هستند گذاشته است. بنابراین می‌بایست برای هر منطقه به اقدامات مختلف جهت کاهش گازهای گلخانه‌ای و راهکارهای سازگاری با تغییر اقلیم مبادرت ورزید. در پژوهش حاضر با شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید از منابع آب در کشور تحلیل و اولویت‌بندی آنها با مدل SOWT و همچنین وزن دهی با مدل ANP بهترین راهبرد ملی برای بهره وری مصرف آب و سازگاری با تغییر اقلیم تعیین شد که بر اساس نتایج حاصل می‌توان به دو الگو اشاره نمود. الگوی شماره 1 با عنوان «کنترل، کاهش و حذف تدریجی منابع بهره وری مصرف آب ناپایدار و ناسالم» و الگوی شماره 2 «مدیریت، بهبود و افزایش بهره وری مصرف آب پایدار» موجب پایدارسازی نظام توسعه بهره وری مصرف آب در کشور به منظور سازگاری با تغییر اقلیم در دو بازه میان مدت و بلند مدت خواهد شد.
پیش بینی اقلیم شناختی
ایمان باباییان؛ مریم کریمیان؛ راهله مدیریان؛ ابراهیم میرزایی
چکیده
تا قبل از انتشار گزارش پنجم ارزیابی تغییر اقلیم (AR5) هیات بین‌الدول تغییر اقلیم در نوامبر سال 2013، محققان کشورمان از داده های مدل های گردش کلی سری CMIP3 برای پیش‌نگری تغییر اقلیم کشور استفاده می کردند؛ اما از حدود سال 2015 بتدریج دسترسی به داده های مدل های گردش کلی سری CMIP5 تسهیل گردید، به طوریکه هم اکنون اغلب پژوهش های مرتبط با پیش‌نگری ...
بیشتر
تا قبل از انتشار گزارش پنجم ارزیابی تغییر اقلیم (AR5) هیات بین‌الدول تغییر اقلیم در نوامبر سال 2013، محققان کشورمان از داده های مدل های گردش کلی سری CMIP3 برای پیش‌نگری تغییر اقلیم کشور استفاده می کردند؛ اما از حدود سال 2015 بتدریج دسترسی به داده های مدل های گردش کلی سری CMIP5 تسهیل گردید، به طوریکه هم اکنون اغلب پژوهش های مرتبط با پیش‌نگری تغییر اقلیم با بکارگیری داده های مدل های CMIP5 انجام می‌شوند. در این پژوهش برونداد تمامی مدل های سری CMIP5 بکاررفته در تهیه گزارش AR5 ، برای برآورد چشم انداز تغییر اقلیم کشور استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که به استثنای سناریوی خوشبینانه RCP2.6 در سه سناریوی دیگر، میانگین بارش از مدیترانه تا افغانستان کاهش می یابد. در سناریوی RCP8.5 که ناظر بر عدم پایبندی کشورها به توافقنامه تغییر آب و هوای پاریس (COP21) در سال 2015 می باشد، کاهش بارش در غرب ایران تا 20 درصد و در سوریه، اردن، فلسطین و عراق تا 30 درصد در مقایسه با بلندمدت خواهد بود. همچنین درصورت عدم پایبندی به توافقنامه پاریس، میانگین دمای کشور حدود 2/5 و درصورت پایبندی به آن 3/1 درجه سلسیوس نسبت به دوره 2005-1986 افزایش می یابد. در مجموع با توجه به کاهش بارش و افزایش دما، انتظار می رود مناطق غرب کشور و به ویژه زاگرس در معرض خشکسالی، تنش ابی ، کاهش سطح پوشش جنگلی، کاهش منابع آبی، کاهش تولید نیروگاههای برقابی و افزایش رخدادهای حدی اقلیمی گردد. این وضعیت ایجاب می کند مسئولان و برنامه ریزان ملی و منطقه ای برنامه عمل برای مواجهه با پیامدهای سوء تغییر اقلیم را تدوین نمایند.
