سازمان هواشناسی کشورنیوار1735-05653677-7620120501Precipitation Regions of Kurdistan Provinceنواحی بارشی استان کردستان31413196FAپیمان محمودیگروه جغرافیای طبیعی، اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستانعرفان مؤمن پور سورجانیکارشناس گروه سد و تاسیسات آبی، شرکت آب منطقه ای استان کردستانJournal Article20160213From early ages, regionalizing and classification have been noted in all scientific views of geography, especially climatology. For precipitation zoning of KurdistanProvince, the monthly data of 28 synoptic stations and rain gauge stations were used for a period of 15 years. Using cluster analysis with the Ward's technique, precipitation regions of KurdistanProvince were determined. The results from this analysis specified three different regions in this province that were called the central moderate precipitation region, the east low precipitation region and the west high precipitation region. The central moderate precipitation region was the biggest precipitation region in KurdistanProvince. Annual precipitation of this region reaches about 455.8 mm. A high proportion of the precipitation in this region occurred in winter; thus, it indicates a winter regime. The east low precipitation region is the second region with the highest amount of precipitation in KurdistanProvince; annual precipitation of this region is about 323.4 mm and most precipitation of this region happens in spring; therefore, it has a spring regime. The west high precipitation region includes the least region and, at the same time, it was the region with highest amount of precipitation in KurdistanProvince. The annual precipitation of this region was about 837 mm and it is considered as the winter regime precipitation. ناحیهبندی و طبقهبندی از گذشته، در تمام زمینههای علوم جغرافیا به ویژه علم آب و هواشناسی مورد توجه بوده است. برای ناحیهبندی بارشی استان کردستان از دادههای ماهانه 28 ایستگاه همدیدی و بارانسنجی برای یک دوره 15 ساله (1384- 1370) بهره گرفته شد. به کمک تحلیل خوشهای به روش ادغام وارد<sup>1</sup> نواحی بارشی استان کردستان مشخص شد. نتیجه حاصل از این تحلیل، تشخیص سه ناحیه بارشی متفاوت در سطح استان بود که با ناحیه میان بارش مرکزی، ناحیه کم بارش شرقی و ناحیه پربارش غربی نامگذاری گردیدند. ناحیه میان بارش مرکزی، بزرگترین ناحیه بارشی از لحاظ وسعت در استان کردستان به شمار میآید. میانگین بارش سالانه این ناحیه 8/455 میلیمتر است که بیشترین آن در فصل زمستان با 7/175 میلیمتر میبارد و دارای رژیمی زمستانی است. ناحیه کم بارش شرقی دومین ناحیه بزرگ بارشی استان کردستان میباشد. میانگین بارش سالانه آن 4/323 میلیمتر است که بیشتر آن در فصل بهار و با 4/113 میلیمتر میبارد و دارای رژیمی بهاره است. کم وسعتترین و در عین حال پربارش ترین ناحیه بارشی استان کردستان، ناحیه پربارش غربی با 837 میلیمتر بارش سالانه است که بیشتر آن در فصل زمستان و با 1/378 می باشد و دارای رژیم زمستانه است.سازمان هواشناسی کشورنیوار1735-05653677-7620120501Studying Drought Indices in Kurdistan Province and Comparing with Trend of Dry Farming Wheatبررسی شاخصهای خشکسالی در استان کردستان و مقایسه با عملکرد گندم دیم152813197FAزرین طحانکارشناس ارشد اقلیم شناسی، اداره کل هواشناسی استان تهرانسعید معیاکارشناس ارشد هواشناسی کشاورزی، اداره کل هواشناسی استان تهرانJournal Article20160213Droughts are the clear signs of disorder and changes in parameters of meteorology such as rain and temperature which are observed in most parts of tropical and semitropical regions of the world within years. Aspect of climatology all parts of the world exposure dearth and drought and due to geographical situation and climatic. Conditions of Iran, drought has been one of the main threats for its people and civilizations during history. Kurdistan province is considered most rain full areas and isranked in high in dry farming specially wheat in the country. But within years dearth