تحلیل ناهنجاریهای بارش شمال غرب ایران طی دهههای اخیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقلیم شناسی دانشگاه زنجان

2 کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشگاه زنجان

چکیده

به دنبال پدیده گرم شدن جو زمین و وقوع نوسانات و تغییرات در عناصر اقلیمی، تغییرپذیری بارش نیز در ابعاد متنوع زمانی- مکانی رخ داده است. نوسانات بارش به عنوان یکی از نتایج احتمالی تغییرات درون دهه‌ای اقلیم می‌تواند تاثیرات ژرف و شگرفی بر عرصه‌های محیطی و انسانی داشته باشد. در تحقیق حاضر، گونه‌ای از نوسانات بارش در پهنۀ شمال غرب ایران مورد توجه قرار گرفت. در این راستا با استفاده از داده‌های بارش روزانه 260 ایستگاه طی دوره 40 (1966-2005) ساله، واقع در شمال غرب ایران و با بهره گیری از فن میان یابی کریجینگ، به عنوان فن بهینه میان یابی، در ابتدا داده‌های نقطه‌ای به داده‌های پهنه‌ای تبدیل شد. سپس ضمن ارائه تصویری روشن و حتی الامکان دقیق از وضعیت عمومی بارش، با استفاده از تکنیک جبر نقشه، نقشه‌های انحراف بارش از حالت بهنجار اقلیمی استخراج گردید. نتایج نشان داد که از نخستین دهه تا دهه چهارم، سیر ناهنجاری منفی طی تمامی ماه‌های سال و در نتیجه در متوسط بارش سالانه رو به فزونی نهاده و بارش در گسترۀ وسیعی از پهنه‌ی مورد بررسی نسبت به کل دوره، روندی کاهشی داشته است. با این حال، دهه سوم (1986-1995) یک فاز بارشی فصلی بوده و دهه چهارم (1996-2005) فاز خشکی محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Precipitation Anomaly of Northwest of Iran during Recent Decades

نویسندگان [English]

  • hosein asakareh 1
  • robab razmi 2
1
2
چکیده [English]

Oscillations and changes in climatic elements due to global warming make variability in precipitation tempo-spatial distributions. Precipitation fluctuations, as one of the probable results of inter-decade climate changes, can have a significant effect in environmental and humane fields. Following the phenomena of atmosphere getting warmer and fluctuations' occurrences and changes in climate factors, we have used the daily precipitation data of 260 stations located in Northwest of Iran in the present research and made benefits of Kriging interpolation technique as an optimal interpolation technique and have changed the location data into wide range data. Besides the presentation of a clear and exact image of the general conditions of precipitation, we tried to show the normal climate conditions by using force mapping technique and precipitation deviation maps. The results showed that from the first to the fourth decade, the negative anomaly progress during all the months of the year in average annual precipitation amount is increased and the precipitation in a wide range of the region had a decreasing trend in the whole period. However, the third decade has been a seasonal precipitation phase and the fourth decade is considered to be the dry phase

کلیدواژه‌ها [English]

  • Northwest of Iran
  • Kriging
  • Precipitation anomaly
  • inter-decade fluctuations
  • Annual Precipitation

