آناهیتا خیرخواه؛ غلامعلی کمالی؛ امیر حسین مشکواتی؛ حسین بابازاده؛ ابراهیم اسعدی اسکویی
چکیده
در این پژوهش سعی شده است که نوسانات پارامترهای مختلف هواشناسی در سطوح مختلف احتمالاتی در مراحل مهم در تقویم زراعی بررسی و مطالعه شود. برای انجام این مطالعه ابتدا تقویم زراعی سنتی از طریق گزارشهای مرکز تحقیقات برنج آمل و با کمک مصاحبه با شالیکاران و همکاری کارشناسان امور زراعی برنج تهیه شد. در بین مراحل مختلف در تقویم زراعی، 5 مرحله ...
بیشتر
در این پژوهش سعی شده است که نوسانات پارامترهای مختلف هواشناسی در سطوح مختلف احتمالاتی در مراحل مهم در تقویم زراعی بررسی و مطالعه شود. برای انجام این مطالعه ابتدا تقویم زراعی سنتی از طریق گزارشهای مرکز تحقیقات برنج آمل و با کمک مصاحبه با شالیکاران و همکاری کارشناسان امور زراعی برنج تهیه شد. در بین مراحل مختلف در تقویم زراعی، 5 مرحله به عنوان مراحل اصلی شامل: آماده سازی زمین، خزانه، نشاءکاری، گلدهی و رسیدن دانه و برداشت انتخاب شدند . سپس داده های دما، بارش، رطوبت، سرعت باد، ساعت آفتابی و دمای سطح زمین در 9 ایستگاه هواشناسی به عنوان معرف مناطق عمده برنجکاری در استان .برای دوره آماری 2005 تا 2020 از سازمان هواشناسی دریافت گردید. . با توجه به تقویم زراعی و بازه های زمانی برای 5 مرحله نام برده و آستانه‌های مناسب و شرایط آب و هوایی در آن زمان، مطابقت شرایط مساعد برای عملیات شالیکاری در مراحل مختلف با شرایط واقعی بررسی و مقادیر مورد انتظار هر پارامتر در هر دوره در سطوح احتمالاتی مختلف محاسبه شد. نتایج نشان دهنده میزان و آستانه های احتمالاتی فراسنج های اثر گذار در مراحل 5 گانه تقویم کشت شالیزاری می باشند. نتایج نشان داد که متوسط دما در پنج مرحله نام برده به ترتیب 8/12، 3/14، 7/18، 7/20و 4/31 درجه سانتیگراد می باشد که در محدوده آستانه حرارتی مطلوب برای تمام عملیات زراعی بوده و شرایط مناسبی برای رشد برنج فراهم است.
منصوره کوهی؛ ابراهیم فتاحی؛ ابراهیم اسعدی اسکویی
چکیده
تغییرات در زیست کره از 1970 با گرمایش جهانی منطبق است. طی دهه‌های اخیر، نواحی اقلیمی در هر دو نیمکره به سمت قطب شمال جابجا شده‌اند و فصل رشد در مناطق برون حاره‌ی نیمکره شمالی از دهه 1950 به طور میانگین تا دو روز بر دهه افزایش یافته است. در این پژوهش، تغییرات پیش نگری شده طول فصل رشد (GSL) و تاریخ آغاز فصل رشد در استان یزد با استفاده از سه مدل ...
بیشتر
تغییرات در زیست کره از 1970 با گرمایش جهانی منطبق است. طی دهه‌های اخیر، نواحی اقلیمی در هر دو نیمکره به سمت قطب شمال جابجا شده‌اند و فصل رشد در مناطق برون حاره‌ی نیمکره شمالی از دهه 1950 به طور میانگین تا دو روز بر دهه افزایش یافته است. در این پژوهش، تغییرات پیش نگری شده طول فصل رشد (GSL) و تاریخ آغاز فصل رشد در استان یزد با استفاده از سه مدل GFDL، HadGEM و MIROC5 تحت سناریوی RCP8.5 برای دوره 2040-2021 ارایه شد. نتایج نشان داد استان یزد GSL طولانی تری را در اقلیم گرمتر آتی تجربه خواهد کرد. بر اساس پیشنگری انجام شده تحت سناریوی RCP8.5، طول فصل رشد با جابجایی به سمت اوایل فروردین و اواخر زمستان در سه مدل در سه ایستگاه منتخب افزایش خواهد یافت. سناریوهای آتی دما این استان بر مبنای دو مدل GFDL و HadGEM شرایط نامناسبتری را نشان می‌دهد بطوریکه دما به طور معنی‌داری افزایش خواهد یافت. به دلیل حساسیت کشاورزی به شرایط آب و هوا و اقلیمی، این اثرات ممکن است بر تولید و بهره وری کشاورزی این استان به طور مستقیم یا غیر مستقیم تاثیر بگذارد.
