رخدادهای حدی اقلیمی ایران در سال 2018 میلادی

خزانه داری, لیلی; ملبوسی, شراره; صمدی نقاب, سینا; پاکدامن, مرتضی; جوانشیری, زهره

doi:10.30467/nivar.2020.106337

رخدادهای حدی اقلیمی ایران در سال 2018 میلادی

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد پژوهشی گروه پژوهشی اقلیم‌شناسی بلایای جوی و اقلیمی، پژوهشکده اقلیم‌شناسی، سازمان هواشناسی کشور

² سرپرست گروه پژوهشی اقلیم‌شناسی بلایای جوی و اقلیمی، پژوهشکده اقلیم‌شناسی، سازمان هواشناسی کشور

³ عضو هیات علمی گروه پژوهشی اقلیم‌شناسی بلایای جوی و اقلیمی، پژوهشکده اقلیم‌شناسی، سازمان هواشناسی کشور

⁴ هیات علمی- پژوهشکده اقلیم شناسی

10.30467/nivar.2020.106337

چکیده

مطالعه حاضر در راستای اطلاع‌رسانی از وضعیت اقلیم سالانه کشور و با پیش‌زمینه امکان ارایه گزارش ملی از رخدادهای اقلیمی کشور به سازمان هواشناسی جهانی و سایر سازمان‌های مرتبط تهیه شده است. پدیده‌های مورد نظر امواج گرمایی، امواج سرمایی، بارش‌های سنگین،‌ توفان گرد و خاک و شن، گرد و غبار و رعد و برق هستند که طبق دستورالعمل سازمان هواشناسی جهانی جهت تهیه گزارش جامع سالانه از وضعیت اقلیم کره زمین انتخاب شده‌اند. امواج گرمایی و سرمایی به دو روش استفاده از انحراف معیار داده‌های حداکثر و حداقل دمای روزانه و شاخص صدک محاسبه شدند. مبنای وقوع توفان گرد و خاک و شن، گرد و غبار و رعد و برق گزارش ایستگاه‌های سینوپتیک کشور بوده است. بررسی اقلیمی سال 2018 میلادی و مقایسه آن با دوره آماری (2017-1958 میلادی) که براساس آمار 27 ایستگاه سینوپتیک کشور تهیه شده است، نشان داد که میانگین دمای کشور در این سال 18.8 درجه‌سانتیگراد بوده که نسبت به میانگین دمای دوره آماری مورد نظر 3.1 درجه سانتیگراد و نسبت به سال گذشته (2017 میلادی) 0.4 درجه‌سانتیگراد افزایش داشته است. بارش سال 2018 میلادی کشور 1.5 درصد نسبت به میانگین دوره مورد مطالعه بیشتر بود. در سال 2018 میلادی، استان‌هایی که بیشترین رخدادهای حدی اقلیمی را تجربه کردند، عبارتند از: زنجان (امواج گرمایی)، بندرعباس و خراسان رضوی (امواج سرمایی)، گیلان (بارش‌های سنگین)، سیستان و بلوچستان (گرد و غبار و توفان گرد و خاک و شن) و لرستان (رعد و برق).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Extreme Climate Events in Iran during 2018

نویسندگان [English]

Lily khazanedari ¹
Sharareh Malbosi ¹
Sina Samadi Neghab ²
Morteza pakdaman ³
zohreh javanshiri ⁴

¹ Master of Research in Climate Climate and Climate Climate Research Group, Climate Research Institute, Meteorological Organization

² Natural Disasters Division, Climate Research Institute, Mashhad, Iran

³ - Assistant Professor, Climate Research Institute, Mashhad, Iran

⁴ Climatology Research Institute

چکیده [English]

This study was conducted to inform the World Meteorological Organization and other relevant organizations to annual climate and extreme climate events of Iran during 2018. The extreme events that studied are heat waves, cold waves, heavy rainfall, sandstorms, dust and lightning that are selected according to WMO guidelines. Heat wave and cold wave were calculated by using standard deviation of maximum and minimum daily temperature and percentile index. Sandstorm, dust and lightning are studied base on the syncopated stations records. The average temperature of the country in 2018 was 18.8 C, based on 27 synoptic stations in the country is increased 3.1 C compare to the average long-term period (1958-2017) and 0.4 C compare to 2017. The precipitation of the country in 2017 has increased by 15 percent compared to average long-term period. In 2018, various provinces were affected by climate events, so that the provinces with the highest ranking and most inclusive climate events including: Zanjan (heat wave), Bandar Abbas and Khorasan Razavi (cold wave), Gilan (heavy rainfall), Sistan and Baluchestan (dust and sandstorm), Lorestan (lightning).

کلیدواژه‌ها [English]

Extreme Climate Events
Heat Wave
Cold Wave
Sandstorm

مراجع

1- احمدی، ف.، ن.، بازوبند، م.، طلایی، 1397، تجزیه و تحلیل شاخص‌های حدی دما در دوره گرم شهرستان خرم آباد (2010-1980)، دومین کنفرانس ملی آب و هواشناسی ایران، 19 اردیبهشت.
2- دارند، م.، 1393، شناسایی و تحلیل زمانی-مکانی امواج گرمایی ایران زمین، جغرافیا و توسعه، شماره 35، تابستان 1393.
3- صادقی، س.، دوستان، ر.، صانعی، م.، 1394، تحلیل فضایی زمانی امواج گرمایی خراسان رضوی، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، علمی-پژوهشی، سال دوازدهم، شماره 47، پاییز 1394.
4- عرفانیان، م.، ح.، انصاری، ا، علیزاده، م.، بنایان اول، 1396، برآورد روابط فراوانی-تداوم-دوره بازگشت نمایه‌های فرین (حدی) اقلیمی در نقاط مختلف استان خراسان‌رضوی، فصلنامه تحقیقات جغرافیا، شماره پیاپی 124.
5- محمدی، ح.، ف.، تقوی، 1384، روند شاخص‌های حدی دما و بارش در تهران، مجله پژوهش‌های جغرافیا، شماره 53.
6- Burgueno, A., Lana, X., and Serra, C., 2002, Significant hot and cold events at the Fabra Observatory, Barcelona (NE Spain), Theor. Appl. Climatol. 71, 141–156.
7- Duhan, D. and Pandy, A., 2013, Statistical Analysis of Long Term Spatial and Temporal Trends of Precipitation during 1901-2002 at Madhya Pradesh, India. Atmospheric Research. 122, 136-149.
8- Guijarro, J. A., 2016, Packageclimatol climate tools (series homogenization and derived products), available at
https://CRAN.R- project.org/package=climatol.
9- IPCC Special Report on Extremes, 2012, Managing the Risks of Extreme Events and Disasters to Advance Climate Change Adaptation.
10- Karl, T.R., Philip, D.J., Richard, W.K., Kukla, G., Plummer, N., 1993, Assymmetric Trends of Daily Maximum and Minimum Temperature, Bull. AM. Meteor., 74, 1007-1023.
11- Natioanl Climate Report, Annual 2018, http://www.ncdc.noaa.gov/sotc.
12- Varfi M.S., Karacostas T.S., Makrogiannis T.J., Flocas A.A., 2009. Characteristics of the extreme warm and cold days over Greece. Advances in Geosciences, 20, 45-50, 2009.