پایش خشکسالی حوضه کارون بزرگ با استفاده از شاخص SPI: دوره 2014-1978 میلادی

نویسندگان

1 کارشناس مسئول طرحهای پژوهشی ،پژوهشکده اقلیم شناسی

2 پژوهشکده اقلیم شناسی

3 سرپرست پژوهشکده اقلیم شناسی

چکیده

یکی از ویژگی های بارز اقلیم ایران کمی بارش و نوسانات شدید آن در مقیاس های زمانی روزانه ،فصلی و سالانه می باشد. هر خشکسالی دارای 4 ویزگی عمده می باشد که عبارتند از: دوره تداوم ،شدت، فراوانی و گستره . هدف اصلی این مطالعه ، ارزیابی و پهنه بندی خصوصیات خشکسالی حوضه کارون بزرگ می باشد. در این مطالعه از شاخص بارش استاندارد خشکسالی SPI، جهت بررسی ویژگی های خشکسالی در 42 ایستگاه واقع در داخل و خارج حوضه با طول دوره آماری مشترک 28 ساله در سه مقیاس زمانی 6،3 و12ماهه استفاده گردید . ویژگی های خشکسالی ، شامل تداوم، شدت در هر مقیاس استخراج و نقشه های وضعیت خشکسالی در محیط GIS ترسیم گردید کمترین مقدار SPI مشاهده شد در حوضه متعلق به یاسوج (3.29-) در مقیاس 12 ماهه و طولانی ترین تداوم در بستان 61 ماهه می باشد .همچنین طولانی ترین تداوم و گستره های دارای خشکسالی درهر سال نیز مشخص شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Monitoring of drought large Caron basin by using SPI index (1978-2014)

نویسندگان [English]

  • fatemeh Abbasi 1
  • shrareh Malbousi 2
  • iman Babian 3
1 Climatological Research Institute, mashad, Iran
2 cri
3 cri
چکیده [English]

Drought monitoring of the Great Karoon basin by using SPI index (1978-2014)

Abstract
One of the main features of Iran's climate is low amount of precipitation and high fluctuations in daily, seasonal and annual time scales. Each drought has 4 major characteristics which include continuation, intensity, frequency and coverage. The main objective of this study is to evaluate and zoning the drought characteristics of the Great Karoon basin. In this study, the 28-year SPI drought index was used to analyze the characteristics of drought in 42 stations located inside and outside the basin three time scales of 3, 6 and 12 - months. Continuity and severity of drought were extracted at each time scale then drought maps were plotted in GIS environment. The lowest SPI of -3.29 was observed in Yasouj station at the 12 months scale , and the long lasted drought was observed in Bostan with duration of 61 months. Also the longest of continuity and coverage of drought in each year was determined.
Key words: drought, continuation, severity, extent , karoon.

کلیدواژه‌ها [English]