ابراهیم اسعدی اسکویی؛ لیلا گودرزی؛ جلیل هلالی
چکیده
علیرغم نقش مهم رطوبت سطح خاک در مدیریت منابع آب و خاک متاسفانه در ایران شبکه سراسری پایش رطوبت خاک وجود نداشته و توزیع مکانی ایستگاه‌های اندازه‌گیری محدود می‌باشد. بنابراین، در پژوهش حاضر تلاش شد نقشههای توزیع مکانی و زمانی رطوبت خاک از محصولات SMAP در طی بازه زمانی 2015 تا 2021 در گستره ایران استخراج و تحلیل گردد. نتایج نشان می‌دهد مقادیر ...
بیشتر
علیرغم نقش مهم رطوبت سطح خاک در مدیریت منابع آب و خاک متاسفانه در ایران شبکه سراسری پایش رطوبت خاک وجود نداشته و توزیع مکانی ایستگاه‌های اندازه‌گیری محدود می‌باشد. بنابراین، در پژوهش حاضر تلاش شد نقشههای توزیع مکانی و زمانی رطوبت خاک از محصولات SMAP در طی بازه زمانی 2015 تا 2021 در گستره ایران استخراج و تحلیل گردد. نتایج نشان می‌دهد مقادیر ماهانه رطوبت خاک عمق 5 سانتیمتری در دوره 7 ساله در ایران بین 005/0 تا 538/0 مترمکعب بر مترمکعب متغیر بوده و میانگین زمانی-مکانی رطوبت خاک کشور 137/0 مترمکعب بر مترمکعب می‌باشد. تحلیل نقشههای میانگین ماهانه رطوبت خاک توسط SMAP نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار میانگین 7 ساله در ماه‌های فوریه و اوت به ترتیب 192/0 و 079/0 مترمکعب بر مترمکعب می‌باشد. از نظر پراکنش مکانی نیز بیشترین مقادیر میانگین سالانه رطوبت خاک در مناطق شمالی و غربی، و کمترین مقدار در مناطق مرکزی و جنوب شرقی متمرکز است. تحلیل مکانی رطوبت خاک بر اساس مقیاس استانی نیز نشان می‌دهد بالاترین میانگین سالانه رطوبت خاک در استان‌های گیلان، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد، و البرز به ترتیب 294/0، 243/0، 216/0 و 209/0 مترمکعب بر مترمکعب است در حالی که کمترین مقادیر آن را می‌توان در استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد به ترتیب 076/0، 091/0، و 096/0 مترمکعب بر مترمکعب مشاهده نمود. بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه که در مقیاس کلان کشور انجام شد، می‌توان از آن به عنوان ابزار سودمندی در مدیریت جامع منابع آب و خاک استفاده نمود.
ابراهیم اسعدی اسکویی؛ سامان مرتضی پور
چکیده
دما یکی از پارامترهای اصلی اقلیمی است که تغییرات آن اثر بسیار زیادی بر بسیاری از فرایندهای طبیعی دارد و از طرف دیگر شاخص های دمایی به عنوان اصلی ترین شاخص‌های آشکارساز در رخداد تغییر اقلیم در مطالعات اقلیمی مورد توجه است. در این مطالعه با استفاده از داده‌های روزانه دمای 30 ساله فراسنج‌های دمایی پنج ایستگاه سینوپتیک در استان گیلان، ...
بیشتر
دما یکی از پارامترهای اصلی اقلیمی است که تغییرات آن اثر بسیار زیادی بر بسیاری از فرایندهای طبیعی دارد و از طرف دیگر شاخص های دمایی به عنوان اصلی ترین شاخص‌های آشکارساز در رخداد تغییر اقلیم در مطالعات اقلیمی مورد توجه است. در این مطالعه با استفاده از داده‌های روزانه دمای 30 ساله فراسنج‌های دمایی پنج ایستگاه سینوپتیک در استان گیلان، تغییرات اقلیمی فراسنج های دمایی و همچنین نمایه‌های اقلیمی فرین دمایی در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل نتایج، سطوح معنی‌داری 1/0، 1، 5 و 10 درصد در نظر گرفته شد. آشکارسازی روند به وسیله آزمون‌های روند من-کندال آماری و گرافیکی، رگرسیون تک متغیره و نمایه-های اقلیمی فرین با هم مطابقت داشتند. نتایج نشان میدهند کمیت‌های دمایی با سطح اطمینان مناسبی شامل روند افزایشی در منطقه هستند. میانگین حسابی میزان افزایش دما در ایستگاه ها 0.5 و برای نمونه، شهر رشت دارای روند افزایشی 46/0 درجه سلسیوس در دهه برای دمای میانگین بود که معادل افزایش 38/1 درجه سلسیوس در دوره 30 ساله مورد مطالعه است. سایر شاخص های حدی مورد بررسی نیز نشان میدهند در منطقه، رخداد تغییر اقلیم ناشی از متغیرهای دمایی در جهت افزایش معنی‌دار وجود دارد. تغییرات اقلیمی فراسنج های دمایی بیشترین وابستگی را در فصل تابستان و کمترین وابستگی را در فصل پاییز دارند.