مراجع

 
1-     فیضی، وحید، فرجزاده، منوچهر، نوروزی، رباب (1389) «مطالعه تغییر اقلیم در استان سیستان و بلوچستان به روش من-کندال» چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، ایران، زاهدان، 27-25 فروردین.
2-     جهان بخش، سعید، رحیمی بندرآبادی، سیما، حسینی، عباس، رضایی، سمیه، خوش زمان، تورج (1389) «بررسی تغییرات دما و بارش در حوزه کرخه» چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، ایران، زاهدان، 27-25 فروردین.
3-     خورشید دوست، علی محمد، قویدل رحیمی، یوسف (1384) «مطالعه نوسانات بارش، پیش بینی و تعیین فصول مرطوب و خشک بهاره استان آذربایجان شرقی»، تحقیقات جغرافیایی، شماره 13 صص 47-25.
4-     صبوحی، راضیه، سلطانی، سعید (1387) «تحلیل روند عوامل اقلیمی در شهرهای بزرگ ایران» علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال 12، شماره 46، صص 321-303.
5-     حجام، سهراب، خوشخو، یونس، شمس الدین وندی، رضا (1387) «تحلیل روند تغییرات بارندگی‌های فصلی و سالانه چند ایستگاه منتخب در حوزه مرکزی ایران با استفاده از روش‌های ناپارامتری» پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 64، صص 168-157.
6- رضیئی، طیب، دانش کار آراسته، پیمان، ثقفیان، بهرام (1384) «بررسی روند بارندگی سالانه در مناطق خشک و نیمه خشک مرکزی و شرقی ایران» آب و فاضلاب، شماره 54، صص 81-73.
7-       Bodri, v. Cermak and m. Kresl (2005) " Trends in Precipitation Variability: Prague (The Czech Republic)" climatic change, 72: 151–170.
8-       Dufek. A. S, T. Ambrizzi (2008) "Precipitation Variability in Sao Paulo State, Brazil" Theor. Appl. Climatol. 93: 167–178.
9-       Hidalgo. Jose Carlos Gonzalez, Joan-Albert Lopez-Bustins, PetrStepanek, Javier Martin-Videb and Martin de Luis (2009) " Monthly Precipitation Trends on the Mediterranean Fringe of the Iberian Peninsula During The Second-Half of The Twentieth Century (1951–2000) " Int. J. Climatol. 29: 1415–1429.
10-   Krepper. C. M, N.O. Garcia (2004) "Spatial and Temporal Structures of Trends and Interannual Variability of Precipitation over the La Plata Basin" Quaternary International 114, 11–21.
11-   Lana. x and A. BurguenÄo (2000) "Statistical Distribution and Spectral Analysis of Rainfall Anomalies for Barcelona (NE Spain)" Theor. Appl. Climatol. 66, 211±227.
12-   Mauget. Steven A (2006) "Intra- to Multi-Decadal Terrestrial Precipitation Regimes at the End of the 20th Century" Climatic Change, 78:317–340.
13-   Macdonald. N, I. D. Phillips, and J. Thorpe (2008) "Reconstruction of long-Term Precipitation Records for Edinburgh: An Examination of The Mechanisms Responsible for Temporal Variability in Precipitation" Theor. Appl. Climatol. 92, 141–154.
14-   Minetti. Juan. Land Vargas. Walter. M (1997) "Trends and Jumps in the Annual Precipitation in South America.South of the 15 S" Atmosfer. 11, pp, 205-221.
15-   Mosmann, A. Castro, R. Fraile, J. Dessens, J. L. Sanchez (2004) " Detection of Statistically Significant Trends in The Summer Precipitation of Mainland Spain" Atmospheric Research 70 , 43–53.
16-    Naveau. Philippe, Nogaj. Marta, Ammann. Caspar, Yiou. Pascal, Cooley. Daniel and Jomelli. Vincent. 2005: Statistical Methods for the Analysis of Climate Extremes. C.R. Geoscience. 337: 1013 – 1022.
17-   Niedźwiedź & R. Twardosz & A. Walanus (2009) "Long-Term Variability of Precipitation Series in East Central Europe in Relation to Circulation Patterns" Theor Appl Climatol, 98: 337–350.
18-   Puebla. C. Rodriguez, a. h. encinas, s. nieto and j. garmendia (1998) "Spatial and Temporal Patterns of Annual Precipitation Variability over the Iberian Peninsula" Int. J. Climatol. 18: 299–316.
19-   Qian. W and X. Lin (2005) "Regional Trends in Recent Precipitation Indices in China" Meteorol Atmos Phys 90, 193–207.
20-   Qian. W. H, A. Qin (2008) "Precipitation Division and Climate Shift in China from 1960 to 2000" Theor. Appl. Climatol. 93: 1–17.
21-   Ramos. M. C (2001) "Rainfall Distribution Patterns and Their Change Over Time in A Mediterranean Area" Theor. Appl. Climatol. 69, 163±170.
22-   Solow, Andrew, and james m.broadus, (1989)" On the Detection of Greenhouse Warming" climatic change 15:449-153.
23-   Unkasevic. M, I. Tosic, and D. Vujovic (2004) "Variability and Probability of Annual and Extreme Precipitation Over Serbia and Montenegro" Theor. Appl. Climatol. 79, 103–109.
 
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 بهمن 1394
  • تاریخ پذیرش: 24 بهمن 1394
  • تاریخ اولین انتشار: 24 بهمن 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار