ارزیابی تطبیقی روند برف و سری‌های دمایی در شهرستان کوهرنگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقلیم‌شناسی، دانشگاه پیام نور، گروه جغرافیا، تهران، ایران

2 مدرس دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان

3 کارشناس ارشد اقلیم شناسی

چکیده

از آنجا که تغییرات فصلی سطح پوشش برف در مناطق کوهستانی به عنوان یک عامل مهم اقتصادی بیان می‌شود؛ در پژوهش حاضر روند ارتفاع برف و سری‌های دمایی (متوسط دما، دمای کمینه و کمینه مطلق دما) ایستگاه کوهرنگ در مقیاس سالانه و فصلی طی دوره آماری 1390-1369 بررسی شد. ابتدا سنجش بهنجاری سری‌های دما و ارتفاع برف سالانه و فصلی با استفاده از آزمون رایان– جونیر انجام شد. سپس روند پارامترهای مذکور با توجه به نوع توزیع داده‌ها با استفاده از آزمون‌های t و تاو– کندال بررسی گردید. در ادامه ارتباط سنجی بین میزان برف با سری‌های دمایی با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام پذیرفت. نتایج حاصل از پژوهش در مقیاس سالانه و فصلی نشان از روند کاهشی ارتفاع برف و روند افزایشی سری‌های دما طی دوره مورد مطالعه دارد. نتایج ارتباط سنجی‌ها نیز حاکی از همبستگی معکوس متوسط دما و دمای کمینه با برف سالانه و فصل پاییز در سطح 95 درصد و با برف فصول زمستان و بهار در سطح 99 درصد می‌باشد. در رابطه با کمینه مطلق دما نیز نتایج بیانگر همبستگی معکوس با برف سالانه و فصول زمستان و بهار و عدم همبستگی در فصل پاییز می‌باشد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative evaluation of snow and series temperature trend in Koohrang city

نویسندگان [English]

  • houshmand ataee 1
  • raziyaeh fanaee 2
  • zahra allahkani 3
چکیده [English]

So far  seasonal variation in the level of snow cover in mountainous regions is considered as an important economic factor; In the present study surveyed  the height snow and temperature series trend (average temperature, minimum temperature and minimum absolute temperature) in Koohrang station in the annual and seasonal scale during period 1990-2011. The start performed of measure the normal for temperature series and height snow in the annual and seasonal scale use Ryan – Juiner test. Then surveyed trend it parameters with notice to distribution data using the t  and tau - Kendall tests. In continue  performed measurement of relationship between the amount of snow with temperature series using the Pearson's test. The results seasonal and annual scale showed a decreasing trend the snow and increase trend the temperature series during period studied. Results measurement of relationships also indicate a inverse correlation between mean temperature and minimum temperature with annual snow and fall at 95% level and with snow in winter and spring 99% level. About absolute minimum temperature results explanatory inverse correlation with the annual snow and winter and spring and lack correlation in fall. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • T –tests
  • Tau – Kendall test
  • Snow
  • Temperature
  • Trend
  • Koohrang
منابع
1- پر همت، ج، سقفیان، ب، 1386. مقایسه دقت تصاویر ماهواره‌ای AVHRR، TM در تعیین پوشش برفی، مجله منابع طبیعی ایران، شماره 60.
2- جاوری، مجید. (1388) شیوه‌های تجزیه وتحلیل کمی در اقلیم‌شناسی با تاکید برمدل‌های روند. انتشارات پیام‌رسان، چاپ اول.
3- حجام، س. خوشخوالدین وندی ،ر،(1384). تحلیل روند تغییرات بارندگی فصلی و سالانه چند ایستگاه منتخب در حوضه مرکزی ایران با استفاده از روش‌های ناپارامتری. مجله پژوهش‌های جغرافیایی .شماره 64 ص 157-168.
4- رحیم‌زاده، فاطمه، (1390)، روش‌های آماری در مطالعات هواشناسی و اقلیم‌شناسی، انتشارات سید باقر حسینی، چاپ اول.
5- رئیسیان، ر. پرهمت ، ج. نجفی ، ن (1389) تعیین رابطه درجه حرارت - روز و ذوب برف در سرشاخه‌های کارون شمالی (مطالعه موردی گردنه چری) دومین همایش ملی برف، یخ و بهمن 1389. شهرکرد .
6- شریفی، م، آخوندعلی، ع، پرهمت، ج، محمدی، ج،1386.بررسی تأثیر ارتفاع، جهت و تندی شیب بر عمق برف در حوضه صمصامی، تحقیقات منابع آب ایران، سال سوم شماره 3.
7- ضیائیان، ص. حسنعلیزاده .ا. ش.(1383) بررسی تغییر نوع و روند بارش در شهر زنجان. دومین کنفرانس ملی دانشجویی منابع آب و خاک، دانشگاه شیراز .
8- عطایی، هوشمند، فنایی، راضیه. 1389، تحلیل آماری روند تغییرات برف و دما در ایستگاه‌های منتخب استان کردستان دومین همایش ملی برف ،یخ و بهمن. شهرکرد.
9- غیور، حسنعلی، کاویانی، محمدرضا، محسنی، ب، 1383. برآورد سطح پوشش و مقدار ریزش برف در ارتفاعات شمال تهران مطالعه موردی حوضه رودخانه تجریش، فصلنامه تحقیقات جفرافیایی، شماره 75.
10- نکونام، زری، مزیدی، ا، 1389. تحلیل پوشش برف در حوضه فخرآباد یزد، چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام.
 
11- Chang  chan.x.Yaning. ch.weihong.L.and   Hong tao.ch.Y.Ge.2007, Potential  impact  of  climate  change    on  snow  area   in  the  Tarim  River  basin.Jornal of  Environ  mental  Geology.  Vol.53.no 7.p1465-1474.
12- Jon.R.N.  and page  .c.m.2001 .Assesing   the  risk  of  climate  change  on the  water  resources  of  the macqare   riuver   catchment  .International  congress  on  modeling  and  simulation  .modelling  and   simulation  society  of  Australia  and  Newzeland  .canbera  .pp:673-678.
13- Miller, N.l., Bashford, K.E. and Sterm, E., 2004. Potential impacts of climate change on California hydrology. Journal of the American Water Resources Association (JAWRA) 39(4):771-784.
14- Mote, PW., Hamlet, AF., Clark, MP. and Lettenmaier, DP., 2005. Declining Mountain Snowpack
in Western North America. Bulletin of the American Meteorological Society. 86:39-49.
15- Qing Ke, C., Yu, T., Yu, K.,Dong Tang, G., King, L., 2009. Snowfall trends and variability in Qinghai,China. Theor Appl Climatol. 98:251 258.
16- Singh .p.bengtsson  .L.and  Berndtsson   ,R.2003.relating Air  Temprature  to  the  Depletion of Snow Covered Area in a Himalayan Basin. Nordic  Hydrology   .34;267-280.