سامان مرتضی پور؛ ابراهیم اسعدی اسکویی؛ فائزه عباسی
چکیده
بررسی همگنی از جمله چالش های مهم قبل از آشکارسازی روند در سری داده های اقلیمی است. توانایی آزمون های همگنی در تشخیص ناهمگنی متناسب با نوع فراسنج و یا تغییرات در سری زمانی ایستگاه یکسان نیست. ایستگاه سینوپتیک رشت یکی از ایستگاهای دارای آمار طولانی است که مطابق فراداده و اسناد ثبت شده، چندین تغییر مکانی داشته است. در این مطالعه آزمون ...
بیشتر
بررسی همگنی از جمله چالش های مهم قبل از آشکارسازی روند در سری داده های اقلیمی است. توانایی آزمون های همگنی در تشخیص ناهمگنی متناسب با نوع فراسنج و یا تغییرات در سری زمانی ایستگاه یکسان نیست. ایستگاه سینوپتیک رشت یکی از ایستگاهای دارای آمار طولانی است که مطابق فراداده و اسناد ثبت شده، چندین تغییر مکانی داشته است. در این مطالعه آزمون های رایج همگنی شامل انحرافات تجمعی، ورسلی، نرمال استاندارد، پتی و بیشاند بر داده های میانگین دما و فشار و مجموع بارش روزانه آن در بازه زمانی سال های 1961 تا 2018 اعمال شد. نتایج نشان دادند که در داده های بارش هیچ کدام از آزمون ها نتوانستند تغییری در فراداده را آشکار کند. در دما و فشار، آزمون پتی و بیشاند موفقیت بیشتری در کشف محدوده تغییرات عمده در فراداده داشتند. با این حال استفاده همزمان از نتایج چند آزمون منجر به کسب نتایج قبال اعتماد تری می گردد و نتایج بهتری برای شناسایی نقاط ناهمگنی و جهش در سری این داده ها ارائه دهد. همچنین اگرچه این آزمون ها تاریخ مشخصی را به عنوان تاریخ جهش معرفی می کنند اما این تاریخ بیانگر محدوده وقوع ناهمگنی است که در ضعیف ترین تخمین ها دو سال در اطراف زمان جهش بوده است. آگاهی از محدوه زمانی تغییر فراداده می تواند در انتخاب آزمون مناسب مفید باشد و اگر بدانیم که تغییرات احتمالی در حوالی نقاط میانی سری رخ داده است روش های پتی و بیشاند تخمین دقیق تری از زمان رخداد جهش ارائه می دهند.
ابراهیم اسعدی اسکویی؛ سعیده کوزه گران؛ مسعود حقیقت
چکیده
دما اثرات انکارناپذیری بر فعالیت های انسانی و فرآیندهای طبیعی می گذارد. با توجه به گستردگی و تنوع آب و هوایی ایران و پراکندگی مکانی و نوسانات دمایی در گستره ایران، شناخت پهنه های دمایی مختلف در ایران در سیاست گذاری بخش های مختلف صنعت، عمران و کشاورزی یک ضرورت می باشد. به دلیل تنوع اقلیمی کشور و به تبع آن احتمال وقوع گرادیان های دمایی ...
