بررسی تولید انرژی برق آبی در دوره‌های خشک و مرطوب (مطالعه موردی: سد دز در دوره زمانی 2006-1981)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی، پژوهشکده هواشناسی

2 کارشناس نرم افزار، پژوهشکده هواشناسی

چکیده

عرضه و تقاضای انرژی در جوامع بشری به طور مداوم افزایش یافته است. به نظر می‌رسد استفاده از انرژی‌های نو و تجدید پذیر در برنامه‌های توسعه کشور گنجانده شده است. با وقوع خشکسالی هواشناسی و کاهش چشمگیر ذخائر آبی، کشور با تبعات اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی رو به رو شده که به راحتی حل و فصل نخواهد شد. از انواع انرژی‌های تجدید پذیر انرژی برق آبی است که در سطح کشور با توجه به وجود رودخانه‌ها با دبی آب مختلف امکان نصب نیروگاه‌های برق آبی بسیار زیاد است. هدف از این تحقیق پایش به هنگام خشکسالی‌های هواشناسی و مقایسه سهم تولید نیرو طی دوره‌های خشک و مرطوب است. با توجه به اهمیت این موضوع به منظور تعیین ارتباط بین دوره های خشک و مرطوب با تولید انرژی برق آبی در حوضه سد دز، رابطه بین وضعیت خشکسالی در منطقه با استفاده از شاخص SPI و تولید نیرو طی دوره آماری 2006-1981 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد در صورت مدیریت صحیح سد دز در دوره های خشک، همبستگی خوبی بین تولید نیرو و دبی ورودی در دو حالت خشک و مرطوب وجود داشته که نشان دهنده اختلاف معنادار بین تولید نیرو در دوره‌های خشک و مرطوب در حوضه سد دز است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Generation of Hydro-Electric Power in Wet and Dry Spells (Case study: Dez Dam in Period 1981-2006)

نویسندگان [English]

  • akram hedayati 1
  • maryam hamedi 2
1
2
چکیده [English]

Supply and demand of energy have constantly increased in human society. It seems that use of new and renewable energy has been considered in country development plans. With occurrence of Meteorological drought and significant reduction of water reserves, country will encounter socioeconomic and environmental consequences that will not be resolved easily. Hydroelectric energy is one of the renewable energies that can be exploited too much with installation of hydroelectric power plants over rivers in the country. Our objective in this research is to on time monitoring of Meteorological droughts and comparing of power generation in wet and dry spells. Regarding the importance of the subject with the aim of determination of relations of wet and dry spells with hydroelectric energy generation over Dez dam basin, we dealt with drought situation using Standardized precipitation Index (SPI) and power generate over period 1981-2006. Our results show, provided proper management over Dez Dam in dry spells, there is a good correlation between the power generations and inflow rates in wet and dry spells that confirms significant difference of power generations in the two above spells.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hydro-electric Power
  • Dez Dam
  • Droughts
  • SPI Index
 
1-    آمار و اطلاعات، وزارت نیرو، سازمان آب و برق استان خوزستان.
2-    پژوهشکده هواشناسی، 1386، پروژه "پهنه‌بندی استان اصفهان در راستای استفاده از انرژی‌های نو" ایران، تهران.
3-    حجازی‌زاده، زهرا. و فتاحی، ابراهیم، 1382، "پایش خشکسالی با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده" نشریه علوم جغرافیایی دانشگاه تربیت معلم، جلد 1، شماره 1.
4-    حسن پور ،ع. ، منصوری کیا، م.، صانعی دهکردی، خ.، 1385، صادرات آب و برق و اثرات انتقال حوضه به حوضه بر آنها، اولین همایش منطقه‌ای بهره‌برداری از منابع آب حوضه‌های کارون و زاینده رود، دانشگاه شهرکرد، 14و 15 شهریور 1385.
5-    رحیم زاده، ف،. 1390، روش‌های آماری در مطالعات هواشناسی و اقلیم شناسی، صفحه 423، سید باقر حسینی.
6-    صناعی، ب. ، 1389، پیشگفتار مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس منطقه‌ای تغییر اقلیم، 29 آذر الی 1 دی 1389، تهران، ایران.
7-    فتاحی، ابراهیم و همکاران، 1385، "تحلیل منحنی‌های شدت، مدت و فراوانی خشکسالی"، چکیده مقالات اولین همایش منطقه‌ای بهره‌برداری بهینه از منابع آب حوزه‌های کارون و زاینده رود، دانشگاه شهرکرد.
8-    مشکانی، م.، 1370، آمار مقدماتی، جلد اول، صفحه 230، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
9-    هدایتی دزفولی، ا.، فتاحی، ا.، 1385، تحلیلی بر میزان انرژی برق آبی در خشکسالی‌ها و ترسالی‌ها (مطالعه موردی: سد زاینده رود)، اولین همایش منطقه‌ای بهره‌برداری از منابع آب حوضه‌های کارون و زاینده رود، دانشگاه شهرکرد 14 و 15 شهریور 1385.
10-هدایتی دزفولی، ا.، 1384، بررسی خشکسالی و روند آن در استان کهگیلویه و بویر احمد، مجله نیوار، شماره 58 و 59 ص 94-73.
11. Bordi, I., Frigio, S., Pperanza, A., Parenti, P., and Sutera. A. (2001), “The anaiysis of the Standardized Precipitation Index in the Mediterranean area: large scale patterns “Annali Di Geofisicia, Vol. 44, No. 5/6: pp.965-978.
12. McKee, T. B., N. J. Doesken, and J. Kleist, 1995. ”Drought monitoring with multiple time scales”. Preprints, 9th Conference on Applied Climatology, 15-20 January, Dallas, TX, pp. 233-236.
14. URL2:http://fa.wikipedia.org/wiki/
15.URL3:http:dams.wrm.ir/Report/publicSPCForPrint.php.
16.URL5:http:cloudysky.ir/data/data0105.php.