اقلیم شناسی
حمزه احمدی
چکیده
در میان شاخص‌های اصلی آب و هوا، دمای هوا مهمترین سنجه‌ای است که می‌تواند در آشکارسازی اثرات تغییر اقلیم نقش آفرینی کند. در این تحقیق با رهیافتی آماری – تحلیلی روند تغییرات دمای ساعتی در ایران واکاوی شد. پایگاه داده‌ای با حجم 3252800 رکورد ساعتی دما، برای 28 ایستگاه سینوپتیکی در فصل سرد سال، در بازه‌ی زمانی 30 ساله از 1985 تا 2014 تنظیم ...
بیشتر
در میان شاخص‌های اصلی آب و هوا، دمای هوا مهمترین سنجه‌ای است که می‌تواند در آشکارسازی اثرات تغییر اقلیم نقش آفرینی کند. در این تحقیق با رهیافتی آماری – تحلیلی روند تغییرات دمای ساعتی در ایران واکاوی شد. پایگاه داده‌ای با حجم 3252800 رکورد ساعتی دما، برای 28 ایستگاه سینوپتیکی در فصل سرد سال، در بازه‌ی زمانی 30 ساله از 1985 تا 2014 تنظیم و پالایش گردید. با استفاده از روش درونیابی خطی، سینوپ‌های سه‌ساعته دمای هوا به دمای ساعتی تبدیل شد. برای آشکارسازی روند تغییرات دمای ساعتی، از روش ناپارامتری من – کندال استفاده گردید. نتایج نشان داد که درماههای نوامبر و دسامبر تعداد محدودی از ایستگاهها روند افزایشی معنی‌دار را تجربه می‌کنند. اما در نیمه دوم فصل سرد در ماههای فوریه و مارس، بیشترین روند افزایشی معنی‌دار مشاهده شد. در ماه مارس تمام ایستگاههای مورد مطالعه دارای روندی مثبت و افزایشی در وضعیت دمای ساعتی می‌باشند، این روند افزایشی در ساعات کمینه شبانه و صبحگاهی بیشتر مشاهده گردید. به طور متوسط بیش از 5 ساعت از شبانه‌روز، روند افزایشی معنی‌دار در سطح 5 % و1% در بیشتر ایستگاههای مشاهده شد. در مناطق مشکین شهر، کرج، گلمکان، تهران، تبریز، فسا، یاسوج، خوی، مهاباد، سنندج، سمنان و بابلسر، تقریباً در کل ساعات شبانه روز، روند افزایشی دیده می‌شود. حتی در ایستگاههای بسیار سرد مانند، اهر، سراب، سقز و شهرکرد، 4 تا 5 ساعت از شبانه روز روند افزایشی معنی‌دار در دمای ساعتی مشاهده گردید. بنابراین اثرات تغییر اقلیم در قالب دماهای ملایم در فصل سرد بخصوص در انتهای زمستان کاملاً آشکار می‌باشد و پیامدهایی مانند ظهور زودهنگام مراحل فنولوژی درختان میوه و افزایش آفات و تغییر نوع بارش را به همراه دارد.
اقلیم شناسی
مسعود مسعودی؛ یاسین همتی؛ زهرا بهرامی؛ سیده رضیه هندی زاده
چکیده
گرمایش جهانی یکی از مهمترین چالشهای زیست محیطی کره زمین به شمار می رود. هدف اصلی این تحقیق بررسی تغییرات دما در قاره آسیا است. بدین منظور داده‌های دمای ماهانه 66 نقطه از کشورهای مختلف قاره آسیا از سال 1949 تا 2014 موردبررسی قرار گرفت. در این بررسی چگونگی تغییرات دما ازلحاظ افزایش، کاهش و سطح معنی‌داری مطالعه گردید. برحسب نزدیک‌ترین نقطه ...