بیشتر
دما اثرات انکارناپذیری بر فعالیت های انسانی و فرآیندهای طبیعی می گذارد. با توجه به گستردگی و تنوع آب و هوایی ایران و پراکندگی مکانی و نوسانات دمایی در گستره ایران، شناخت پهنه های دمایی مختلف در ایران در سیاست گذاری بخش های مختلف صنعت، عمران و کشاورزی یک ضرورت می باشد. به دلیل تنوع اقلیمی کشور و به تبع آن احتمال وقوع گرادیان های دمایی مختلف، در این مطالعه بررسی روابط دمای کمینه و بیشینه به تفکیک در 6 منطقه اگروکلیمایی کشور انجام گرفت. آمار دمای حداقل و حداکثر در 184 ایستگاه سینوپتیک کشور( از سال 2002 تا 2016) استفاده شد. الگوی مورد استفاده برای استخراج ارتفاع نواحی (در سطح کشور) با استفاده از داده های مدل رقومی ارتفاع از محصولات ماهواره SRTM و با دقت 90 متر مورد استفاده قرار گرفت.با استفاده ازنرم‌افزار SPSS آنالیز رگرسیون چند متغیره گام به گام انجام شد. از داده های دمای بیشینه و کمینه به عنوان متغیر وابسته و داده های ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی، به عنوان متغییر مستقل در تحلیل رگرسیون استفاده به عمل آمد و رابطه مستقلی برای برآورد دمای بیشینه و کمینه ایجاد شد. مشاهده شد معادلات رگرسیونی برای مدل سازی آماری دمای بیشینه عملکرد بهتری نسبت به دمای کمینه داشته اند. معادلات به دست آمده در هر ناحیه برای کل ناحیه و بافر پیرامونی اعمال گردیند و در نهایت با کنار هم قرار گرفتن نواحی و میانگین گیری از مناطق بافر، نقشه های دمای ماکزیمم و مینیمم برای کل کشور ایجاد شدند.
هواشناسی
سعید صبوری نوقابی؛ سعید گلیان؛ ابراهیم اسعدی اسکویی؛ ارنستو لوپز بائزا
دوره 42، 100-101 ، فروردین 1397، ، صفحه 11-20
چکیده
برآورد تغییرات مکانی عوامل هواشناسی در بسیاری از مطالعات هواشناسی و منابع آب اجتناب‌ناپذیر است. بارندگی یکی از مهم‌ترین اجزای گردش آب در طبیعت است و توزیع مکانی آن نقش مهمی در مدیریت منابع آب دارد. در بررسی توزیع مکانی بارش، انتخاب روش درون‌یابی یکی از چالش‌های اصلی است. هدف این تحقیق تعیین بهترین روش درون‌یابی بارش در دشت مشهد، ...
بیشتر
برآورد تغییرات مکانی عوامل هواشناسی در بسیاری از مطالعات هواشناسی و منابع آب اجتناب‌ناپذیر است. بارندگی یکی از مهم‌ترین اجزای گردش آب در طبیعت است و توزیع مکانی آن نقش مهمی در مدیریت منابع آب دارد. در بررسی توزیع مکانی بارش، انتخاب روش درون‌یابی یکی از چالش‌های اصلی است. هدف این تحقیق تعیین بهترین روش درون‌یابی بارش در دشت مشهد، به‌عنوان قطب اصلی کشاورزی در استان خراسان رضوی است. بدین منظور داده‌های بارش موجود در دوره آماری 2004 تا 2013 گردآوری شد. پس از بررسی کیفیت و خلأهای موجود، مجموعاً 63 ایستگاه شامل ایستگاه‌های هواشناسی(32ایستگاه باران‌سنجی و 3 ایستگاه سینوپتیک)و وزارت نیرو (28 ایستگاه باران‌سنجی) مناسب تشخیص داده شد. سپس جهت برآورد توزیع مکانی بارش از 5 روش درون‌یابی ازجمله کریجینگ، کو کریجینگ، رگرسیون، رگرسیون کریجینگ و روش وزنی عکس فاصله استفاده شد. برای انتخاب مناسب‌ترین روش درون‌یابی محاسبه‌ی ریشه دوم مربع میانگین خطا RMSE و میانگین انحراف خطا MBE مدنظر قرار گرفت. ارزیابی روش‌ها با استفاده از روش اعتبارسنجی حذفی انجام شد و مناسب‌ترین روش درون‌یابی بر اساس تحلیل واریوگرافی نشان داد مدل کروی، به‌عنوان بهترین مدل نظری برای نیم تغییر نما است. بررسی خطاهای روش نشان داد روش ترکیبی رگرسیون کریجینگ با 5.8541RMSE=و 0.3004MBE= به‌عنوان بهترین روش و پس‌ازآن روش رگرسیون سه متغیره (طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع) با 7.5888RMSE= و 0.3498 MBE= دارای بهترین برآورد از مقادیر بارش سالانه هستند؛ اما برای بارش های فصلی به دلیل همبستگی ضعیف داده ها بهتر است از روش کریجینگ برای درون یابی داده های بارش استفاده شود. همچنین روش کو کریجینگ به‌عنوان ضعیف‌ترین روش شناخته شد.