and droughts have been occurred in these provinces and provided damages for farmers. In this research drought in Kurdistan province was studied and indices in farming year range in comparing dry farming wheat were evaluated. For this reason, 3 drought indices such as SPI, PN and standard deviation of rain for a 25 year period in were used in the next stage the trend of wheat dry farming in both provinces during a 25 year period and the results of drought, indices were combined. According to results of ANOVA based on 3 methods to determined drought in province, indices SPI with the highest correlation coefficient with trend of dry farming wheat and the best significant level as the best drought indices was selected in comparing with PN method. Also three droughts occurred in both provinces which during 2007-2008 its degree was high intense and during years 1998-99 and 1999-2000 their degrees were in intense and mediumخشکسالی نشانه روشنی از ناهنجاری و نوسانات در روند پارامترهای هواشناسی از جمله بارندگی و دما میباشد که بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک دنیا را با شدتهای مختلف هر چند سال یکبار در بر میگیرد. از نظر اقلیم شناسی تمامی مناطق اقلیمی دنیا در معرض خطر وقوع خشکسالی میباشند و با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی کشور ایران، خشکسالی در طول تاریخ یکی از تهدیدهای اصلی ساکنان و تمدنهای آن بوده است. استان کردستان از مناطق تقریباً باران خیز بوده و دارای رتبه بالا در کشت دیم خصوصاً گندم در کشور میباشد. اما در برخی از سالها دچار خشکسالی گردیده و خسارات زیادی برای کشاورزان این استان به وجود آمده است. در این مقاله رخداد خشکسالی در استان کردستان بررسی شده و شاخصها طی 25 سال (89-1364) در مقایسه با عملکرد گندم دیم ارزیابی گردیدهاند. جهت دستیابی به این منظور 3 شاخص خشکسالی SPI، PN و انحراف استاندارد بارش مورد استفاده قرار گرفت. براساس نتایج جدولANOVA از بررسی سه روش تعیین خشکسالی در استان نمایه SPI با بیشترین ضریب همبستگی با عملکرد گندم دیم و بهترین سطح معنیداری به عنوان بهترین شاخص خشکسالی در مقایسه با روش درصد نرمال (PN) و انحراف استاندارد انتخاب گردید. همچنین در دوره فوق سه خشکسالی فراگیر در استان رخ داده که درجه آن در سال زراعی 87-1386 بسیار شدید بوده و در سالهای زراعی 78-1377 و 79-1378 درجه آن به ترتیب شدید و متوسط بودهاند.سازمان هواشناسی کشورنیوار1735-05653677-7620120501The Study of Climatic Parameters of the Esfahan Station During the years 1951 to 2005بررسی روند چند پارامتر اقلیمی در ایستگاه اصفهان طی سالهای 1951 تا 2005293613198FAعلیرضا محمودیکارشناس ارشد مرتعداری، دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دارابعبدالرسول زارعیدانشجوی دکتری بیابانزدایی، دانشگاه تهراناحسان بیژن زادهعضو هیات علمی دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دارابJournal Article20160213Climate change and global warming are great environmental challenge facing the world, as many research have been devoted to this issue subject is of high importance due to its environmental, economical and social impacts, the human activities such as agriculture in climate. With respect the importance of this issue climate change of Esfahan area was considered from 1951 until 2005 using metrological data. The changing rate in temperature, precipitation and relative moisture were analyzed using liner regression. The results showed that the average of maximum and minimum temperature of the area has increased during 54 past years. The umbrothermic diagrams of the last five decades showed an increase in dry months. Generally, it was concluded that maximum and minimum of the temperature has been increased during last 54 years and the precipitation had no change as well as a clear decrease in humidity. Also, the number of dry month has increased and the climate of the area has been drier.