بیشتر
گرمایش جهانی یکی از مهمترین چالشهای زیست محیطی کره زمین به شمار می رود. هدف اصلی این تحقیق بررسی تغییرات دما در قاره آسیا است. بدین منظور داده‌های دمای ماهانه 66 نقطه از کشورهای مختلف قاره آسیا از سال 1949 تا 2014 موردبررسی قرار گرفت. در این بررسی چگونگی تغییرات دما ازلحاظ افزایش، کاهش و سطح معنی‌داری مطالعه گردید. برحسب نزدیک‌ترین نقطه دارای داده به نقاط شهری موردنظر از سایت NOAA، میانگین دمای سالانه طی سالهای 1949 تا 2014 برای هر نقطه محاسبه شد. همچنین نمودار تغییرات دما مربوط به هر نقطه در بازه زمانی موردنظر رسم و روند آن بر اساس معادله خطی رگرسیون بررسی شد. برای تعیین گستره تغییرات دما از روشهای درونیابی گوناگون در GIS استفاده شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، 99 درصد از مساحت آسیا افزایش دما و در 1 درصد از مساحت آسیا تغییرات معنی‌داری در سطح 5 درصد مشاهده نشد. در کل می‌توان به این نکته اشاره کرد که در این قاره میزان دما 94/0 درجه سلسیوس در بازه موردمطالعه افزایش‌یافته است. در کلاسه‌بندی طراحی‌شده خطر از بعد مقادیر آماری گرمایش جهانی، 7/34 درصد کم‌خطر، 1/29 درصد خطر متوسط، 8/33 درصد خطر شدید و 4/2 درصد خطر خیلی شدید را نشان می‌دهد. با توجه به نقشه‌های تهیه شده، اکثر نواحی نیمه شمالی قاره روند افزایش دمای بیشتر و خطر شدیدتری را نشان می دهند.
زهره عصار؛ مسعود مسعودی
چکیده
در این تحقیق خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی و خشکسالی در استان خراسان رضوی در طی دوره آماری 23 ساله (1390-1368) مورد برررسی قرار گرفت. تغییرات اقلیمی در سطح استان با استفاده از شاخص رطوبتی دومارتن و تغییرات دما بدست آمد. به منظور بررسی خشکسالی نیز از دو شاخص SIAP[1] و PNPI[2] استفاده شد. نتایج نشان داد که براساس خطر تغییرات اقلیمی، 76 درصد استان تحت ...
بیشتر
در این تحقیق خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی و خشکسالی در استان خراسان رضوی در طی دوره آماری 23 ساله (1390-1368) مورد برررسی قرار گرفت. تغییرات اقلیمی در سطح استان با استفاده از شاخص رطوبتی دومارتن و تغییرات دما بدست آمد. به منظور بررسی خشکسالی نیز از دو شاخص SIAP[1] و PNPI[2] استفاده شد. نتایج نشان داد که براساس خطر تغییرات اقلیمی، 76 درصد استان تحت تأثیر خطر خیلی شدید، 1/11 درصد دارای خطر شدید و 8/12 درصد در کلاس بدون خطر قرار دارد. از نظر خطر خشکسالی براساس شاخص SIAP نیز 9/4 درصد استان تحت تأثیر خطر شدید، 4/64 درصد متوسط و 7/30 در کلاس خطر کم قرار دارد و براساس شاخصPNPI، 3/49 درصد تحت تأثیر خطر شدید، 9/19 درصد خطر متوسط و 7/30 درصد در کلاس خطر کم قرار دارد. بنابراین نتایج نشان داد که میزان خطر خشکسالی با استفاده از شاخص PNPI بیشتر از شاخصSIAP است. [1]Standard Index of Annual Precipitation (SIAP) [2]Percent of Normal Precipitation Index (PNPI)
حمید رضا طاهری؛ فروزان ارکیان
دوره 37، 83-82 ، مهر 1392، ، صفحه 47-58
چکیده
در این مطالعه تغییرپذیری تعداد روزهای برفی با عمق برف ≥cm 1 (بزرگتر و مساوی یک سانتی متر) در کشور، در دو دوره آماری سی ساله (1981-2010) و 15 ساله (1996-2010) مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای مورد مطالعه شامل تعداد روزهای برفی، عمق برف، دمای میانگین، دمای بیشینه و دمای کمینه می‌باشد که از بانک اطلاعات سازمان هواشناسی کشور برای ماههای دسامبر، ...