  • drought
  • continuation
  • severity
  • extent
  • karoon
 
1- اختری، ر.، م. ح. مهدیان و س. مرید، 1385، تحلیل مکانی شاخص‌های خشکسالی SPI و EDI در استان تهران، تحقیقات منابع آب ایران، سال سوم، شماره 3، صص. 38-27.
2- بانژاد، ح.، ح. زارع ابیانه، م. ه. نظری فر و ع. ا. سبزی پرور، 1385، به کارگیری شاخص استاندارد بارش SPI با روش‌های زمین آماری در تحلیل خشکسالی‌های هواشناسی استان همدان، تابستان 1385، دوره 6، شماره2.
3- خلیلی، ع. و ج. بذرافشان، 1385، ارزیابی دوره بازگشت و ریسک تداوم خشکسالی با استفاده از داده‌های بارندگی سالانه در ایستگاه‌های قدیمی ایران، دومین کنفرانس مدیریت منابع آب.
4- سیدان، ج. و ف. محمدی، 1376، روش‌های طبقه‌بندی اقلیمی، فصلنامه تحقیقات جغرافیا، شماره 45، صص. 109-74.
5- فرج زاده، م.، ع. موحد دانش و ه. قائمی، 1374، خشکسالی در ایران، مجله دانش کشاورزی، جلد 5، شماره‌های 1 و 2، دانشگاه تبریز.
6- فرج زاده، م.، 1379، خشکسالی در ایران با استفاده از برخی شاخص‌های آماری، مجله دانش کشاورزی، جلد 5، شماره‌های 1 و 2، دانشگاه تبریز.
7- فتاحی، ا. و ع. صداقت کردار، 1386، تحلیل منحنی‌های شدت - مدت و فراوانی خشکسالی مطالعه موردی: ایستگاه‌های برگزیده جنوب غرب ایران، نشریه جغرافیا و توسعه، دوره 5، شماره پیاپی 9، صص. 77 تا 90.
8- مصطفی­زاده، ر.، م. شهابی و م. ذبیحی، 1394، تحلیل خشکسالی هواشناسی در استان کردستان با استفاده از مدل نمودار سه متغیره، نشریه آمایش جغرافیایی فضا، شماره 17، صص. 140 -129.
9- نساجی زواره، م. و م. صانعی، 1380، تعیین دوره خشکسالی با استفاده از شاخص خشکسالی SPI، مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی راهکارهای مقابله با بحران آب زابل، صص.   246 -235.
10- یزدانی، م.، س. چاوشی، م. خداقلی و ب. ثقفیان، 1384، بررسی خشکسالی‌های هواشناسی در استان اصفهان نشریه علمی پژوهشی آب و آبخیز، سال اول شماره4، صص. 51-41.
 
11- Bordi, I. S, P. Frigio, A. Parenti, A. Speranze and Sutera, 2001, The analysis of Standardizeed Precipitation Index in the Mediterranean area (part I), http:// www.phys.uniroma1.it/index.html
12- Bronini, O., H. S. Pinto, J. Jr. Zullo, M. T. Barbano, M. B. Camargo, R. R. Alfonsi, G. C. Blain, Jr. Pedro & G. Q. Pellegrino, 2001, Drought Quantification and Preparedness in Brazil- the Exampele of Sao Paulo State.
13- Guttman, N. B., 1998, Comparing the Palmer drought index and the standardized precipitation index, J. of Am. Water Resources Association, 34: 113-121
 
14- Hasanpur Kashani, M. &Y. Dinpajooh, 2012, Evaluation of efficiency of different estimation methods or missing climatological data, J. of stochastic environment research risk assessment, 26: 59-71.
15- Hayes, M. J., M. D. Svoboda, D. A. Wilhite & O. V. Vanyarkho, 1999, Monitoring the 1996 drought using the Standardized Precipitation Index, Bulletin of the American Meteorological society,80 (3): 429-437.
16- Mishra, A. & V. P. Singh, 2010, A review of drought concepts, J. of Hydrology, 391: 202-216.
17- Nicolas. R., A. L. Dalezios & L. Vasilisdes, 2001, Severity-duration-frequency analysis of droughts and wet periods in Greece, J. of Hydrological science, 45(5): 751-768.
18- McKee, T. B., N. J. Doesken & J. Kleist, 1993, The relationship of drought frequency and duration to time scales, In Proceedings of the 8th Conference on Applied Climatology, 17(22): 179-183.
19- McKee, T. B., N. J. Doesken & J. Kleist, 1997, The Relationship of drought frequency and duration to time scales, Preprints 8th Conference on Applied Climatology, 17-22 Jan., Anaheim, CA. pp. 379-384.
 
20- Williams. J., 2000, Drought, Vol.1, pp. 168-177.
 
 
دوره 43، 104-105
فروردین 1398
صفحه 27-40
  • تاریخ دریافت: 21 خرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 06 دی 1397
  • تاریخ پذیرش: 03 مهر 1397
  • تاریخ اولین انتشار: 01 فروردین 1398