تغییر اقلیم جهانی و گرمایش جهانی از مسائل مهم زیست محیطی است که در سال<strong></strong>های اخیر مطالعات زیادی بر روی آن صورت گرفته است. این موضوع به دلیل اثرات محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که فعالیتهای انسانی مانند کشاورزی، صنایع و مانند آن بر مبنای ثبات و پایداری تغییر اقلیم هستند. با توجه به اهمیت موضوع، تغییر اقلیم در منطقه اصفهان با استفاده از آمار هواشناسی از سال 1951 تا پایان سال 2005 میلادی بررسی شد. میزان تغییر در متغیرهای مربوط به دما، بارش و رطوبت نسبی با رگرسیون ساده خطی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین دمای حداکثر و حداقل طی 55 سال گذشته این منطقه در سطح احتمال 05/0 افزایش داشته است؛ همچنین میانگین رطوبت نسبی با گذشت زمان کاهش داشته است. ترسیم منحنیهای آمبروترمیک در پنج دهه گذشته نشان میدهد که ماههای خشک افزایش یافته است. در کل نتیجهگیری شد که طی 55 سال گذشته دماهای حداقل و حداکثر افزایش یافته، مقدار بارش تغییر محسوسی نداشته و رطوبت نسبی کاهش یافته است، همچنین تعداد ماههای خشک افزایش یافته است، و اقلیم منطقه خشکتر شده است.سازمان هواشناسی کشورنیوار1735-05653677-7620120501Studying the Climate Change of Markazi Province by Mann-Kendall Methodبررسی تغییر اقلیم استان مرکزی به روش من- کندال374813199FAهوشمند عطاییاستادیار اقلیم شناسی، دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان، گروه جغرافیاراضیه فناییدانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه پیام نور مرکز اصفهانJournal Article20160213This research aims to study the change in climate elements in Markazi province from 1966 to 2005 (for 40 years) in the monthly, seasonal and yearly time-scales. In this regard, the statistic average of minimum and, maximum temperature and precipitation have been processed at the Arak, Shams Abad, and Tafresh and Saveh stations over this province. After reconstruction of the missing data with interpolation method by using Surfer software, data abnormality by Ncss software and Kolmogorov-Smironov test, their homogeneity were evaluated by Runs test. Then data trend was studied and the random changes were identified using Mann-Kendall,s statistical-graphical test and then the type and time of the changes were studied. According to the results obtained from the temperature average parameters, most of the months have been observed with no change and only in some of the months positive trends observed in Tafresh and Saveh stations. Studying of precipitation parameter indicate a negative trend of all stations from June to September and the lack of trend in other months. The results of studies about the time and kind of changes show that the most of the temperature average changes have of suddenly decreasing and the precipitation indicates a decreasing trend from June to October.هدف از این پژوهش مطالعه تغییرات عناصر اقلیمیدر استان مرکزی طی مقطع زمانی 2005-1966 (40 سال) در مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه میباشد. در این راستا آمار میانگین دمای حداقل، میانگین دمای حداکثر و بارش این استان شامل ایستگاههای اراک، شمس آباد، تفرش و ساوه مورد پردازش قرار گرفته است. پس از بازسازی دادههای مفقود به روش میان یابی توسط نرم افزار <strong>Surfer</strong>، نابهنجار بودن داده ها توسط نرم افزار <strong>Ncss</strong> و آزمون کالموگورف اسمیرنوف و همگنی آنها توسط آزمون توالی<sup>1</sup> سنجیده شد سپس با استفاده از آزمون آماری- گرافیکی من- کندال روند داده ها بررسی، تغییرات تصادفی شناسایی و نوع و زمان تغییرات بررسی شد. طبق نتایج به دست آمده در پارامترهای میانگین دما اکثر ماه ها بدون روند و تنها در تعدادی از ماهها در ایستگاههای تفرش و ساوه روند مثبت مشاهده شده است. بررسیهای پارامتر بارش حاکی از روند منفی همه ایستگاه ها در ماههای ژوئن تا سپتامبر و عدم روند در سایر ماه ها میباشد. نتایج بررسیهای نوع و زمان تغییرات نشان دهنده این است که اکثر تغییرات میانگین دما از نوع ناگهانی کاهشی و بارش طی ماههای ژوئن تا اکتبر از روند کاهشی برخوردار بوده است.سازمان هواشناسی کشورنیوار1735-05653677-7620120501Spatial and Temporal Variation of Evaporation Pan Coefficient