بیشتر
در این مطالعه تغییرپذیری تعداد روزهای برفی با عمق برف ≥cm 1 (بزرگتر و مساوی یک سانتی متر) در کشور، در دو دوره آماری سی ساله (1981-2010) و 15 ساله (1996-2010) مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای مورد مطالعه شامل تعداد روزهای برفی، عمق برف، دمای میانگین، دمای بیشینه و دمای کمینه می‌باشد که از بانک اطلاعات سازمان هواشناسی کشور برای ماههای دسامبر، ژانویه و فوریه استخراج شد. بررسی نقشه‌های تغییرپذیری مکانی پارامترها(که توسط نرم افزار 1GIS رسم شده‌اند) برای ایستگاه‌هایی که سی سال آمار برف دارند نشان داد بیشترین تعداد روزهای برفی و عمق برف متعلق به ایستگاه آبعلی با مقادیر به ترتیب 2457 روز و 80 سانتی متر در فصل زمستان می‌باشد. اما همین بررسی در بازه زمانی پانزده سال، بیشترین تعداد روزهای برفی و عمق برف را متعلق به ایستگاه کوهرنگ با مقادیر به ترتیب 1346 روز و 69.4 سانتی متر در فصل زمستان نشان داد. طبق نتایج این تحقیق روند معنادار کاهشی در تعداد روزهای برفی و عمق برف در اغلب ایستگاهها به جز ایستگاههای کاشان، گرگان، نوشهر و بندر انزلی در بازه زمانی سی سال رخ داده است در صورتیکه فقط در پنج ایستگاه آبعلی، اصفهان، سنندج، تبریز و ارومیه روند افزایشی دما در فصل زمستان مشاهده شده است و در بقیه ایستگاهها در طی سی سال روند خاصی در دمای میانگین رخ نداده است.
رحمانعلی حق شناس گتابی؛ منصور عزیز‌خانی؛ سید باقر سلطانی؛ ، نوربخش داداشی تنکابنی
دوره 36، 79-78 ، مهر 1391، ، صفحه 35-44
چکیده
دمای هوا یکی از عناصر اقلیمی است که می‌توان به کمک آن تغییر اقلیم یک منطقه را آشکار کرد. مطالعات تغییرات دما چه در مقیاس جهانی و چه در مقیاس منطقه‌ای تقریباً همگی افزایش دما در سده گذشته را تأیید می‌کنند، اما مقدار این افزایش در مقیاس منطقه‌ای از روندهای متفاوتی برخوردار است. در این مقاله دمای کمینه مطلق سالانه و میانگین سالانه ...
بیشتر
دمای هوا یکی از عناصر اقلیمی است که می‌توان به کمک آن تغییر اقلیم یک منطقه را آشکار کرد. مطالعات تغییرات دما چه در مقیاس جهانی و چه در مقیاس منطقه‌ای تقریباً همگی افزایش دما در سده گذشته را تأیید می‌کنند، اما مقدار این افزایش در مقیاس منطقه‌ای از روندهای متفاوتی برخوردار است. در این مقاله دمای کمینه مطلق سالانه و میانگین سالانه دمای کمینه روزانه، به کمک آمار ایستگاههای هواشناسی پراکنده شده در استان مازندران مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از یک مدل رقومی ارتفاعی و معادله گرادیان ارتفاعی تغییرات پارامترهای فوق (با توجه به همبستگی بالای بین آنها و ارتفاع)، استفاده شده است. نتیجه بدست آمده گرم شدن میانگین دمای کمینه روزانه به مقدار 9/2 درجه و میانگین دمای کمینه مطلق سالانه به مقدار 3 درجه در دهساله 2005-1996 نسبت به ده ساله قبل از آن (1995-1986) را نشان می‌دهد. افزوده شدن کلاس 14-12 در مورد میانگین دمای حداقل روزانه و همچنین محو شدن کلاس (45-)- (55-) در مورد میانگین دمای حداقل مطلق سالانه در دوره دهساله اخیر از جمله مهمترین نتایج حاصل در این تحقیق می‌باشند.
علیرضا محمودی؛ عبدالرسول زارعی؛ احسان بیژن زاده
دوره 36، 77-76 ، فروردین 1391، ، صفحه 29-36
چکیده
تغییر اقلیم جهانی و گرمایش جهانی از مسائل مهم زیست محیطی است که در سالهای اخیر مطالعات زیادی بر روی آن صورت گرفته است. این موضوع به دلیل اثرات محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که فعالیت‌های انسانی مانند کشاورزی، صنایع و مانند آن بر مبنای ثبات و پایداری تغییر اقلیم هستند. با توجه به اهمیت موضوع، تغییر ...
بیشتر
تغییر اقلیم جهانی و گرمایش جهانی از مسائل مهم زیست محیطی است که در سالهای اخیر مطالعات زیادی بر روی آن صورت گرفته است. این موضوع به دلیل اثرات محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که فعالیت‌های انسانی مانند کشاورزی، صنایع و مانند آن بر مبنای ثبات و پایداری تغییر اقلیم هستند. با توجه به اهمیت موضوع، تغییر اقلیم در منطقه اصفهان با استفاده از آمار هواشناسی از سال 1951 تا پایان سال 2005 میلادی بررسی شد. میزان تغییر در متغیرهای مربوط به دما، بارش و رطوبت نسبی با رگرسیون ساده خطی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین دمای حداکثر و حداقل طی 55 سال گذشته این منطقه در سطح احتمال 05/0 افزایش داشته است؛ همچنین میانگین رطوبت نسبی با گذشت زمان کاهش داشته است. ترسیم منحنیهای آمبروترمیک در پنج دهه گذشته نشان می‌دهد که ماههای خشک افزایش یافته است. در کل نتیجهگیری شد که طی 55 سال گذشته دماهای حداقل و حداکثر افزایش یافته، مقدار بارش تغییر محسوسی نداشته و رطوبت نسبی کاهش یافته است، همچنین تعداد ماههای خشک افزایش یافته است، و اقلیم منطقه خشکتر شده است.
هوشمند عطایی؛ راضیه فنایی
دوره 36، 77-76 ، فروردین 1391، ، صفحه 37-48
چکیده
هدف از این پژوهش مطالعه تغییرات عناصر اقلیمی‌در استان مرکزی طی مقطع زمانی 2005-1966 (40 سال) در مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه می‌باشد. در این راستا آمار میانگین دمای حداقل، میانگین دمای حداکثر و بارش این استان شامل ایستگاههای اراک، شمس آباد، تفرش و ساوه مورد پردازش قرار گرفته است. پس از بازسازی داده‌های مفقود به روش میان یابی توسط نرم افزار ...