In Kermanshah Provinceتغییرات زمانی و مکانی ضریب طشتک تبخیر در استان کرمانشاه495813200FAمریم احمدیدانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازیبهمن فرهادی بانسولهدکترای آبیاری و زهکشی، استادیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازیJournal Article20160213Evapotranspiration is one of the basic parameters for agricultural water planning. There are various formulas to estimate this parameter such as FAO Penman-Montith method and Evaporation pan method. In the pan method, the amount of reference evapotranspiration (ETo) estimated by multiplying pan coefficient to amount of water vapor from evaporation pan. One of the limitations of pan method is the need to weather parameters (e. g., relative humidity and wind speed) to estimate Kp. In case we have access to these weather parameters other methods of evapotranspiration estimation are preferred. The aim of this study was to determine monthly and seasonal values of Kp in the Kermanshah province. Kp was estimated by dividing calculated ETo (It is calculated based on daily weather data) over pan evaporation. Spatial and temporal variations of Kp have been investigated based on daily weather data (2000 – 2009) in four synoptic weather stations in Kermanshah province. Results showed that Kp in summer is lower than in autumn and spring. Moreover, results indicated that Kp has inverse relation with altitude. In addition daily and monthly pan coefficients have been calculated for Kermanshah airport station based on the FAO method and compared with the estimated pan coefficients in the current study. However, there was low correlation between daily results, but correlation coefficient between monthly results was high (R2=0.89). تبخیر و تعرق یکی از پارامترهای اساسی در برنامهریزی منابع آب در بخش کشاورزی میباشد. تبخیر و تعرق با روشهای مختلفی از جمله روش پنمن-مانتیث فائو و تبخیر از طشتک، برآورد میگردد. در روش طشتک تبخیر مقدار تبخیر و تعرق مرجع (ET<sub>o</sub>) با ضرب کردن ضریب طشت در مقدار تبخیر از طشتک برآورد میگردد. نیاز به پارامترهای متعدد هواشناسی (از قبیل رطوبت نسبی و سرعت باد) برای محاسبه ضریب طشتک یکی از عوامل محدود کننده استفاده از این روش در برآورد تبخیر و تعرق میباشد. در شرایطی که این پارامترهای هواشناسی در دسترس باشد، استفاده از روشهای دیگر جهت برآوردET<sub>o</sub> برتری دارد. هدف از مطالعه کنونی تعیین مقادیر ثابت ماهانه و فصلی ضریب طشتک در بخشهای مختلف استان کرمانشاه میباشد. ضریب طشتک از تقسیم ET<sub>o</sub> محاسبه شده (بر اساس دادههای روزانه هواشناسی) بر میزان تبخیر از طشتک محاسبه گردید. در این مطالعه تغییرات زمانی و مکانی ضریب طشتک با استفاده از آمار روزانه هواشناسی (2009–2000) چهار ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در استان کرمانشاه مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که مقدار ضریب طشتک فصلی در تابستان کمترین مقدار و در پاییز و بهار مقادیر بالاتری را دارد. ضمنا نتایج بیانگر این بود که مقدار ضریب طشتک با ارتفاع از سطح دریا رابطه معکوس دارد. ضرایب روزانه و ماهانه طشتک تبخیر بهدستآمده برای ایستگاهکرمانشاه با ضرایب به دستآمده با روش ارائه شده توسط سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی (FAO) مورد مقایسه قرارگرفت. علیرغم اینکه همبستگی بین نتایج روزانه بالا نبود ولی ضرایب ماهانه همبستگی بالایی داشتند (R<sup>2</sup> = 0.89).