بیشتر
هدف از این پژوهش مطالعه تغییرات عناصر اقلیمی‌در استان مرکزی طی مقطع زمانی 2005-1966 (40 سال) در مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه می‌باشد. در این راستا آمار میانگین دمای حداقل، میانگین دمای حداکثر و بارش این استان شامل ایستگاههای اراک، شمس آباد، تفرش و ساوه مورد پردازش قرار گرفته است. پس از بازسازی داده‌های مفقود به روش میان یابی توسط نرم افزار Surfer، نابهنجار بودن داده ها توسط نرم افزار Ncss و آزمون کالموگورف اسمیرنوف و همگنی آنها توسط آزمون توالی1 سنجیده شد سپس با استفاده از آزمون آماری- گرافیکی من- کندال روند داده ها بررسی، تغییرات تصادفی شناسایی و نوع و زمان تغییرات بررسی شد. طبق نتایج به دست آمده در پارامترهای میانگین دما اکثر ماه ها بدون روند و تنها در تعدادی از ماهها در ایستگاههای تفرش و ساوه روند مثبت مشاهده شده است. بررسیهای پارامتر بارش حاکی از روند منفی همه ایستگاه ها در ماههای ژوئن تا سپتامبر و عدم روند در سایر ماه ها می‌باشد. نتایج بررسیهای نوع و زمان تغییرات نشان دهنده این است که اکثر تغییرات میانگین دما از نوع ناگهانی کاهشی و بارش طی ماههای ژوئن تا اکتبر از روند کاهشی برخوردار بوده است.
معصومه مقبل؛ محمود داوودی؛ ابوالفضل نیستانی؛ فرحناز تقوی
دوره 35، 73-72 ، فروردین 1390، ، صفحه 55-66
چکیده
تغییرپذیری عناصر اقلیمی از ویژگی‌های مهم اقلیم هر منطقه است. در میان عناصر اقلیمی بارش تغییرپذیرترین عنصر از نظر زمانی و مکانی بوده و این ویژگی بارش، لزوم به کارگیری روشهای کارآمد مانند تحلیل طیفی را جهت شناسایی رفتار بارشی مناطق مختلف بیش از پیش آشکار می‌سازد. از اینرو، در این تحقیق، ویژگی‌های مکانی و زمانی بارش در سطح کشور با ...
بیشتر
تغییرپذیری عناصر اقلیمی از ویژگی‌های مهم اقلیم هر منطقه است. در میان عناصر اقلیمی بارش تغییرپذیرترین عنصر از نظر زمانی و مکانی بوده و این ویژگی بارش، لزوم به کارگیری روشهای کارآمد مانند تحلیل طیفی را جهت شناسایی رفتار بارشی مناطق مختلف بیش از پیش آشکار می‌سازد. از اینرو، در این تحقیق، ویژگی‌های مکانی و زمانی بارش در سطح کشور با استفاده از تحلیل هارمونیک در 33 ایستگاه سینوپتیک کشور که قادر به پوشش مناسب کل مساحت کشور بودند و در دو دوره آماری 13 ساله (1980-1992 و 1993-2005)، به طور جداگانه جهت شناسایی تغییرات رژیم بارش ناشی از اثرات تغییر اقلیم و تغییرپذیری اقلیم مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، ابتدا فرکانس نسبی بارش هر ماه محاسبه شد و در نهایت با استفاده از تحلیل هارمونیک ویژگی‌های بارش ماهانه در سطح کشور در غالب شش هارمونیک برای هر دوره ارزیابی و مقایسه شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که سه هارمونیک اول از نظر توجیه تغییرپذیری درون سالانه بارش در سطح کشور از اهمیت زیادی برخوردار هستند؛ به طوری که هارمونیک اول بیش از 70 درصد تغییرات بارش ماهانه در بیشتر مناطق به استثنای مناطقی از شمال غرب و جنوب شرق کشور را در هر دو دوره نمایش می‌دهد. همچنین میزان تغییرات زمانی و مکانی هارمونیک اول در هر دو دوره، نسبت به هارمونیک‌های دوم و سوم کمتر بوده که نشان دهنده معناداری بالاتر این هارمونیک و تغییرپذیری کمتر آن در توجیه تغییرات بارش در سطح کشور است. در مقابل، مقایسه نتایج دو دوره مورد مطالعه نشان دهنده وجود جابه‌جایی مکانی و زمانی در دوم و سوم می‌باشد که بیانگر تغییرپذیری بیشتر این دو هارمونیک از اثرات تغییر اقلیم نسبت به هارمونیک اول می‌باشد.