سازمان هواشناسی کشورنیوار1735-05653677-7620120501Climatic Zoning of Qazvin Provinceپهنهبندی اقلیمیاستان قزوین596613201FAاکرم هدایتی دزفولیعضو هیات علمی پژوهشکده هواشناسی، رضا کاکاوندرئیس گروه هواشناسی آبشناسی، مرکز تحقیقات کاربردی استان قزوینJournal Article20160213The Ghazvin Province is located in northwest of Iran. Because of the mountainous areas in the northern and southwestern parts of the province, and also of two basins in north and south, we observe various climates in this region. To understand the climate of Ghazvin province and desirable climatic zoning, we have considered the topography, height effect on atmospheric parameters and the variability of some climatic factors. In this paper, the spatial changes of some variables such as temperature, precipitation, relative humidity and evaporation over the Ghazvin region, have been studied and presented by GIS maps. Results showed that the most of Ghazvin province region has cold arid and semi arid climates. Climate variations in the province are function of height too. As height increases, temperature is decreased and precipitation is enhancedبدون شک اقلیم هر سرزمین عامل بسیار مهم در تقسیم نواحی زیست شناختی و جغرافیایی آن ناحیه به شمار میرود. استان قزوین که در حوزه مرکزی ایران واقع شده به دلیل داشتن ارتفاعاتی همچون رشته کوههای البرز در شمال استان و گسترش آن در جهات شمال شرقی و شمال غربی، و وجود دو حوضه آبریز در شمال استان (حوضه شاهرود) و جنوب استان (حوضه شور)، از تنوع اقلیمیویژه ای برخوردار میباشد. در شناخت آب و هوای استان قزوین و دستیابی به یک پهنه بندی مناسب اقلیمیتوجه به عامل عارضه نگاری و اثر ارتفاع بر عناصر اقلیمیو نیز بررسی و تغییر عناصر اقلیمی یعنی دما، بارش، رطوبت نسبی و تبخیر و نیز طراحی یک سامانه اطلاعات اقلیمی مبتنی بر GIS مد نظر قرار گرفته است. به منظور شناخت تغییرات عناصر جوی، 4 نقشه با استفاده از GIS و به روش منحنیهای هم ارزش برای فراسنجهای جوی دما، بارش، رطوبت نسبی و تبخیر تهیه و ترسیم گردید. نتایج بررسی و آزمون روشهای طبقه بندی اقلیمی در استان بیانگر آنست که بیشترین پهنه استان در اقلیم نیمه خشک و خشک سرد قرار دارد. همچنین تنوع اقلیمیدر استان قزوین تابعی از ارتفاع بوده و با افزایش ارتفاع ضمن کاهش دما و افزایش بارش، اقالیم مختلفی مشاهده میگردد.سازمان هواشناسی کشورنیوار1735-05653677-7620120501An Evaluation of Precipitation Gauge Density in Western Iranارزیابی تراکم ایستگاههای بارانسنجی در غرب ایران677213202FAعلی بافکاراستادیار گروه مهندسی آب پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاهJournal Article20160213Accurate evaluation of regional mean annual rainfall is important for the design of water recourses projects. The objective of this study is to evaluate the precipitation gauge density in western Iran covering provinces of Kermanshah, Ilam, Hamadan, Kurdistan and Lorestan. In this research, the average annual precipitation for thirteen raingauge stations was evaluated for a period of 15-years for the study area. Correlation Coefficient(r) and standard errors (SE) of estimate were computed for all station pairs within a 100 Kilometers distance and 360 meter elevation differences. A third-degree polynomial equation the best available relationship based on inter-station distance. Elevation and land slope were actually eliminated from the equation. Based on the results obtained a rain gauge network of additional station is required, with a quantity errore and a quantity correlation coefficientبرآورد دقیق میانگین بارندگی در هر منطقه در طراحی پروژههای آبی از اهمیت زیادی برخوردار است که بدین منظور میتوان از اطلاعات ایستگاههای باران سنجی استفاده نمود. هدف از این پژوهش ارزیابی تراکم ایستگاههای باران سنجی در غرب ایران شامل استانهای کرمانشاه، ایلام، همدان، کردستان و لرستان میباشد. در این تحقیق آمار بارندگی متوسط سالیانه در یک دوره آماری 15 ساله برای 30 ایستگاه باران سنجی حوضههای آبخیز مورد اشاره استخراج گردیده است. ضرایب همبستگی (r) و متوسط خطای استاندارد (SE) برای تمام زوج ایستگاههایی که کمتر از 100 کیلومتر فاصله و 360 متر اختلاف ارتفاع از یکدیگر داشته باشند محاسبه گردیده است. یک تابع پلی نومیال درجه سوم از فاصله بین ایستگاهی براساس دو معیار اختلاف ارتفاع و شیب در این مناطق مورد استفاده قرار گرفته است. طراحی یک شبکه باران سنجی با یک مقدار ضریب همبستگی با توجه به مدل بدست آمده، بارش سالیانه را با خطایی برآورد میکند. در صورت به کارگیری این ضریب همبستگی تعداد بارانسنجهای مورد نیار در منطقه با توجه به مدل ارائه شده مشخص گردیده است.